Đa dạng hóa thị trường, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu

Phải tiếp tục coi xuất khẩu là mũi nhọn

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì hội nghị. Hội nghị còn có sự tham dự của đại diện lãnh đạo các Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính của các địa phương; đại diện các Cục, Vụ, đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương; cùng hơn 58 thương vụ Việt Nam tại các thị trường trên thế giới.

Ngoài ra, hội nghị còn có sự tham dự của đại diện các hiệp hội ngành hàng, đơn vị xúc tiến thương mại, các bộ, ngành liên quan như Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao…

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì Hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong bối cảnh đất nước vừa trải qua hàng loạt sự kiện quan trọng, ngành Công Thương cũng đứng trước những đòi hỏi ngày càng cao của Đảng, Nhà nước về nhiệm vụ phát triển kinh tế. Đặc biệt, mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 được đặt ở mức 8,3 - 8,5%, tạo nền tảng để từ năm 2026 trở đi phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng hai con số.

“Chính vì vậy, hội nghị hôm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chúng ta sẽ cùng trao đổi, thảo luận để tìm ra các giải pháp thiết thực nhằm hoàn thành những mục tiêu mà Đảng và Nhà nước giao phó”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Để nắm bắt được nhu cầu hiện nay tại các thị trường lớn, thị trường tiềm năng, cũng như thị trường còn khó khăn, các đơn vị đã báo cáo tình hình sản xuất, xuất nhập khẩu trong 8 tháng đầu năm, kịch bản tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu các tháng cuối năm 2025. Đồng thời, đề xuất giải pháp đa dạng hóa thị trường, sản phẩm xuất khẩu, đa dạng hóa nguồn cung nhập khẩu nhằm thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2025-2026.

Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng

Báo cáo về tình hình xuất nhập khẩu, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú cho biết, bức tranh thương mại 8 tháng đầu năm 2025 cho thấy nhiều điểm sáng đáng ghi nhận. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 305 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm 2024, một kết quả ấn tượng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định, xung đột thương mại và biến động địa chính trị tác động mạnh mẽ đến chuỗi cung ứng quốc tế.

Đáng chú ý, khu vực FDI tiếp tục đóng vai trò chủ lực với 228 tỷ USD, tăng trên 18%, trong khi doanh nghiệp trong nước đạt 76,5 tỷ USD, tăng 3%. Điều này cho thấy sức bật của khối FDI vẫn vượt trội, song cũng phản ánh hạn chế về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa.

Xét theo nhóm hàng, nông sản Việt tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ở một số sản phẩm chủ lực. Về thị trường, xuất khẩu sang nhiều khu vực ghi nhận kết quả vượt trội như châu Mỹ, Hoa Kỳ. Ở châu Âu, nhiều thị trường mới nổi ghi nhận mức tăng ấn tượng như Na Uy, Slovakia. Khu vực châu Á, Hồng Kông (Trung Quốc), Ấn Độ cũng tăng mạnh… cho thấy tiềm năng to lớn của các thị trường này nếu có chiến lược khai thác phù hợp.

Các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, các hiệp hội, ngành hàng, đại phương tham dự hội nghị trực tuyến. Ảnh: Cấn Dũng

Từ những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhìn nhận, thành quả này không chỉ phản ánh sự linh hoạt của doanh nghiệp, mà còn cho thấy sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Từ chỉ đạo của Chính phủ, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương đến nỗ lực bền bỉ của hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp. Tất cả đã tạo nên sức bật để hàng hóa Việt Nam giữ vững vị thế trong dòng chảy thương mại quốc tế.

"Đây là kết quả từ sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự vào cuộc kịp thời của các bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Song, đằng sau những con số khả quan vẫn là những mối lo dài hạn. Kinh tế toàn cầu còn tiềm ẩn bất ổn từ căng thẳng địa chính trị, cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc, chính sách thương mại ngày càng khắt khe của Hoa Kỳ, hay nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng. Với độ mở nền kinh tế thuộc nhóm cao nhất thế giới, Việt Nam khó tránh khỏi tác động. Chính vì thế, để đạt mục tiêu xuất khẩu tăng 12% trong cả năm, bốn tháng cuối năm cần mang lại ít nhất 150 tỷ USD, tương ứng hơn 37,5 tỷ USD mỗi tháng, một con số đầy thách thức.

Đại diện các hiệp hội chia sẻ ý kiến tại hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng

Tại hội nghị, đại diện các hiệp hội cũng đã chỉ ra những khó khăn, thách thức của ngành hàng, địa phương, doanh nghiệp trong công tác phát triển, đa dạng hoá thị trường xuất nhập khẩu. Đồng thời, đề xuất các giải pháp gỡ khó, đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, theo các hiệp hội, ngành hàng, ngoài chú trọng đa dạng hoá thị trường, Việt Nam cần làm mới cách tiếp cận thị trường truyền thống.

Chia sẻ tại hội nghị, đại diện các thương vụ đã thông tin về thị trường cũng như cơ hội lớn để hàng Việt mở rộng thị phần. Đặc biệt, các thương vụ cũng đã chỉ ra những thách thức về chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh của hàng Việt hiện nay tại các thị trường trọng điểm, đồng thời nêu nhiều khuyến nghị thiết thực nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá bền vững trong giai đoạn mới, đặc biệt là giải pháp để hàng Việt giữ vững thị trường.

