RCEP thúc đẩy thương mại Việt Nam - ASEAN tăng trưởng kỷ lục

"Cửa ngõ" quan trọng của hàng Việt

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) là Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa 10 nước ASEAN với 5 đối tác đã có các FTA với ASEAN là: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand. RCEP được thực thi đã tạo nên một thị trường lớn có quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% dân số thế giới, với GDP gần 27 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu.

Ông Lê Triệu Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, sau hơn 8 năm đàm phán, Hiệp định RCEP chính thức có hiệu lực từ năm 2022, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Đây là khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới, quy tụ các nền kinh tế hàng đầu ở châu Á - Thái Bình Dương, tạo nên thị trường rộng lớn với nhiều tiềm năng hợp tác.

*RCEP là FTA có quy mô lớn nhất, bao trùm 30% GDP toàn cầu - Ảnh minh họa*

Theo ông Dũng, sau hơn 3 năm triển khai, RCEP đã phát huy rõ vai trò trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, mở rộng thương mại và đầu tư giữa các nước thành viên. Hiệp định giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận tốt hơn các thị trường trong khối, đồng thời tạo điều kiện để doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực, tận dụng ưu đãi thuế quan và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bên cạnh tạo thuận lợi cho thương mại hàng hóa, RCEP còn góp phần thúc đẩy dịch vụ, đầu tư và kết nối kinh tế trong khu vực, qua đó đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu. "Từ thực tiễn triển khai, có thể thấy RCEP đã và đang trở thành nền tảng quan trọng để Việt Nam gia tăng lợi thế hội nhập, đồng thời khẳng định vai trò trong chuỗi giá trị khu vực và quốc tế", ông Lê Triệu Dũng cho hay.

Trong đó, thị trường ASEAN nhiều năm qua luôn có vai trò hết sức quan trọng đối với hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam. Khi Hiệp định RCEP được ký kết và thực thi, doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng rất tốt hiệp định này, thể hiện qua kim ngạch xuất khẩu vào các nước nằm trong Hiệp định này có sự tăng trưởng mạnh trong thời gian qua.

Trước đó, năm 2022 - năm đầu tiên hiệp định có hiệu lực, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam - ASEAN đã từng đạt kỷ lục thập kỷ với 80,8 tỷ USD.

Theo số liệu của Cục Hải quan, năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và khối ASEAN lần đầu tiên chạm ngưỡng 83 tỷ USD, mức cao nhất từ trước tới nay. Trong đó, xuất khẩu sang ASEAN đạt 37 tỷ USD, đưa khu vực này trở thành thị trường lớn thứ tư của Việt Nam; ở chiều ngược lại, nhập khẩu từ ASEAN đạt 46,9 tỷ USD, giúp ASEAN vươn lên vị trí đối tác nhập khẩu lớn thứ ba.

*RECP giúp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu và tiếp cận tốt hơn với các thị trường tiêu dùng lớn - Ảnh: Viết Phương*

Bước sang năm 2025, xu hướng tăng trưởng tiếp tục được duy trì. Tính trong 7 tháng đầu năm, có 6 trong 9 thị trường khu vực ASEAN ghi nhận mức tăng trưởng dương về kim ngạch xuất nhập khẩu với Việt Nam, đưa tổng giá trị lên gần 53 tỷ USD.

Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN đạt 22,03 tỷ USD, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm trước. Ở chiều nhập khẩu, Việt Nam ghi nhận 30,67 tỷ USD hàng hóa từ các nước ASEAN, tăng 15,4% so với cùng kỳ 2024.

Những con số này cho thấy ASEAN không những là đối tác thương mại truyền thống quan trọng mà còn đóng vai trò ngày càng lớn trong chuỗi cung ứng khu vực. Thị trường này vừa mang lại cơ hội tiêu thụ hàng hóa Việt Nam, vừa là nguồn cung ứng nguyên liệu, máy móc và sản phẩm trung gian thiết yếu phục vụ sản xuất trong nước.

Đây cũng là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của các hiệp định thương mại khu vực, đặc biệt là RCEP, trong việc thúc đẩy hợp tác kinh tế sâu rộng giữa Việt Nam và các quốc gia láng giềng.

