“Data for Life 2025”: Biến ý tưởng thành hành động thúc đẩy Nghị quyết 57

“Data for Life 2025”: Biến ý tưởng thành hành động thúc đẩy Nghị quyết 57

Sức mạnh cốt lõi, không thể thay thế

Cuộc thi không chỉ khơi dậy tiềm năng dữ liệu mà còn nhấn mạnh vai trò tiên phong của thế hệ trẻ, đồng thời kêu gọi trách nhiệm đồng bộ từ các bộ, ngành, địa phương để biến nghị quyết thành hiện thực sống động, phục vụ chính quyền hai cấp và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Nếu ở kỷ nguyên công nghiệp, tài nguyên thiên nhiên và lao động cơ bắp là động lực chính, thì nay dữ liệu chính là “mạch nguồn” sống còn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đổi mới xã hội với tốc độ chóng mặt.

Sinh viên Đại học Bách Khoa hào hứng đăng ký tham dự cuộc thi.

Theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW, dữ liệu không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là yếu tố then chốt để đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, góp phần đưa Việt Nam vươn mình hội nhập toàn cầu. Thông qua các nền tảng quốc gia như Cơ sở dữ liệu dân cư và Đề án 06, dữ liệu không chỉ tối ưu hóa quản lý nhà nước mà còn mở ra vô vàn cơ hội sáng tạo cho doanh nghiệp, nhà khoa học và đặc biệt là thế hệ trẻ, những người sẽ dẫn dắt cuộc cách mạng số này.

Cuộc thi Data for Life, với sứ mệnh biến ý tưởng thành sản phẩm thực tiễn, đang minh chứng rõ nét cho giá trị này. Chỉ trong mùa thứ ba, cuộc thi đã thu hút hơn 100 ý tưởng sáng tạo từ cộng đồng, thông qua “Ngân hàng ý tưởng” mở từ 1/5 đến 5/6/2025, chứng tỏ sức hút mạnh mẽ đối với giới trẻ yêu công nghệ. Thiếu tướng Vũ Văn Tấn, Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội kiêm Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi, khẳng định: “Giá trị cốt lõi không nằm ở giải thưởng mà ở khả năng ứng dụng: Sản phẩm phải được doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước đưa vào thực tiễn, mới thực sự tạo ra thay đổi”.

Đồng quan điểm, TS Đinh Viết Sang, Phó Hiệu trưởng Trường CNTT&TT – Đại học Bách Khoa Hà Nội và Trưởng Ban Cố vấn, nhấn mạnh cuộc thi không dừng ở ý tưởng suông mà tập trung ươm tạo, hỗ trợ phát triển sản phẩm sau thi. Sự đồng hành này đã biến Data for Life thành bệ phóng khởi nghiệp, nơi trí tuệ Việt Nam được rèn giũa để phục vụ cộng đồng, từ quản lý đô thị đến y tế số, và đặc biệt trao cơ hội cho thế hệ trẻ, lực lượng nòng cốt trong Nghị quyết 57 để dẫn dắt chuyển đổi số, biến dữ liệu thành động lực tăng trưởng xanh và bền vững.

Không chỉ giới hạn trong giới chuyên gia, cuộc thi còn lan tỏa mạnh mẽ đến sinh viên và doanh nghiệp, với sự tham gia của các tập đoàn lớn như FPT – đối tác đồng hành cùng Bộ Công an. Em Trần Mạnh Hùng, sinh viên Đại học Bách Khoa Hà Nội chia sẻ: “Cuộc thi là cơ hội rất hữu ích để chúng em có cơ hội khám phá AI sâu sắc hơn, mong đóng góp ý tưởng thực tiễn mang lại giá trị cho mọi người trong đó có các sinh viên như chúng em”.

Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB), đơn vị từng đoạt giải tại cuộc thi Data for Life 2024 với giải pháp ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo coi đây là minh chứng cho chiến lược chuyển đổi số: “Nó ghi nhận nỗ lực gia tăng giá trị cho khách hàng và xã hội”, hay như những sản phẩm đã được đưa vào ứng dụng từ mùa thi năm 2024 trở thành nền tảng để thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ trong y tế, giáo dục, ngân hàng. Những câu chuyện này cũng khẳng định: Dữ liệu không phải là khái niệm trừu tượng mà là sức mạnh thực sự, kết nối Nhà nước, doanh nghiệp và giới trẻ trong hành trình xây dựng quốc gia số, nơi thế hệ trẻ đóng vai trò tiên phong, sáng tạo và dẫn dắt, phù hợp với mục tiêu Nghị quyết 57 về việc nuôi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao cho kỷ nguyên mới.

Nghị quyết 57 được xem là kim chỉ nam cho đường lối phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số để phục vụ đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng. Để Nghị quyết 57 trở thành “cơm ăn, nước uống hàng ngày” trong đời sống người dân, các ý tưởng của cuộc thi trên cũng không chỉ dừng lại ở “ý tưởng” thì nó đòi hỏi hành động đồng bộ từ các bộ, ngành, địa phương để biến sáng tạo thành hiện thực, tránh tình trạng ý tưởng “chết yểu” hay bị cất vào kho như “chiến tích”.

