Chuyện hai nữ dân quân Nghệ An bắn rơi máy bay Mỹ

Chiến công ở cửa biển

Đã gần 65 năm đã trôi qua, bà Trần Thị Bình (SN 1947) ở xóm Thành Vinh 2, xã Nghi Quang (huyện Nghi Lộc) vẫn giữ được tấm Huân chương Chiến công hạng Ba, giấy chứng nhận huân chương và Giấy khen của Trưởng ty Giáo dục tặng khi còn là học sinh lớp 6, Trường Phổ thông cấp 2 Nghi Quang, Nghi Lộc vì đã dũng cảm chiến đấu chống Mỹ, cứu nước trong các trận đánh tháng 3 và 4/1965.

1Dan quan ban may bay — Bà Trần Thị Bình kể lại chiến công tham gia bắn máy bay Mỹ. Ảnh: Công Kiên

Với bà Bình, những kỷ vật gắn với năm tháng tuổi trẻ sôi nổi, sẵn sàng đối mặt với gian khổ, hy sinh để chiến đấu với giặc Mỹ, góp phần bảo vệ quê hương là những kỷ vật vô giá.

“

Ngày ấy, bom và pháo hạm của Mỹ ngày đêm dội xuống mảnh đất Nghi Quang, khiến làng xóm tan hoang, nhiều người dân bị vùi lấp, bà con phải đi sơ tán khắp nơi. Xã thành lập Trung đội dân quân trực chiến để "chia lửa" với bộ đội chủ lực, lúc ấy dù đang còn là học sinh nhưng tôi vẫn đăng ký tham gia dân quân, cùng chiến đấu với các anh, chị trong đội”.

Bà Trần Thị Bình, xóm Thành Vinh 2, xã Nghi Quang (huyện Nghi Lộc)

2 Dan quan ban may bay — Huân chương Chiến công hạng Ba do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký, tặng thưởng nữ dân quân Trần Thị Bình. Ảnh: Công Kiên

Trung đội dân quân trực chiến xã Nghi Quang có 25 đồng chí, trong đó 6 người là nữ, vũ khí được trang bị gồm 3 khẩu 12 ly 7 và súng đại liên. Nhiệm vụ của Trung đội là phối hợp với bộ đội pháo phòng không và pháo cao xạ thiết lập trận địa trên đồi 200 và đồi 170 để bắn hạ máy bay Mỹ và ngăn chặn tàu của Hạm đội 7 vào gần bờ đánh phá.

Địch đánh phá suốt ngày đêm tại đồi 200 và đồi 170. Chúng liên tục dội bom, nã pháo vào đỉnh và mé đồi, lực lượng dân quân kiên cường bám trụ, vận chuyển đạn dược và lương thực tiếp tế cho bộ đội chủ lực. Bà Bình không thể nào quên trận đánh ngày 31/3/1965, ngày quân và dân Nghi Quang viết nên một sự kiện lớn trong cuộc đối đầu với giặc Mỹ.

4 Dan quan ban may bay — Đồi 170, nơi Trung đội dân quân trực chiến của xã Nghi Quang (Nghi Lộc) từng hoạt động. Ảnh: Công Kiên

Hôm ấy, vừa chuyển đạn lên trận địa, tốp hàng chục chiếc máy bay địch ồ ạt tràn vào dội bom, lập tức nữ dân quân Trần Thị Bình tiến lại vị trí khẩu 12 ly 7 hướng lên trời nhả đạn. Lúc này, đạn pháo ở các trận địa cũng đồng loạt được bắn lên tạo thành “lưới lửa”. Một chiếc F-4 bất ngờ liệng cánh rồi quay ra phía biển một khoảng rồi bốc cháy và rơi xuống mặt biển.

Dân quân Nghi Quang lập tức phối hợp với dân quân các xã Nghi Tiến, Nghi Thiết bắt sống 2 tên giặc lái nhảy dù. Hôm ấy, Trung đội dân quân xã Nghi Quang phối hợp với bộ đội pháo binh lập nên chiến công, Trung đội được tuyên dương.

Gần 3 tuần sau, vào ngày 19/4/1965, phân đội trực chiến của Trần Thị Bình tiếp tục tham gia bắn rơi 1 máy bay A-4, hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ đội thuyền vận tải tiếp nhận lương thực và được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhì. Sau đó, Trần Thị Bình được tặng Huân chương Chiến công hạng Ba và được đứng vào hàng ngũ của Đảng khi tròn 20 tuổi.

5 Dan quan ban may bay — Bà Trần Thị Bình bên những tấm huân chương. Ảnh: Công Kiên

Đang tham gia Trung đội dân quân xã, Trần Thị Bình được điều lên làm cán bộ chính sách của Huyện đội Nghi Lộc. Với bản tính nhiệt tình, xông xáo, không ngại khó khăn, gian khổ và hiểm nguy, người chiến sĩ ấy lại tiếp tục có mặt ở những “điểm nóng” chiến sự để giải quyết hậu quả bom đạn và cứu chữa người bị thương vong.

Trở về với cuộc sống đời thường, bà Bình lại quần quật giữa ruộng lúa, nương ngô, nơi bãi sông, cửa biển để mưu sinh và chăm sóc các con, chờ đợi chồng đang ở chiến trường. Người chồng trở về chưa được bao lâu đã ra đi vì bạo bệnh, để lại cho bà Bình 3 đứa con chưa kịp khôn lớn, bà lại phải gồng mình lên để vừa làm mẹ, vừa làm cha...

Giờ đây, gần 80 tuổi đời, gần 60 năm tuổi Đảng, mỗi khi có mặt đông đủ con, cháu, bà lại tự hào kể về những chiến công cùng đồng đội bắn rơi máy bay Mỹ năm xưa.

