Đề xuất hạ trần thuế thu nhập cá nhân xuống 25%

Biểu thuế lũy tiến rút gọn từ 7 bậc xuống còn 5 bậc

Bộ Tài chính vừa công bố Bản tổng hợp ý kiến, tiếp thu và giải trình các góp ý, tham vấn chính sách của các cơ quan, tổ chức, địa phương, hiệp hội và cá nhân đối với dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Bộ Tài chính cho biết đã nhận được tổng cộng 382 văn bản góp ý. Trong đó, có nội dung về điều chỉnh biểu thuế suất và hạ mức thuế suất nhận được nhiều sự quan tâm, góp ý.

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ biểu thuế lũy tiến được rút gọn từ 7 bậc xuống còn 5 bậc. Ngoài ra, thu nhập tính thuế cũng được giãn ra so với hiện nay. Với phương án đề xuất này, thì sau khi giảm trừ gia cảnh, người lao động có thu nhập tính thuế trong tháng là 10 triệu đồng sẽ phải nộp thuế ở mức 5%. Thu nhập trên 10 triệu đến 30 triệu sẽ nộp 15%, thu nhập trên 30 đến 60 triệu đồng sẽ nộp 25%, thu nhập trên 60 đến 100 triệu sẽ nộp 30% và mức thuế suất tối đa là 35% với thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, khi điều chỉnh biểu thuế theo phương án trên, thì mức giảm thu ngân sách sẽ ở khoảng 8.740 tỷ đồng.

Nguy cơ "chảy máu chất xám" từ chính sách thuế thu nhập cá nhân - Ảnh 1.

Đề xuất hạ trần thuế thu nhập cá nhân xuống 25%

Tại bảng tổng hợp ý kiến góp ý cho Dự án Luật, nhiều Hiệp hội, cơ quan, tổ chức đánh giá, việc rút gọn từ 7 xuống còn 5 bậc thuế thu nhập cá nhân, đã giúp hệ thống thuế đơn giản hơn, dễ tính toán hơn. Tuy nhiên, các ý kiến vẫn đề nghị giãn rộng khoảng cách giữa các bậc và hạ mức thuế suất tối đa từ 35% xuống 25%, để nâng sức cạnh tranh trong khu vực và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Chị Vũ Thị Thúy Hằng (xã Đa Phúc, TP Hà Nội), một lao động trong ngành công nghệ cho rằng mức thuế thu nhập cá nhân lên tới 35% sẽ làm giảm động lực làm việc. Bởi lẽ, càng làm nhiều thì phần giữ lại cho mình càng ít, trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng đắt đỏ.

"Mức 35% nó khá cao. Những lao động chất lượng có khi lại tìm cách di chuyển sang các nước ngoài thì mình lại chảy máu chất xám. Tôi nghĩ chỉ dừng ở mức 25-30% thôi chứ mức 35% thì cao quá", chị Hằng nói.

Đại diện Deloitte Việt Nam cho rằng: Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia đánh thuế thu nhập cá nhân cao so với khu vực Đông Nam Á, trong khi ngưỡng thu nhập chịu thuế lại là thấp.

Bà Vũ Thu Hà - Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ tư vấn Thuế, Deloitte Việt Nam cho biết: "Thái Lan họ cũng áp dụng 35% nhưng mức khởi điểm áp dụng là 3,7 tỷ đồng 1 năm. Singapore thuế suất chỉ 24% thấp hơn hẳn nhưng lại áp dụng cho những người thu nhập rất cao trên 20 tỷ/năm. Hoặc Malaysia áp dụng thuế 30% là cao nhất và mức khởi điểm là 1,6 tỷ. So sánh như vậy, cho thấy chúng ta đang tính thuế cao hơn, sớm hơn các nước khác. Nó cũng có thể ảnh hưởng tới việc giữ chân thu hút nhân tài".