Đa dạng hóa thị trường, nâng cao sức chống chịu của doanh nghiệp

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, muốn duy trì nhịp tăng trưởng xuất khẩu trong bối cảnh bất định, phải có sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, hệ thống thương vụ, hiệp hội ngành hàng và địa phương.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, cần phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài. Trong giai đoạn “nước rút” này, thương vụ phải trở thành “cánh tay nối dài” của Bộ Công Thương, là lực lượng tiên phong nắm bắt thị trường, kịp thời báo cáo và đưa ra khuyến nghị chính sách, đồng thời trực tiếp hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng cơ hội giao thương.

Bộ trưởng phân tích rõ, để đạt được mục tiêu tăng trưởng, việc phân loại thị trường và triển khai nhiệm vụ cụ thể là yêu cầu then chốt. Với các thị trường tăng trưởng âm, thương vụ phải nhanh chóng tìm nguyên nhân, khôi phục đơn hàng và gỡ bỏ rào cản. Với nhóm thị trường tăng trưởng thấp, nhiệm vụ là thúc đẩy xuất khẩu tối thiểu 8,5%. Với nhóm trung bình, cần giữ vững đà tăng và nâng lên 12%. Còn nhóm tăng trưởng cao phải tiếp tục giữ vai trò “đầu tàu”, phấn đấu trên 15% để kéo toàn bộ kim ngạch đi lên.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: Cấn Dũng

Không dừng lại ở việc khai mở thị trường, Bộ trưởng còn nhấn mạnh việc nâng sức chống chịu của doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp cần mạnh dạn tham gia hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, chủ động đa dạng hóa chuỗi cung ứng và nguồn nguyên liệu, đầu tư cho công nghệ xanh và truy xuất nguồn gốc. Các hiệp hội ngành hàng phải trở thành điểm tựa kết nối, cung cấp thông tin kịp thời, định hướng thị trường và hỗ trợ hội viên xây dựng thương hiệu.

“Chỉ khi doanh nghiệp có đủ nội lực, chúng ta mới có thể tiến sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, không bị lệ thuộc vào một vài thị trường truyền thống", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng đề nghị các Bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao phối hợp chặt chẽ để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp. Những giải pháp từ chính sách thuế, tín dụng, kiểm dịch - kiểm định, cho tới vận động đàm phán FTA đều phải được triển khai đồng bộ, kịp thời.

Đối với địa phương, Bộ trưởng yêu cầu coi chỉ tiêu xuất khẩu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nông, thủy sản và đẩy mạnh chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại và logistics.

"Phải coi chỉ tiêu xuất khẩu là một nhiệm vụ trọng tâm trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Chủ động tiếp nhận và chia sẻ thông tin từ các thương vụ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế, đẩy mạnh chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại và logistics”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tại hội nghị, đại diện các đơn vị đã có nhiều ý kiến đóng góp thiết thực, góp phần thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu. Ảnh: Cấn Dũng

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng yêu cầu các địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn thực tế cho doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực nông, thủy sản, từ tín dụng, mặt bằng sản xuất đến thủ tục xuất khẩu và chứng nhận chất lượng. Liên kết vùng cần được đẩy mạnh, gắn với việc phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế như GlobalGAP, ASC hay BAP, bảo đảm truy xuất nguồn gốc và sản xuất xanh.

Đồng thời, địa phương phải thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại và logistics, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia thương mại điện tử xuyên biên giới, khai thác các trung tâm logistics để giảm chi phí và rút ngắn thời gian giao hàng.

Song song với đó, Bộ trưởng giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công Thương. Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Vụ Chính sách thương mại đa biên và Cục Xuất nhập khẩu được giao tham mưu, tận dụng tối đa 17 FTA đã ký kết, đồng thời đẩy nhanh tiến trình đàm phán các hiệp định thương mại mới với GCC, SACU, Ai Cập, Pakistan… để mở thêm dư địa cho xuất khẩu. Vụ Kế hoạch - Tài chính có trách nhiệm tham mưu cân đối nguồn lực, bố trí kinh phí phục vụ các hoạt động xúc tiến thương mại.

Đặc biệt, Cục Xúc tiến thương mại được giao trọng trách điều phối và đổi mới hoạt động xúc tiến theo hướng bám sát thực tiễn thị trường và nhu cầu doanh nghiệp. Cục sẽ triển khai các chương trình quy mô lớn tại những thị trường trọng điểm như EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời chú trọng khai thác thị trường ngách và thị trường mới. Đây cũng là cơ quan được giao nhiệm vụ đẩy mạnh xúc tiến thương mại gắn với các nhóm hàng chiến lược như bán dẫn, AI, năng lượng tái tạo và khẩn trương hoàn thành Đề án tổ chức Hội chợ Công nghiệp - Thương mại - Tiêu dùng cấp quốc gia hằng năm tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam, tạo kênh xúc tiến thương mại và đầu tư tầm vóc quốc tế.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, để giữ vững tốc độ tăng trưởng, hệ thống thương vụ phải là cánh tay nối dài của Bộ Công Thương, đồng hành cùng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng. Chỉ bằng sự đồng lòng, chúng ta mới có thể đưa xuất khẩu Việt Nam vươn lên những tầm cao mới.

Tác giả: Linh Ngọc

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/hoat-dong/hoat-dong-cua-lanh-dao-bo/da-dang-hoa-thi-truong-tao-dong-luc-thuc-day-tang-truong-xuat-khau.html