Chung tay biến ý tưởng thành hiện thực phục vụ phát triển

Data for Life chính là mô hình mẫu mực, nhưng giá trị của nó chỉ thực sự bùng nổ khi các sản phẩm đoạt giải được triển khai rộng rãi, phục vụ chính quyền hai cấp từ Trung ương đến địa phương trong quản lý hành chính, an sinh xã hội và phát triển kinh tế - xã hội. Các bộ, ngành phải chịu trách nhiệm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, phân bổ nguồn lực kịp thời để thử nghiệm và nhân rộng giải pháp, đồng thời phối hợp chặt chẽ với địa phương để áp dụng dữ liệu vào thực tiễn địa bàn, từ đô thị lớn đến vùng sâu, vùng xa, đảm bảo chuyển đổi số không bỏ sót ai.

Các ý tưởng của cuộc thi chỉ thật sự “sống” khi được phát triển, ứng dụng vào đời sống phục vụ nhân dân.

Doanh nghiệp, với vai trò trụ cột kinh tế, cần chủ động đầu tư, hợp tác thương mại hóa các sản phẩm sáng tạo từ cuộc thi, biến trí tuệ Việt thành giá trị kinh tế - xã hội cụ thể, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững theo tinh thần Nghị quyết 57. Còn các nhà trường, giới trẻ, những “mầm ươm” và chủ nhân tương lai, phải được tiếp sức qua các chương trình hậu thi để nuôi dưỡng khát vọng cống hiến, biến ý tưởng thành giải pháp thực tiễn phục vụ cộng đồng.

Cả Nhà nước, doanh nghiệp, các bộ, ngành và địa phương hoàn toàn có thể xây dựng cơ chế “đặt hàng” cho các trường đào tạo nguồn nhân lực tùy theo nhu cầu của đơn vị để phục vụ cho hoạt động của mình. Chỉ khi các trụ cột gồm Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp và giới trẻ chung tay đồng hành chặt chẽ, Nghị quyết 57 mới thực sự đi vào đời sống, từ quản lý dữ liệu dân cư đến ứng dụng AI trong an sinh xã hội, đảm bảo dữ liệu trở thành đòn bẩy cho phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên số mới, nơi Việt Nam không chỉ theo kịp mà còn dẫn dắt cuộc đua toàn cầu.

Những ý tưởng từ cuộc thi Data for Life, dù sáng tạo đến đâu, chỉ thực sự có ý nghĩa và “được sống” khi chúng không bị cất vào kho hay trưng bày như những chiến tích vô hồn. Trước đó, giới trẻ đã từng có một sân chơi công nghệ rất trí tuệ là “Robocon Việt Nam”. Thực tế cho thấy, nhiều sáng kiến công nghệ tại Việt Nam thường rơi vào tình trạng “nằm im” sau khi kết thúc cuộc thi, do thiếu cơ chế hỗ trợ triển khai, dẫn đến lãng phí nguồn lực trí tuệ quốc gia. Trong bối cảnh Nghị quyết 57 nhấn mạnh việc đột phá chuyển đổi số, các ý tưởng này chỉ phát huy hiệu quả tối đa khi được toàn xã hội chung tay hành động và phát triển, biến chúng từ khái niệm trừu tượng thành công cụ thực tiễn phục vụ đời sống.

Nhà nước với vai trò dẫn dắt, cần xây dựng chính sách cụ thể để tích hợp các giải pháp đoạt giải vào hệ thống quản lý quốc gia, từ cơ sở dữ liệu dân cư đến các dự án địa phương, đảm bảo chúng không bị bỏ quên. Doanh nghiệp phải tham gia như những nhà đầu tư chiến lược, cung cấp vốn và công nghệ để thương mại hóa, biến ý tưởng thành sản phẩm cạnh tranh trên thị trường. Các trường học và viện nghiên cứu đóng vai trò then chốt trong việc ươm mầm, đào tạo và tinh chỉnh ý tưởng, kết nối lý thuyết với thực tiễn qua các chương trình hợp tác.

Giới trẻ, lực lượng sáng tạo cốt lõi, cần được khuyến khích tham gia liên tục, không chỉ trong cuộc thi mà còn trong quá trình triển khai, để nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp. Và cuối cùng, toàn dân từ người dân thường đến cộng đồng doanh nghiệp phải tham gia sử dụng, phản hồi và lan tỏa, biến các giải pháp thành phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày. Chỉ với sự đồng bộ này, các ý tưởng từ Data for Life mới thực sự “sống dậy”, góp phần hiện thực hóa Nghị quyết 57, thúc đẩy Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số. Vì vậy, bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có thể khiến chúng dừng lại ở “cuộc thi”, gây lãng phí tiềm năng quốc gia.

Với ba mùa tổ chức thành công và phát động vòng hồ sơ gần đây, Data for Life không chỉ khẳng định tính tiên phong mà còn cảnh tỉnh về trách nhiệm: Mọi ý tưởng, nếu không được áp dụng, sẽ mãi là “ý tưởng trong ngăn kéo”. Trong bối cảnh Việt Nam đang vươn mình hội nhập số, dữ liệu và các cuộc thi như thế này chính là đòn bẩy, biến nghị quyết thành hành động sống động, đảm bảo quốc gia không bị tụt hậu mà còn bứt phá mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

Nguồn: https://cand.com.vn/doi-song/data-for-life-2025-bien-y-tuong-thanh-hanh-dong-thuc-day-nghi-quyet-57-i781574/