Củng cố đê điều, không để bị động trước thiên tai

Trước tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu và thiên tai cực đoan, tỉnh Quảng Ninh đang khẩn trương hoàn thiện Đề án nâng cao an toàn hệ thống đê điều thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến 2050. Đề án hướng tới đầu tư đồng bộ hệ thống đê điều toàn tỉnh, gắn với bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững và nâng cao khả năng chủ động ứng phó trước những biến động khí hậu khó lường.

Tuyến đê Hà Nam đoạn chạy qua phường Liên Hòa được đầu tư kiên cố, đảm bảo an toàn.

Phường Đông Triều là một trong những địa phương có hệ thống đê điều lớn và phức tạp của tỉnh, với 7 tuyến đê có tổng chiều dài gần 20km, đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ dân cư, sản xuất nông nghiệp và hạ tầng ven sông. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan, mưa bão và quá trình sử dụng lâu năm, nhiều tuyến đê đã xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, đặc biệt trong mùa mưa lũ. Một số đoạn đê có cao độ đỉnh thấp, mái dốc, nền yếu, đất chứa nhiều cát, không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, dễ xảy ra thấm, tràn, sạt khi nước sông dâng cao. Điển hình là các tuyến Tân Việt - Đức Chính, An Biên, Bình Dương - Đông Mai nhiều vị trí vẫn chưa được nâng cấp, khả năng chống bão chỉ đạt cấp 6 đến cấp 9, gây rủi ro lớn khi có triều cường hoặc bão mạnh.

Sau ảnh hưởng của bão số 3 năm 2024, cộng hưởng với triều cường và lưu lượng xả từ các hồ thủy điện, nhiều đoạn đê của phường Đông Triều đã xuất hiện tình trạng sạt lở, thấm nước, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn dân cư. Đầu tháng 10/2025, mực nước sông Kinh Thầy dâng cao đã khiến nhiều khu dân cư ngoài đê Hồng Phong bị ngập, làm gián đoạn sản xuất và sinh hoạt. Cùng với đó, mặt đê hẹp, trung bình chỉ 2-2,5m, một số đoạn chỉ 1,5m, khiến việc tuần tra, kiểm tra và triển khai lực lượng ứng cứu gặp nhiều khó khăn.

Là địa phương trung tâm vùng phía Tây của tỉnh, với diện tích trên 40km² và hơn 43.700 dân, phường Đông Triều đang phát triển mạnh theo hướng công nghiệp, dịch vụ, đô thị, đồng thời là vùng nông nghiệp công nghệ cao. Trong bối cảnh đó, việc đảm bảo an toàn hệ thống đê điều không chỉ là nhiệm vụ bảo vệ dân sinh mà còn là yếu tố nền tảng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Ông Lê Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND phường Đông Triều, cho biết: Trước thực tế này, phường Đông Triều đã chủ động xây dựng báo cáo, đề xuất tỉnh đưa các tuyến đê xung yếu vào Đề án nâng cao an toàn hệ thống đê điều tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050, gồm các tuyến Bình Dương - Đông Mai, Văn Động, An Biên, Tân Việt - Đức Chính, Sông Nguyễn, với tổng chiều dài hơn 18km, tổng mức đầu tư dự kiến trên 400 tỷ đồng. Cùng với đó, địa phương kiến nghị xem xét xây dựng tuyến đường bao đê mới ở khu vực Bến Triều và Đông Tân để tăng cường khả năng chống ngập, bảo vệ dân cư và khu sản xuất ven sông. Khi các hạng mục này được triển khai, năng lực phòng chống thiên tai, ngăn triều và bảo vệ dân sinh của phường Đông Triều sẽ được nâng lên rõ rệt, góp phần đảm bảo an toàn vùng hạ lưu và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Quảng Ninh hiện có trên 341km đê, gồm đê cấp III, IV, V cùng hệ thống cống, kè và công trình phụ trợ. Cùng với phường Mạo Khê, nhiều tuyến đê khác tại các địa phương trên địa bàn tỉnh sẽ được đưa vào diện ưu tiên trong Đề án nâng cao an toàn hệ thống đê điều thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Hệ thống đê điều trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác phòng, chống thiên tai, bão lũ, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhà nước và nhân dân. Trong bối cảnh hiện nay, Quảng Ninh không chỉ là tỉnh trọng điểm về công nghiệp khai khoáng mà còn phát triển mạnh về công nghiệp chế biến, dịch vụ, du lịch và đô thị. Do đó, chức năng, nhiệm vụ của hệ thống đê điều đã mở rộng, ngoài việc bảo vệ dân cư và sản xuất nông nghiệp như trước đây, còn phải bảo vệ các khu công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ, các đô thị lớn và những tuyến giao thông huyết mạch, trực tiếp góp phần ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Để bảo đảm an toàn cho hệ thống đê điều trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, tỉnh Quảng Ninh đang khẩn trương hoàn thiện Đề án nâng cao an toàn hệ thống đê điều, thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu của đề án là nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành và phát triển hệ thống đê điều theo hướng đồng bộ, hiện đại, chủ động ứng phó với thiên tai cực đoan; bảo vệ an toàn cho dân cư, tài sản, không gian phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời khai thác đa mục tiêu của hệ thống đê điều, vừa phòng chống lũ bão, vừa phục vụ giao thông và bảo vệ môi trường sinh thái, góp phần phát triển bền vững vùng ven biển và ven sông đến năm 2050. Tổng mức đầu tư dự kiến cho toàn bộ đề án hơn 6.000 tỷ đồng.

Tuyến đê sông Nguyễn (phường Đông Triều) đang xuống cấp cần được đầu tư tu bổ.

Trong giai đoạn 2026-2030, đề án đặt mục tiêu xử lý dứt điểm 100% các đoạn đê, vị trí xung yếu chưa đảm bảo an toàn, đồng thời hoàn thành việc đầu tư, nâng cấp đồng bộ các tuyến đê sông và đê cửa sông đạt tiêu chuẩn chống lũ, bão hiện hành, bảo vệ an toàn cho các đô thị lớn, khu kinh tế, khu công nghiệp và khu dân cư tập trung. Cùng với đó, tỉnh sẽ chú trọng bảo vệ, duy trì ổn định diện tích rừng ngập mặn hiện có phía trước các tuyến đê biển, đê cửa sông nhằm tăng cường khả năng phòng hộ tự nhiên.

Giai đoạn 2031-2050, Quảng Ninh sẽ tiếp tục nâng cấp các tuyến đê ven biển, đảm bảo 100% hệ thống đê điều đạt chuẩn an toàn mới, có khả năng chống chịu với các kịch bản thiên tai cực đoan. Song song, tỉnh sẽ mở rộng diện tích rừng ngập mặn, hình thành các “lá chắn xanh” bền vững, góp phần giảm chi phí đầu tư, bảo dưỡng công trình và nâng cao hiệu quả phòng chống thiên tai lâu dài.

Phạm Tăng

Nguồn: https://baoquangninh.vn/cung-co-de-dieu-khong-de-bi-dong-truoc-thien-tai-3381226.html