Công nghệ là chìa khóa đưa Việt Nam lọt top 20 logistics toàn cầu

Trong khuôn khổ Đại hội Hiệp hội Giao nhận Vận tải Quốc tế (FIATA World Congress 2025) đang diễn ra tại Hà Nội, các chuyên gia từ FIATA và Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) đã có những phân tích sâu sắc về tiềm năng, thách thức và định hướng phát triển cho ngành logistics Việt Nam trong bối cảnh mới.

Cơ hội lớn, thách thức lớn

Trao đổi với báo chí, ông Turgut Erkeskin - Chủ tịch FIATA cho biết, Việt Nam đang nắm giữ những cơ hội to lớn nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế ngoại thương và vị trí địa lý chiến lược.

"Hoạt động thương mại ngày càng tăng cùng sự hội nhập sâu rộng đang tạo nền tảng thuận lợi cho ngành. Bên cạnh đó, Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành một trung tâm trung chuyển hàng hóa quan trọng trong khu vực", ông Erkeskin nhận định.

Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức. Chủ tịch FIATA chỉ rõ, hệ thống hạ tầng bao gồm cảng biển, đường bộ, đường sắt, và hàng không cần tiếp tục được đầu tư đồng bộ. Đặc biệt, Chỉ số Hiệu suất Logistics (LPI) của Việt Nam hiện vẫn ở mức trung bình khi xếp thứ 43, theo Ngân hàng Thế giới.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan gian hàng tại đại hội.

"Việt Nam nên đặt mục tiêu vươn lên nhóm top 20 LPI. Khi đó, hệ thống kết nối sẽ tốt hơn, hoạt động hiệu quả hơn, chi phí thấp hơn và năng suất toàn ngành sẽ được cải thiện đáng kể", ông Turgut Erkeskin gợi ý.

Lời giải cho bài toán tăng trưởng

Để giải quyết các thách thức trên, các chuyên gia đều đồng thuận rằng công nghệ chính là chìa khóa. Ông Turgut Erkeskin nhấn mạnh: "Số hóa và AI không phải là mối đe dọa, mà là một cơ hội cho ngành logistics".

Ông giải thích, logistics có rất nhiều quy trình lặp đi lặp lại. AI có thể tự động hóa các khâu này, giúp loại bỏ thao tác trùng lặp, bảo đảm độ chính xác của dữ liệu và tăng hiệu quả vận hành. Về lo ngại AI gây mất việc làm, ông cho rằng công nghệ này sẽ tái cấu trúc lực lượng lao động theo hướng chuyên môn hóa cao hơn, thay vì làm giảm số lượng việc làm trong dài hạn.

Từ góc độ Việt Nam, ông Đào Trọng Khoa - Chủ tịch VLA, cho rằng mục tiêu lọt top 20 LPI là hoàn toàn khả thi. Với kim ngạch xuất nhập khẩu dự kiến vượt 800 tỷ USD vào năm 2025 và quy mô thị trường logistics ước tính hơn 70 tỷ USD, Việt Nam có một nền tảng vững chắc để bứt phá.

Tuy nhiên, ông Khoa cũng chỉ ra thách thức lớn nhất khi ứng dụng AI tại Việt Nam: "Thách thức nằm ở khả năng tiếp cận công nghệ của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (chiếm tới 90–95% tổng số doanh nghiệp logistics). Do đó, cần có chính sách hỗ trợ, định hướng cụ thể từ Chính phủ và các hiệp hội để giúp họ tiếp cận công nghệ mới hiệu quả hơn".

Minh chứng cho xu hướng ứng dụng công nghệ là việc Đại hội FIATA 2025 lần đầu tiên áp dụng một ứng dụng di động (app) chuyên biệt để kết nối giao thương B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp).

Theo ông Đào Trọng Khoa, ứng dụng này không chỉ cung cấp thông tin mà còn là một công cụ kinh doanh mạnh mẽ. Mục tiêu chính là kết nối giao thương thông qua các cuộc gặp 'one-on-one'. Điều này thể hiện sự chuyển dịch của FIATA, không chỉ chia sẻ kiến thức mà còn tạo ra cơ hội kinh doanh thực tế cho các đại biểu.

Bổ sung về tính tiện ích, ông Stefan Graber - Tổng Giám đốc FIATA, cho biết: "Ứng dụng này giúp kiến thức chuyên ngành trở nên dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Bất kỳ nhà giao nhận nào, dù ở nhà ga hay giữa rừng, chỉ cần có điện thoại di động là có thể truy cập thông tin, tuân thủ các quy trình đóng gói chính xác, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả công việc".

Tại phiên toàn thể của đại hội, ông Robert Yap - Chủ tịch điều hành Tập đoàn YCH nhấn mạnh, trong quá trình hội nhập điều quan trọng là ứng dụng được công nghệ và thông tin. Nhận thức được điều đó, ông dần dần nâng cao năng lực đội ngũ để thích nghi với công nghệ tiên tiến, trí tuệ nhận tạo nhằm tối ưu hoá hoạt động quản lý và vận chuyển hàng hoá nhiều hơn.

Ông cho biết thêm, YCH Singapore và liên danh T&T Group đang thực hiện dự án về siêu cảng. Tại đây sẽ ứng dụng các công nghệ mới nhất, hỗ trợ cho khu công nghiệp tại đây kết nối với các cảng quốc tế.

“Đây là dự án rất là lớn và chúng tôi đang làm việc với tập đoàn T&T. Chúng tôi mang đến những doanh nghiệp ở đây kết nối thông minh của châu Á và châu Á - Thái Bình Dương. Sắp tới chúng tôi cũng thực hiện ở Campuchia. Dự án hạ tầng thú vị này chính là logistics xanh và thích ứng nhanh", Chủ tịch điều hành Tập đoàn YCH chia sẻ.

Theo các chuyên gia, công nghệ đang dần trở thành "xương sống", định hình lại cách thức vận hành và tạo ra lợi thế cạnh tranh cho ngành logistics. Với sự đầu tư đúng hướng và chính sách hỗ trợ phù hợp, Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng làn sóng công nghệ để hiện thực hóa khát vọng trở thành một trung tâm logistics hàng đầu trên bản đồ thế giới.

Nguyệt Minh

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/cong-nghe-la-chia-khoa-dua-viet-nam-lot-top-20-logistics-toan-cau/20251009101656218