Halal tạo cú hích mới

Đánh giá ASEAN là một trong những thị trường giàu tiềm năng nhất đối với hàng hóa Việt Nam, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho rằng, với gần 700 triệu dân, trong đó tầng lớp trung lưu tăng nhanh, nhu cầu tiêu dùng tại khu vực này ngày càng đa dạng và có xu hướng chuyển dịch sang các sản phẩm chất lượng cao.

Ông nhấn mạnh, ngoài yếu tố quy mô dân số, sự tương đồng về lối sống, văn hóa và sinh hoạt giữa các quốc gia ASEAN cũng giúp hàng Việt dễ dàng thích nghi và mở rộng thị phần. Khoảng cách địa lý gần gũi tạo thêm lợi thế khi hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm chi phí vận chuyển và logistics.

Theo vị chuyên gia, để đẩy mạnh hơn nữa xuất khẩu sang ASEAN trong thời gian tới, Việt Nam cần chú trọng xây dựng và điều chỉnh chính sách thương mại phù hợp với từng nước trong khu vực. Đồng thời, tận dụng triệt để ưu đãi và cơ hội từ các FTA mà ASEAN đã ký kết với các đối tác toàn cầu, bởi đây là những khuôn khổ hợp tác lớn, có tác động sâu rộng tới thương mại quốc tế.

Bên cạnh chính sách, việc nâng cao trình độ công nghệ, gia tăng giá trị sản phẩm, điều chỉnh cơ cấu hàng xuất khẩu, mở rộng thương mại dịch vụ và đầu tư cũng là những giải pháp cần thiết. Trong bối cảnh nhiều nước ASEAN có cơ cấu sản phẩm tương đồng, Việt Nam phải chủ động tham gia vào quá trình dịch chuyển vốn và sản xuất nội khối, đồng thời hợp tác cùng các nước thành viên để xuất khẩu sản phẩm có lợi thế ra thị trường thế giới.

*Thị trường Halal rất tiềm năng cho các doanh nghiệp Việt - Ảnh minh họa*

Một trong những dư địa quan trọng được PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh là khai thác thị trường Halal. Với hơn 240 triệu người Hồi giáo, ASEAN là một “mảnh đất màu mỡ” để doanh nghiệp Việt phát triển các sản phẩm Halal, đặc biệt trong lĩnh vực nông sản và thực phẩm chế biến. Đây cũng được coi là “cửa ngõ” quan trọng để nông sản Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng Halal toàn cầu, một ngành hàng đang có tốc độ tăng trưởng nhanh và giá trị lớn.

Trong số các quốc gia ASEAN, Indonesia là thị trường Halal lớn nhất khi có tới 87% dân số theo đạo Hồi. Theo ông Phạm Thế Cường, Tham tán Thương mại Thương vụ Việt Nam tại Indonesia, quy mô thị trường Halal tại quốc gia này được dự báo đạt 282 tỷ USD vào năm 2025, chiếm hơn 11,3% tổng chi tiêu sản phẩm Halal toàn cầu. Đây là con số cho thấy sức hút đặc biệt của Indonesia đối với các doanh nghiệp quốc tế, trong đó có Việt Nam.

Những năm gần đây, hàng hóa Việt Nam đã từng bước khẳng định chỗ đứng tại Indonesia khi kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này liên tục tăng trưởng. Đây là nền tảng thuận lợi để doanh nghiệp Việt tiếp tục mở rộng sang phân khúc Halal, đặc biệt khi nhiều mặt hàng nông sản và thực phẩm chế biến của Việt Nam có lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Hơn nữa, việc thiết lập đường bay thẳng giữa Việt Nam và Indonesia đã tạo ra điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại, nhất là với những mặt hàng cần vận chuyển nhanh để đảm bảo chất lượng.

5 trong số 15 nước thành viên của Hiệp định RCEP là thành viên nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20). Ngoài ra, RCEP còn là hiệp định mở, hiện đang nhận được sự quan tâm gia nhập của một số nền kinh tế trên thế giới.

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/thi-truong-nuoc-ngoai/rcep-thuc-day-thuong-mai-viet-nam-asean-tang-truong-ky-luc.html

Bình luận (0)