Dân giữ rừng - rừng nuôi dân

Toàn huyện hiện có gần 80 nghìn héc-ta rừng với tỷ lệ che phủ trên 55%. Riêng trong năm 2024, nhân dân được chi trả hơn 35 tỷ đồng tiền DVMTR khi tham gia bảo vệ rừng. Ở những bản có rừng, bình quân mỗi hộ nhận được 13-25 triệu đồng/năm, cá biệt có hộ được nhận tới 40 - 50 triệu đồng.
Xác định rõ “rừng là tài sản quý giá, giữ rừng là giữ sinh kế lâu dài”, huyện đã giao đất, giao rừng cho cộng đồng các bản trực tiếp quản lý. Đồng thời, các bản thành lập tổ bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy, ký cam kết trách nhiệm rõ ràng. Vào đầu mùa khô, các tổ huy động bà con phát dọn thực bì, mở đường băng cản lửa để chủ động phòng cháy rừng. Các xã như: Hua Bum, Nậm Chà, Nậm Manh, Nậm Ban… là những điển hình tiêu biểu cho mô hình “Dân giữ rừng - rừng nuôi dân”.
Việc chi trả DVMTR không chỉ giúp người dân có thêm thu nhập mà còn làm thay đổi căn bản nhận thức. Từ chỗ coi rừng là tài nguyên để khai thác, giờ đây bà con hiểu rằng, giữ rừng là giữ nguồn nước sinh hoạt, giữ đất canh tác, giữ môi trường sống bền vững cho thế hệ mai sau.
Anh Hù Văn Nguyễn ở bản Chang Chảo Pá, xã Hua Bum chia sẻ: “Nhiều năm về trước, bà con còn vào rừng chặt gỗ, săn bắn thú rừng. Khi có chi trả DVMTR, chúng tôi nhận được tiền, có vốn mua máy móc sản xuất, con giống, xây chuồng trại. Năm nào gia đình tôi cũng nhận được trên 10 triệu đồng để tái đầu tư sản xuất, cuộc sống ổn định hơn. Giờ có ai phá rừng là dân bản phản đối ngay”.
Câu chuyện của anh Nguyễn cũng là minh chứng cho thấy người dân ngày càng gắn bó với rừng bằng hành động thực tế. Không chỉ giữ rừng, nhiều hộ còn chủ động trồng cây dưới tán rừng như sa nhân, địa lan hoặc phát triển chăn nuôi để tăng thu nhập.
Bà Lò Thị Mé ở bản Nậm Ô (xã Nậm Ban) nói: “Mỗi năm, gia đình tôi được nhận khoảng 10 triệu đồng từ dịch vụ môi trường rừng. Gia đình dùng tiền đó mua phân bón, giống ngô hoặc con giống trâu, bò. Bà con không phá rừng làm nương như trước nữa. Rừng xanh thì nước đủ, mùa màng tốt, dân bản có thu nhập ổn định nên con cái có điều kiện đến trường”.

Lực lượng dân quân xã Nậm Chà (huyện Nậm Nhùn) tuần tra bảo vệ rừng.

Ở xã vùng biên như Hua Bum, nơi có hơn 64% diện tích đất là rừng, người dân càng ý thức sâu sắc vai trò của rừng trong đảm bảo nguồn nước, ổn định sinh kế. Tại bản Nậm Nghẹ, Nậm Cười, Pa Mu… mỗi hộ nhận từ 20-25 triệu đồng/năm từ DVMTR, nhiều hộ mua được máy cày thay cho sức kéo gia súc, góp phần nâng cao năng suất lao động và từng bước cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp.
DVMTR còn góp phần không nhỏ vào xây dựng nông thôn mới ở huyện Nậm Nhùn. Nhờ có thu nhập từ rừng, người dân có điều kiện cải thiện nhà ở, đầu tư cho con em học hành, mua sắm vật dụng thiết yếu. Nhiều bản còn trích một phần tiền chi trả DVMTR mở rộng, bê-tông đường nội bản, cải tạo nhà văn hóa, góp phần nâng cao các tiêu chí nông thôn mới. Hiện, huyện Nậm Nhùn có 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới, các xã còn lại bình quân đạt 13,5 tiêu chí/xã. Thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 38 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân từ 4-5%/năm. Đây là kết quả không thể thiếu sự đóng góp từ chi trả DVMTR.
Để tiếp tục phát huy hiệu quả, huyện Nậm Nhùn đã chỉ đạo sát sao việc thực hiện chi trả DVMTR, hướng dẫn cụ thể kê khai, xác định chủ rừng, đảm bảo chi trả đúng đối tượng và công khai minh bạch. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh với nhiều hình thức để người dân hiểu rõ trách nhiệm và quyền lợi của mình khi tham gia giữ rừng. Tiếp tục rà soát, quy hoạch lại các diện tích đất lâm nghiệp, mở rộng trồng rừng kinh tế, rừng phòng hộ đầu nguồn. Đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong giám sát, quản lý tài nguyên rừng, nâng cao năng lực cộng đồng trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng.
Ông Nguyễn Văn Giáp - Phó Chủ tịch UBND huyện Nậm Nhùn cho biết: “Chi trả dịch vụ môi trường rừng là đòn bẩy giúp người dân nâng cao thu nhập, thay đổi nhận thức trong bảo vệ rừng. Trước đây, người dân vào rừng khai thác gỗ, làm nương, còn nay thì rừng được coi như “nguồn thu nhập xanh”, tạo động lực để họ tích cực bảo vệ và phát triển rừng. Ngoài ra, huyện cũng phối hợp với các xã tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng tiền đúng mục đích, đầu tư vào phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.”
Giữ rừng cũng là giữ nguồn nước, giữ môi trường sống, giữ sự ổn định và phát triển bền vững của cả cộng đồng. Với quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của người dân, diện tích rừng của huyện Nậm Nhùn chắc chắn sẽ tiếp tục được mở rộng, phát triển bền vững.

Nguồn: https://baolaichau.vn/kinh-te/dan-giu-rung-rung-nuoi-dan-718558