Chính vì vậy, ý kiến góp ý cho Dự án Luật thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi), nhiều ý kiến đề xuất bỏ mức thuế suất 35% và hạ trần xuống còn 25%. Điển hình như Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An đề nghị nghiên cứu giảm mức thuế suất ở các bậc, để đảm bảo mức cao nhất là 25% để khuyến khích, động viên người nộp thuế. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sơn La đề nghị đánh giá tác động của từng mức lũy tiến đặc biệt là 2 mức áp thuế là 30% và 35%, vì đây là mức áp thuế cao.

Ngoài ra, theo dữ liệu Ngân hàng Thế giới, năm 2009 GDP bình quân đầu người của Việt Nam khoảng 20,9 triệu đồng. Đến năm 2024 con số này đạt gần 114 triệu đồng, tăng gấp 5,4 lần. Thế nhưng, trong khi năm 2009 mức thuế suất cao nhất 35% áp dụng cho thu nhập từ 80 triệu đồng thì nay Bộ Tài chính chỉ đề xuất nâng ngưỡng này lên 100 triệu đồng, tức tăng khoảng 25%.

Năm 2009, một bát phở như này giá trung bình chỉ ở khoảng 15.000 - 20.000 đồng. Nay giá đã tăng gấp đôi, gấp ba. Thế nhưng, sau 17 năm, mức thu nhập để áp thuế suất cao nhất đề xuất chỉ tăng thêm 25%. Sự chênh lệch ấy đặt ra yêu cầu cần điều chỉnh chính sách thuế sao cho phù hợp hơn với thực tế đời sống.

Bà Bùi Thị Lệ Phương - Giám đốc Công ty TNHH Tài chính kế toán thuế Centax cho biết: "Quan điểm của tôi là 120 đến 150 triệu mới áp thuế 35%, các bậc phải giãn thì mới phù hợp. Nó sẽ khuyến khích cho người có thu nhập cao tự nguyện nộp thuế".

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng góp ý về việc biểu thuế 5 bậc theo đề xuất tại dự thảo đang có mức thuế suất nhảy vọt. Mức 1 thuế suất là 5% thì mức 2 đã lên tới 15%, tăng gấp 3 lần. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sinh kế của những người lao động có nguồn thu nhập duy nhất là tiền công, tiền lương.

Đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 16 - 20 triệu đồng

Một nội dung khác cũng nhận được nhiều ý kiến quan tâm, góp trong Dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đó chính là mức giảm trừ gia cảnh. Mới đây, Bộ Tài chính đề xuất chọn phương án 2 về mức giảm trừ gia cảnh. Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế sẽ nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Bộ Tài chính cho biết, cơ sở của đề xuất này là GDP bình quân đầu người năm 2024 đã tăng khoảng 40% so với năm 2020.

Góp ý dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), nhiều ý kiến đã đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cao hơn so với phương án 15,5 triệu đồng/tháng.

Bộ Tài chính cho biết đã nhận được nhiều góp ý đồng thuận với phương án 2: Nâng mức giảm trừ cho người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng, tương ứng tăng khoảng 40,9%. Mức này được tính toán dựa trên tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến năm 2024.

Với phương án này, dự kiến ngân sách sẽ giảm 21.000 tỷ đồng mỗi năm. Người có thu nhập tiền lương, tiền công 15,5 triệu đồng mỗi tháng sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp. Tuy vậy, nhiều ý kiến vẫn cho rằng cần điều chỉnh cao hơn nữa.

Nguy cơ "chảy máu chất xám" từ chính sách thuế thu nhập cá nhân - Ảnh 2. — Nhiều ý kiến đã đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cao hơn so với phương án 15,5 triệu đồng/tháng. Ảnh minh họa.

