Đưa bảo tàng đến gần học sinh hơn

Với mục đích trang bị cho học sinh những kiến thức về lịch sử, văn hóa dân tộc, bồi đắp niềm tự hào, tình yêu di sản của tiền nhân, các bảo tàng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đã tổ chức đón tiếp hàng chục nghìn lượt học sinh đến tham quan, trải nghiệm, qua đó góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm, đưa di sản đến gần hơn thế hệ trẻ.

Học sinh tham quan, trải nghiệm tại Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh - Champa. Ảnh: VĨNH LỘC

Đa dạng hoạt động giáo dục di sản

Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh - Champa (xã Duy Xuyên) vừa đón 40 học sinh của một trường tiểu học trên địa bàn đến tham quan trải nghiệm. Đây là hoạt động khởi đầu cho chương trình đưa học sinh tiếp cận bảo tàng trong năm học 2025 - 2026.

Trong khoảng 2 giờ đồng hồ, các học sinh đã được nghe giới thiệu về những hiện vật lịch sử, văn hóa của người Sa Huỳnh và vương quốc Champa xưa cũng như các vật dụng sinh hoạt, sản xuất truyền thống người Việt đã từng sử dụng vài chục năm trước.

Kết thúc tham quan, các em được tham gia vào các hoạt động giải trí tại chỗ như vẽ tranh hiện vật; nặn đất, khắc tượng, làm gốm; thêu hình hiện vật trên túi xách; in tranh các vị thần trên giấy dó và chơi các trò chơi dân gian truyền thống như ô ăn quan, lật ảnh…

Được triển khai lần đầu năm 2004, đến nay chương trình “Giáo dục di sản trong học đường” do Ban Quản lý di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn phối hợp ngành giáo dục địa phương tổ chức đã thu hút hàng chục nghìn học sinh từ nhiều trường trên địa bàn thành phố tìm đến.

Chỉ riêng năm học 2024 - 2025 có hơn 5.100 học sinh của 49 trường tiểu học, THCS, THPT và gần 2.000 sinh viên các trường đại học: Du lịch, Văn hóa, Kiến trúc, Mỹ thuật… trong cả nước đã tham gia chương trình.

Học sinh trải nghiệm dẹt thổ cẩm Chăm tại Mỹ Sơn. Ảnh: VĨNH LỘC

Tương tự, tại Bảo tàng Đà Nẵng cơ sở 2 (phường Bàn Thạch), mỗi năm đều đón hàng nghìn học sinh, sinh viên đến tìm hiểu, trải nghiệm. Với hơn 30 nghìn hiện vật có giá trị về văn hóa, lịch sử từ thời tiền sử đến hiện đại, bảo tàng đã trở thành địa chỉ hấp dẫn giúp các em học sinh hiểu hơn về bề dày vùng đất xứ Quảng.

Năm 2024, Bảo tàng Đà Nẵng cơ sở 2 đón hơn 8.000 lượt khách tham quan, học tập, nghiên cứu, phần lớn là học sinh, giáo viên. Riêng gần 10 tháng của năm 2025, khoảng 6.100 học sinh, sinh viên (483 sinh viên) đến tham quan, tìm hiểu bảo tàng.

Ông Trần Văn Đức, Phó Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng cho biết, thông qua các hoạt động tham quan, trải nghiệm với những chủ đề cụ thể như “Về miền kí ức”, “Em học làm khảo cổ”, “Vẽ mặt nạ tuồng và làm bánh bèo truyền thống”… đã góp phần đưa bảo tàng đến gần hơn với học sinh. Thời gian qua, đơn vị cũng nghiên cứu, xây dựng nhiều bài giảng, phối hợp một số trường THCS trên địa bàn tổ chức học trực tiếp tại bảo tàng, giúp lan tỏa các giá trị di sản văn hóa đến với thế hệ trẻ hiệu quả.

