Đổi mới công nghệ, nâng giá trị cho nền kinh tế số

Robot phục vụ người dân tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường An Khánh, Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: VÕ LIÊN)

Những năm qua, Đảng ta đã ban hành các định hướng chiến lược về chuyển đổi số, tiêu biểu là Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và nhất là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị xác định chuyển đổi số là đột phá chiến lược.

Chính phủ đã ban hành các chiến lược quốc gia về chuyển đổi số (Quyết định số 749/QĐ-TTg), chính phủ số (Quyết định số 942/QĐ-TTg), kinh tế số và xã hội số (Quyết định số 411/QĐ-TTg). Gần đây nhất, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã được thành lập, cùng với Chương trình hành động của Chính phủ (Nghị quyết số 71/NQ-CP) để quyết liệt triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Theo đánh giá của Bộ Khoa học và Công nghệ, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, sự quyết tâm, quyết liệt của Nhà nước, sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, công cuộc chuyển đổi số quốc gia đã đạt nhiều kết quả ấn tượng, nhất là trong năm 2025 - năm đột phá về chuyển đổi số toàn diện theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW. Xếp hạng Chính phủ số của Việt Nam năm 2024 tăng 15 bậc so với năm 2022, từ vị trí 86 lên 71/193 nước theo đánh giá của Liên hợp quốc. Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến được người dân sử dụng tăng cao, hồ sơ giải quyết trực tuyến đạt gần 40%, tăng gấp 9 lần so với năm 2019.

Về phát triển kinh tế số, doanh thu ngành công nghệ thông tin đạt hơn 2,7 triệu tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ, đạt 65% kế hoạch năm. Kim ngạch xuất khẩu phần cứng, điện tử đạt 2,4 triệu tỷ đồng, tăng 29%, đạt 60% kế hoạch. Kinh tế số hiện chiếm khoảng 14-15% GDP và đang tiến tới mục tiêu 20% GDP vào năm 2025. Những con số này cho thấy, khu vực số đang trở thành động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế.

Về phát triển xã hội số, công dân số, cơ quan có thẩm quyền đã cấp khoảng 21,8 triệu chứng thư chữ ký số, đạt tỷ lệ 35,18% dân số trưởng thành. Bộ Công an đã cấp 17,5 triệu thẻ Căn cước công dân và kích hoạt hơn 64 triệu tài khoản VNeID.

Về phát triển hạ tầng số, mạng viễn thông, băng thông rộng đã phủ đến 99,3% số thôn, bản trên cả nước. Tốc độ truy cập mạng băng rộng di động là 146,64 Mb/giây, tăng 68% so với tháng 12/2024, xếp hạng 20 thế giới. Tỷ lệ dân số phủ sóng 5G là 26%. Như vậy, hạ tầng số đã sẵn sàng cho giai đoạn bùng nổ dịch vụ, phục vụ tốt cho chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết, sau 5 năm triển khai chuyển đổi số, chúng ta đã qua giai đoạn khởi động. Trong giai đoạn 2025-2030 phải chuyển hóa được những thành quả số hóa thành tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh quốc gia, cải thiện hiệu quả quản trị và chất lượng ra quyết định ở mọi cấp.

Trên cơ sở hạ tầng số đã phát triển đồng bộ, chuyển đổi số giai đoạn tới là phổ cập kỹ năng và công cụ số cho người dân, cùng với đó là việc chính quyền tăng cường ứng dụng công nghệ để phục vụ người dân tốt hơn.

Lãnh đạo Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhận định, trong tương lai không xa, chúng ta sẽ chứng kiến một Nhà nước hoạt động trên nguyên tắc “số ngay từ đầu”. Các quyết định quản lý, điều hành, cung cấp dịch vụ sẽ được đưa ra dựa trên dữ liệu thời gian thực, được các hệ thống trí tuệ nhân tạo hỗ trợ phân tích và dự báo.

Người dân và doanh nghiệp sẽ được trải nghiệm các dịch vụ công toàn trình, không giấy tờ; được chủ động phục vụ, cá nhân hóa dựa trên dữ liệu, trí tuệ nhân tạo; ranh giới hành chính sẽ bị xóa nhòa trên môi trường số, tạo ra một nền hành chính thật sự thống nhất và phục vụ. Hành lang pháp lý sẽ khơi thông các nguồn lực, nhất là tài nguyên dữ liệu, để tạo ra một sân chơi bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế.

Các doanh nghiệp sẽ được tiếp cận các nền tảng số dùng chung, dữ liệu mở và các chính sách hỗ trợ để tham gia vào chuỗi giá trị số. Các doanh nghiệp công nghệ số “Make in Vietnam” vươn mình, không chỉ làm chủ thị trường trong nước mà còn tự tin vươn ra toàn cầu.

Các mô hình kinh tế mới như kinh tế số nền tảng, kinh tế dữ liệu sẽ phát triển trong một môi trường cạnh tranh lành mạnh, được điều tiết bởi các quy định pháp luật rõ ràng về chống độc quyền. Trí tuệ nhân tạo sẽ thẩm thấu vào mọi lĩnh vực để nâng cao năng suất và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mang thương hiệu Việt Nam.

Tuy vậy, tiến trình chuyển đổi số quốc gia vẫn đối mặt nhiều thách thức như: Hạ tầng số phát triển chưa đồng đều giữa các vùng, ngành và cấp quản lý; dữ liệu còn phân tán, thiếu liên thông; kỹ năng số của cán bộ, người lao động và người dân chưa đáp ứng yêu cầu. Để đạt được mục tiêu đặt ra, cần tập trung nguồn lực đầu tư hạ tầng số, hoàn thiện thể chế và phát triển nhân lực số. Các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, start-up và đội ngũ nhà khoa học phải phát huy vai trò dẫn dắt trong đổi mới công nghệ, tạo ra giá trị mới cho nền kinh tế số...

HÀ LINH

Nguồn: https://nhandan.vn/doi-moi-cong-nghe-nang-gia-tri-cho-nen-kinh-te-so-post917299.html