Thuê nhà 6 triệu đồng, điện nước, chi phí cho con học hành… chưa tính đến việc ăn uống thì mỗi tháng vợ chồng chị Huyền cũng đã phải chi hơn chục triệu đồng. Vì thế, chị cho rằng mức giảm trừ theo đề xuất ở trên của Bộ Tài chính chỉ hợp lý cho năm nay, có thể sớm lạc hậu ngay trong năm tới.

"Rau bình thường có 10.000 - 15.000 một mớ, nhưng bão thì lên 25.000 -30.000, mà kéo dài cả 1- 2 tuần chứ không phải 1-2 ngày. Thịt, cá hay thực phẩm khác cũng tăng 15-20%. Tôi có mong muốn nâng mức giảm trừ gia cảnh cao lên 17-18 triệu cho những người lao động trực tiếp, những người phụ thuộc ngoài 7 triệu. Cũng mong muốn để có thêm tiền tiết kiệm để sớm có 1 ngôi nhà, thay vì phải đi thuê cho đến lúc nghỉ hưu", chị Chu Thị Huyền - Phường Cầu Giấy, TP Hà Nội chia sẻ.

Anh Tạ Công Minh - Phường Cầu Giấy, TP. Hà Nội bày tỏ: "Tôi cũng mong nâng mức giảm trừ cho người phụ thuộc lên trên 7 triệu, cho các gia đình đỡ vất vả".

Nhiều ý kiến cho rằng, dự thảo đề xuất mới chỉ dựa trên GDP thu nhập bình quân đầu người đến năm 2024. Dự kiến, GDP thu nhập bình quân đầu người hết năm 2025 có thể tăng khoảng 50% so với năm 2020. Vì vậy, Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh kiến nghị mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế cần tăng tương ứng là 16,5 triệu đồng, người phụ thuộc là 6,6 triệu đồng.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên đề xuất nâng giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên 20 triệu đồng/tháng và 10 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, nhằm hỗ trợ người dân trước áp lực chi phí sinh hoạt, đồng thời nuôi dưỡng nguồn thu bền vững.

Theo các chuyên gia, hiện nay Luật quy định chỉ khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động 20% thì Quốc hội mới xem xét nâng mức giảm trừ gia cảnh. Do đó, phải mất vài năm mới có thể điều chỉnh. Trong khi đó, CPI là chỉ số chung của 752 loại hàng hóa, dịch vụ, nhưng nhóm hàng thiết yếu - chỉ chưa tới 20 mặt hàng - lại thường biến động mạnh. Bởi vậy, giá rau, thịt, cá có thể tăng nhanh hơn nhiều so với tốc độ lạm phát. Vì thế, có ý kiến cho rằng có thể xem xét giao quyền cho Chính phủ để có thể linh hoạt điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh hằng năm.

Ông Trần Anh Quân - Chuyên gia kinh tế - tài chính nêu ý kiến: "Nếu mức giảm trừ gia cảnh được cập nhật thường xuyên hơn, ví dụ hàng năm hoặc 2 năm thì nó sẽ đỡ thiệt thòi cho người lao động, khi người ta có nhiều chi phí phải trả cho cuộc sống".

Một bát phở hôm nay sang năm có thể đã tăng giá. Vì vậy, khi xây dựng Luật cần tính đến cơ chế điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tốc độ tăng trưởng kinh tế, để tránh tình trạng Luật vừa ban hành đã trở nên lạc hậu.

Bộ Tài chính cho biết, Bộ xin ghi nhận các ý kiến đóng góp vào Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Bộ sẽ nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo để dự kiến sẽ trình Quốc hội tháng 10 năm nay. Ngoài khoản giảm trừ gia cảnh như hiện hành, Bộ Tài chính cũng đề xuất nghiên cứu bổ sung các khoản giảm trừ đặc thù khác để phù hợp với thực tiễn phát sinh như các chi phí liên quan đến giáo dục, y tế.

Nguồn: https://vtv.vn/de-xuat-ha-tran-thue-thu-nhap-ca-nhan-xuong-25-100250925065813192.htm