"Đế chế" Starlink mở rộng: Tham vọng kết nối Internet tới từng điện thoại

Dẫn đầu cuộc chơi này là Starlink của Elon Musk, với những bước tiến táo bạo đang làm rung chuyển ngành, thu hút sự chú ý từ các nhà khai thác vệ tinh truyền thống, những gã khổng lồ công nghệ như Apple, và cả những công ty mới nổi.

Elon Musk và tham vọng phủ sóng toàn cầu

Câu hỏi liệu Elon Musk có cạnh tranh trực tiếp với các nhà mạng di động truyền thống, vốn không tưởng vài năm trước, giờ đây đã trở nên hoàn toàn có cơ sở.

Ông chủ Starlink đang đẩy mạnh các thỏa thuận hợp tác và triển khai công nghệ "trực tiếp đến tế bào" (direct-to-cell).

Công nghệ này cho phép hầu hết điện thoại thông minh 4G và 5G hiện có, kết nối thẳng lên vệ tinh mà không cần trạm phát sóng mặt đất. Điều này đang thổi một luồng sinh khí mới vào ngành điện thoại vệ tinh, vốn đã rơi vào quên lãng sau sự kiện bong bóng Dotcom (sự sụp đổ chứng khoán của các công ty công nghệ những năm 2000). 

Thực tế, Apple đã nhen nhóm lại sự quan tâm này ba năm trước qua thỏa thuận với Globalstar, cho phép iPhone 14 gửi tin nhắn SMS khẩn cấp qua vệ tinh, dù khi đó chỉ là một sáng kiến đơn lẻ.

Những tiến bộ vượt bậc về tốc độ truyền tải, độ trễ thấp, cùng với chi phí giảm mạnh đang mở ra vô vàn ứng dụng mới, từ phát trực tuyến đến chơi game.

Giám đốc Constellation Technologies Operations, Charles Delfieux, nhận định: "Chúng ta đang trải qua giai đoạn biến động đáng kể trong lĩnh vực viễn thông, với sự hội tụ giữa kết nối không gian và kết nối mặt đất về mặt hiệu suất và chi phí".

Starlink: Gã khổng lồ tiên phong

Starlink hiện là đơn vị đi đầu trong lĩnh vực này. Tính đến năm 2024, công ty đã phóng 500 vệ tinh được trang bị công nghệ truyền tín hiệu trực tiếp tới tế bào, trong tổng số 7.500 vệ tinh dự kiến.

Công nghệ này đã cho phép gửi và nhận tin nhắn vệ tinh từ điện thoại Android hoặc iOS, trong khi các cuộc gọi thoại sẽ sớm được triển khai. 

Có thể thấy, Elon Musk đang hành động thần tốc, ý thức rõ tiềm năng to lớn của công nghệ này trong việc lấp đầy các "vùng lõm" sóng di động.

Internet vệ tinh sẽ giúp kết nối tới các khu vực không có hoặc có vùng phủ sóng rất hạn chế (Ảnh: Firago).

Starlink đã triển khai dịch vụ thương mại này tại Mỹ và New Zealand thông qua T-Mobile và OneNZ, đồng thời thiết lập quan hệ đối tác với Rogers (Canada), Optus (Úc), KDDI (Nhật Bản), Salt (Thụy Sĩ), và Entel (Chile và Peru).

Hiện tại, công ty này vẫn phải dựa vào các nhà mạng viễn thông để có giấy phép sử dụng phổ tần mặt đất. Những liên minh này giúp Starlink tiếp cận khách hàng trực tiếp mà không tốn chi phí marketing.

Tuy nhiên, nếu Elon Musk tự mình xin được các giấy phép này trong tương lai, ông hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng với các nhà mạng.

Charles Delfieux dự đoán: "Vệ tinh sẽ bổ sung cho mạng lưới mặt đất ở một số quốc gia để đạt tới 100% vùng phủ. Ở những khu vực không có hoặc có vùng phủ sóng rất hạn chế, chúng ta có thể hình dung ra một bước nhảy vọt về mặt thế hệ, bằng cách kết nối điện thoại thông minh trực tiếp với vệ tinh, mà không cần mạng lưới mặt đất".

Đối thủ tăng tốc 

Sức nóng của thị trường đang thu hút nhiều đối thủ cạnh tranh. Công ty Mỹ AST SpaceMobile hợp tác với Vodafone (Anh), tuyên bố đã thực hiện cuộc gọi video đầu tiên qua vệ tinh.

Trong khi, Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã ký thỏa thuận với Viasat (Mỹ) để thử nghiệm công nghệ này tại "Lục địa già". Eutelsat cũng đang theo đuổi dự án tương tự thông qua công ty con OneWeb, chuyên về vệ tinh quỹ đạo thấp.

Các "ông lớn" lâu năm trong ngành điện thoại vệ tinh như Inmarsat, Iridium, Thuraya và Globalstar đều đang tung ra các gói cước mới để thu hút khách hàng. Đáng chú ý, Apple đã nắm cổ phần tại Globalstar và đầu tư hơn 1 tỷ USD chỉ riêng trong năm 2024, khiến Elon Musk không khỏi lo ngại khi Globalstar trở thành đối thủ cạnh tranh thị phần.

Bên cạnh đó, những người chơi mới cũng muốn khẳng định vị thế. Skylo (Mỹ), đã huy động gần 200 triệu USD và phủ sóng 35 quốc gia, chọn một mô hình khác biệt.

Họ không sở hữu vệ tinh mà đóng vai trò trung gian, kết nối các nhà sản xuất chip, điện thoại, nhà mạng di động với các nhà mạng vệ tinh để điện thoại thông minh hoặc thiết bị kết nối khác có thể liên lạc trực tiếp với vệ tinh.

Chi phí dùng Internet vệ tinh vẫn đang là một rào cản đối với nhiều người dùng (Ảnh minh họa: Science Tech).

Giải pháp phần mềm của Skylo cho phép chuyển vùng và chuyển đổi liền mạch giữa mạng mặt đất và vệ tinh mà người dùng không hề biết. Cuối tháng 4, một nhà mạng Đức đã thử nghiệm thành công việc gửi SMS bằng công nghệ trực tiếp đến di động qua Skylo tại châu Âu.

Tiềm năng và thực tế thị trường 

Dù tiềm năng rất lớn, Jérôme Baccelli, phó chủ tịch Skylo, cũng đưa ra cái nhìn thực tế về quy mô thị trường cho người dùng phổ thông: "Có một thị trường cho các dịch vụ ở những khu vực sóng yếu, cho các cuộc gọi khẩn cấp, tin nhắn văn bản hoặc dịch vụ định vị. Nhưng xét về chi phí, tôi không chắc nó sẽ cho phép bạn lướt TikTok khi đang leo đỉnh Everest".

Năm 2025 được dự đoán sẽ đánh dấu sự tăng tốc mạnh mẽ của cuộc cách mạng kết nối này. Những tiến bộ công nghệ đang thực sự làm thay đổi cuộc chơi, hứa hẹn một tương lai nơi kết nối không gian và mặt đất hội tụ, mang đến những trải nghiệm và ứng dụng chưa từng có.

Nguồn: https://dantri.com.vn/cong-nghe/de-che-starlink-mo-rong-tham-vong-ket-noi-internet-toi-tung-dien-thoai-20250520233606264.htm