Có nhất thiết phải thu phí giữ xe của học sinh?

(Dân trí) - Việc thu hay miễn phí giữ xe cho học sinh trong khuôn viên nhà trường từ lâu đã là một đề tài gây tranh cãi. Đây không chỉ là vấn đề nhân văn hay tài chính, mà còn là một bài toán vận hành nhà trường.

“Có cần thiết phải thu phí giữ xe học sinh trong trường học?” - câu hỏi tưởng nhỏ nhưng lại có thể suy luận ra cách một ngôi trường vận hành và ứng xử với học trò của mình.

Bởi hiện nay, ở không ít nơi, giữ xe đã trở thành một dịch vụ có thu tiền, đi kèm hợp đồng đấu thầu, giá cả mỗi nơi mỗi khác. Người chi trả cho khoản này chính là phụ huynh và học sinh.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc thu phí giữ xe đang vô tình đặt hàng rào tài chính lên trên nhu cầu tối thiểu, đặc biệt là với học sinh khó khăn.

“Có thể với nhiều gia đình, vài chục nghìn mỗi tháng không phải số tiền lớn. Nhưng với những học sinh nghèo, đó là gánh nặng thật sự”, bạn đọc Hoàng Bảo gửi trăn trở tới Dân trí.

Trường học có nên thu phí giữ xe học sinh là câu hỏi nhận được nhiều tranh luận (Ảnh minh hoạ: Huyên Nguyễn).

Thực tế, miễn phí giữ xe cho học trò đã có nơi thực hiện. Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) là một trong các trường không thu phí gửi xe. Học sinh đi xe vào trường có khu vực để xe riêng, không khoá cổ xe và cũng không có vé xe.

Hiệu trưởng Nguyễn Hải Sơn cho biết nhiệm vụ trông giữ xe của học sinh, giáo viên, cán bộ nhân viên nhà trường thuộc về tổ bảo vệ. Khi ký hợp đồng làm việc với nhà trường, bảo vệ đã phải nhận nhiệm vụ này. Tiền lương bảo vệ được trích từ ngân sách hoạt động thường xuyên của nhà trường.

“Nhà trường thực hiện việc này từ trước đến nay và chưa xảy ra mất an ninh”, thầy Nguyễn Hải Sơn cho hay.

Song, ở góc độ khác, có ý kiến cho rằng không phải trường nào cũng có điều kiện tương tự. Một lãnh đạo trường THPT tại TPHCM chia sẻ: “Mặt bằng chi phí lao động ở thành phố cao, việc sắp xếp và trông giữ hàng trăm chiếc xe mỗi ngày cần từ 2-3 người tập trung cao độ trong các khung giờ cao điểm”.

Trong khi, tiền lương của bảo vệ, lao công là khoản chi lớn từ hoạt động thường xuyên và không phải trường nào cũng dư dả để chi trả trọn vẹn cho phần công việc phát sinh này.

Một lý do khác là các trường có diện tích đất hẹp, việc bố trí bãi xe đã khó khăn, chưa kể đến chi phí đầu tư mái che chống nắng mưa. Chi phí này thường không được cấp từ ngân sách thường xuyên mà cần nguồn tự chủ.

Vị hiệu trưởng cũng chia sẻ thêm về trách nhiệm pháp lý, khi giữ xe, nhà trường phải đối mặt với rủi ro mất mát, hư hỏng và trách nhiệm đền bù.

“Nếu không thu phí mà xảy ra mất mát, hư hỏng, ai sẽ phải chịu trách nhiệm đền bù?”, vị hiệu trưởng đặt câu hỏi.

Hiệu trưởng này cho biết, theo quy định, các trường sẽ không được tổ chức dịch vụ trông giữ xe có thu phí, do đó, hoặc là để học sinh tự túc hoặc là đưa công ty dịch vụ vào.

“Việc có dịch vụ trông giữ xe được xem là lựa chọn phù hợp và một hình thức ràng buộc trách nhiệm song phương, tạo quỹ dự phòng cho các tình huống”, lãnh đạo một trường tại TPHCM nói.

Tại TPHCM, mức thu phí trông giữ xe dịch vụ trong trường là 2.000 đồng/lượt.

Nhiều trường có không gian chật hẹp gây khó khăn trong hoạt động trông giữ xe (Ảnh minh hoạ: Huyên Nguyễn).

Để hài hòa giữa trách nhiệm nhân văn và gánh nặng thực tế, anh Nguyễn Tú, nguyên chuyên viên kế hoạch, đầu tư tại một trường đại học công lập ở TPHCM cho rằng cần có một giải pháp chính sách tổng thể để dung hoà vấn đề trên.

Đầu tiên, về phân bổ ngân sách linh hoạt, cơ quan quản lý giáo dục cấp trên cần rà soát lại nguồn ngân sách hoạt động thường xuyên cho các trường, đặc biệt là các trường ở khu vực chi phí cao, để đảm bảo họ có đủ nguồn lực chi trả cho các hoạt động thiết yếu, trong đó có vị trí bảo vệ, lao công mà không phải tìm cách thu phí học sinh.

Thứ hai, về thứ tự ưu tiên chi tiêu, nhà trường cần coi chi phí cho bảo vệ (bao gồm cả trông giữ xe) là chi phí hoạt động thiết yếu phục vụ người học, ngang hàng với chi phí điện nước, vệ sinh.

Thứ ba, giải pháp công nghệ và giáo dục, thay vì tăng nhân công, các trường có thể tận dụng công nghệ (lắp camera, hệ thống quản lý xe thông minh) để giảm áp lực quản lý. Cùng với đó, kết hợp với việc áp dụng các biện pháp giáo dục ý thức tự quản lý phương tiện như các mô hình miễn phí đã làm.

Thứ tư, cần có chính sách miễn phí hoàn toàn đối với học sinh khó khăn.

“Để đạt được mục tiêu cuối cùng là miễn phí giữ xe cho học sinh cần sự linh hoạt trong cách vận hàng của nhà trường. Trong khi chưa đủ điều kiện đáp ứng, cần giải thích cho phụ huynh, học sinh hiểu về thực tế hoạt động để tránh những “mang tiếng lạm thu” đáng tiếc", ông Nguyễn Tú chia sẻ.

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/co-nhat-thiet-phai-thu-phi-giu-xe-cua-hoc-sinh-20251008085306813.htm