Hạ máy bay địch ở thành Vinh

Cũng như bà Trần Thị Bình, bà Nguyễn Thị Dần (SN 1950) ở khối Tân Phúc, phường Hưng Dũng (TP. Vinh) vẫn giữ nguyên bức ảnh cùng đồng đội trực chiến bên chiếc súng 12 ly 7 từ hồi còn là nữ dân quân “Làng Đỏ”. Và bà Dần không thể nào quên kỷ niệm ngày 25/7/1968 - ngày cô dân quân nhỏ bé đã phối hợp bắn rơi chiếc F4H của Mỹ khi vào đánh phá thành phố Vinh.

Sinh ra và lớn lên ở “Làng Đỏ” Hưng Dũng, nối tiếp truyền thống anh dũng, kiên cường của quê hương, học xong cấp 2, cô gái Nguyễn Thị Dần tình nguyện gia nhập Trung đội phòng không trực chiến của xã. Bởi lúc bấy giờ, thành phố Vinh là một trong những trọng điểm đánh phá ác liệt của không quân Mỹ, máy bay địch ngày đêm đánh phá các công trình, xí nghiệp và cả khu dân cư.

0 Ban may bay — Bà Nguyễn Thị Dần kể lại chiến công bắn rơi máy bay Mỹ. Ảnh: Công Kiên

Trung đội dân quân trực chiến có 11 thành viên, phần lớn là nữ, được giao nhiệm vụ phục kích, hợp đồng chiến đấu với bộ đội và lực lượng phòng không của Thành đội Vinh chống chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ. Vũ khí được trang bị là một khẩu 12 ly 7 và súng trường để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ các trọng điểm như phà Bến Thủy, nhà máy điện, kho xăng...

Với ý chí quật cường, Nguyễn Thị Dần cùng đồng đội luôn bám sát mục tiêu, trận địa, nhiều hôm không kịp ăn cơm, cả tuần không về thăm nhà để thực hiện quyết tâm ngăn chặn máy bay địch. Đặc biệt là trong năm 1967 – 1968, khi cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ bước vào giai đoạn vô cùng ác liệt, nhiệm vụ của Trung đội dân quân trực chiến càng nặng nề, các chiến sĩ luôn trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu.

Bằng tinh thần chiến đấu mưu trí, dũng cảm, Trung đội dân quân trực chiến xã Hưng Dũng đã nhiều lần phối hợp với bộ đội chủ lực và các đơn vị bạn giăng “lưới lửa” khiến cho bọn giặc lái bao phen hoảng loạn. Ngày 13/6/1968, bộ đội phòng không bắn hạ được một chiếc máy bay Mỹ, tên giặc lái nhảy dù xuống khu vực sông Lam. Sau đó, Mỹ huy động nhiều máy bay bay sát bờ sông Lam để cứu tên giặc lái.

Nữ dân quân Nguyễn Thị Dần (phải) cùng đồng đội trực chiến. Ảnh: NVCC

Trung đội của Nguyễn Thị Dần tham gia yểm trợ cho các lực lượng bao vây, quyết tâm bắt sống giặc lái Mỹ. Gặp lưới lửa của bộ đội chủ lực và lực lượng dân quân trực chiến phòng không Hưng Dũng, tốp máy bay đến giải cứu phải nâng độ cao rồi nhanh chóng bay ra xa. Tên giặc lái sau đó bị các lực lượng của ta bắt sống.

Ngày 25/7/1968, Trung đội dân quân trực chiến xã Hưng Dũng được lệnh cơ động bố trí trận địa bảo vệ Ga Vinh, vì khả năng cao máy bay địch sẽ đánh phá khu vực này. Đúng như dự đoán, khoảng 17h30, một tốp 2 chiếc F4H lao đến bắn phá địa điểm này. Là xạ thủ số 1, khi chiếc thứ nhất bổ nhào xuống cắt bom, Nguyễn Thị Dần quyết định bỏ qua, vì nếu bắn trận địa sẽ bị lộ.

9 Dan quan ban may bay — Nữ dân quân Nguyễn Thị Dần bế em bé người Liên Xô. Ảnh: NVCC

Khi chiếc máy bay thứ 2 bổ nhào xuống, nữ dân quân “Làng đỏ” nín thở siết cò. Loạt 15 viên đạn 12 ly 7 hướng thẳng vào chiếc F4H, máy bay địch bùng cháy, chao đảo trên bầu trời rồi rơi xuống ở địa bàn xã Nghi Phú (TP. Vinh). Vừa lúc ấy, các đồng đội nhảy xuống chiến hào, ôm chầm lấy Nguyễn Thị Dần và hô to: “Dần ơi! Máy bay cháy rồi!”.

“

Với thành tích bắn rơi máy bay Mỹ, năm 1971, tôi được Quân ủy Trung ương cho theo đoàn công tác của Bộ Quốc phòng sang thăm đất nước Liên Xô. Trong vòng 2 tháng, tôi được đi khắp đất nước bạn để kể chuyện chiến đấu của Trung đội dân quân Làng Đỏ, chuyện hạ gục máy bay Mỹ bằng loạt đạn 12 ly 7”.

Bà Nguyễn Thị Dần, (SN 1950) ở khối Tân Phúc, phường Hưng Dũng (TP. Vinh)

Sau khi rời Trung đội dân quân, bà Nguyễn Thị Dần tiếp tục tham gia công tác xã hội, nhiều năm làm Chủ tịch xã (phường) Hưng Dũng. Nay đã 75 tuổi, sức khỏe giảm nhiều, căn bệnh xương khớp khiến việc đi lại khó khăn nhưng bà Dần vẫn làm Bí thư Chi bộ khối Tân Phúc. Bà luôn tâm niệm “Đảng cần thì còn sức, còn phục vụ”./.