Nâng cao chất lượng hoạt đông

Bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ, trưng bày các hiện vật, tư liệu, hình ảnh… mà còn là không gian của những trải nghiệm ký ức về một thời đã qua. Nâng cao chất lượng bảo tàng thông qua các chương trình tham quan khoa học, hấp dẫn đã trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm thu hút khách, nhất là đối tượng trẻ tuổi và học sinh, sinh viên.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Trưởng phòng Bảo tồn Bảo tàng, Ban Quản lý di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn thông tin, nhằm tăng sức hút cho bảo tàng theo hướng sáng tạo hơn, đơn vị đã cải tiến, phát triển các hoạt động trải nghiệm cho học sinh, qua đó không chỉ giúp học sinh hiểu hơn về văn hóa Champa mà còn biết được lịch sử văn hóa người Việt, trong đó việc tổ chức cho học sinh in tranh các vị thần Chăm bằng kỹ thuật in tranh Đông Hồ là một hoạt động điển hình.

Ngoài ra, đơn vị cũng nghiên cứu xây dựng các dịch vụ trải nghiệm theo yêu cầu của doanh nghiệp du lịch nhằm tạo nguồn thu. Dự kiến, trong tháng tới, Ban Quản lý di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn sẽ đón 3 đoàn học sinh (mỗi đoàn 40 học sinh) do công ty du lịch đưa đến trải nghiệm tại Bảo tàng Chăm - Sa Huỳnh và khu đền tháp Mỹ Sơn…

Tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng, với phương châm “Học mà chơi, chơi mà học”, chú trọng phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh, đơn vị đã tổ chức nhiều kết nối giữa bảo tàng và nhà trường, từng bước đưa di sản văn hóa Champa đến gần hơn thế hệ trẻ. Từ năm 2018, bảo tàng đã phối hợp các trường trên địa bàn tổ chức chương trình giáo dục di sản “Cùng em khám phá” dành cho học sinh tiểu học và THCS. Theo đó, học sinh được tham quan, khám phá bảo tàng theo các chủ đề khác nhau tùy thuộc vào từng khối học.

Các chương trình giáo dục di sản tại bảo tàng đã giúp các em hiểu và yêu hơn lịch sử, văn hóa địa phương. Ảnh: VĨNH LỘC

Cụ thể, khối học sinh lớp 1,2 trải nghiệm chuyên đề “Các con vật thần thoại trong điêu khắc Chăm”; học sinh khối 3, 4, 5 trải nghiệm chủ đề “Các vị thần trong Ấn Độ giáo”. Ngoài ra, học sinh khối tiểu học còn được xem phim hoạt hình về các câu chuyện thần thoại liên quan đến hiện vật Bảo tàng và thực hành kể chuyện.

Riêng với khối THCS, bảo tàng tổ chức trải nghiệm theo 2 chủ đề gồm: “Các bảo vật quốc gia tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng” và “Các di tích Chăm ở Đà Nẵng và Quảng Nam”.

Các học sinh cũng được tham gia trò chơi đố vui như “Ô số may mắn”,“Bức tranh bí ẩn”, “Ai đúng - Ai sai”, “Đội bóng về đích”, “Vượt chướng ngại vật”…; tham gia hoạt động trải nghiệm như tô tranh, in tranh khắc gỗ hình ảnh mô phỏng hiện vật tại bảo tàng, giúp các em rèn luyện khả năng khéo léo, tính đồng đội và kỹ năng làm việc nhóm…

Đáng chú ý, bảo tàng cũng xây dựng chương trình giáo dục di sản riêng về “Tìm hiểu nghệ thuật tôn giáo Champa” dành cho sinh viên chuyên ngành lịch sử, văn hóa, kiến trúc, du lịch và hướng dẫn viên, tạo điều kiện để sinh viên chuyên ngành tiếp cận những kiến thức nền tảng và chuyên sâu về nghệ thuật tôn giáo Champa thông qua bộ sưu tập hiện vật tại đây, giúp sinh viên tích lũy trải nghiệm thực tiễn, phục vụ nghề nghiệp trong tương lai.

Trước đó, từ năm 2022, Bảo tàng cũng đã triển khai thực hiện chương trình giáo dục di sản thông qua hình thức trực tuyến trên nền tảng Zoom Meetings. Buổi học còn được tích hợp các ứng dụng tham quan ảo sinh động để học sinh có thể trải nghiệm không gian trưng bày tại Bảo tàng và di tích Mỹ Sơn sinh động và hiệu quả nhất.

Nguồn: https://baodanang.vn/dua-bao-tang-den-gan-hoc-sinh-hon-3308083.html