(E-Magazine) Sầu riêng Krông Pắc – Từ vườn vươn ra thế giới

Krông Pắc – vùng đất từng vang danh với những đồn điền cà phê, nay lại được biết đến nhiều hơn bởi một “ngôi sao mới” - sầu riêng, loại trái cây “vua” của vùng nhiệt đới. Sau hơn hai thập kỷ, Krông Pắc đã trở thành “thủ phủ” sầu riêng của Đắk Lắk, mang theo khát vọng nâng tầm thương hiệu nông sản Việt trên thị trường thế giới.

Báo Đắk Lắk•23/08/2025

Tại vùng đất Krông Pắc (huyện Krông Pắc cũ, hiện nay gồm các xã: Krông Pắc, Ea Knuếc, Ea Kly, Ea Phê, Tân Tiến, Vụ Bổn), cây sầu riêng đã “bén duyên” khi được trồng xen trong vườn cà phê vào năm 2004, với 400 ha thử nghiệm tại xã Ea Yông. Nơi đây, loại cây này nhanh chóng trở thành cây trồng chủ lực, mang lại giá trị kinh tế vượt xa những người bạn lâu năm như cà phê, hồ tiêu.

Chỉ sau hơn hai thập kỷ, diện tích sầu riêng toàn vùng đã đạt gần 9.000 ha (chiếm khoảng 22% tổng diện tích toàn tỉnh), trong đó 4.850 ha đang cho thu hoạch, sản lượng năm 2025 ước đạt hơn 106.000 tấn, đưa Krông Pắc trở thành “thủ phủ” sầu riêng của Đắk Lắk. Trong bức tranh chung đó, xã Ea Knuếc nổi lên như một vùng trồng kiểu mẫu. Với diện tích lên đến 5.100 ha (chiếm khoảng 60% diện tích sầu riêng toàn vùng) và sản lượng đạt 55.660 tấn, toàn xã đã xây dựng thành công 29 mã vùng trồng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, với diện tích hơn 1.133 ha. Đây là nền tảng vững chắc cho hành trình vươn ra thế giới.

Song, điều làm nên sự khác biệt của sầu riêng Krông Pắc không chỉ nằm ở sản lượng. Theo đánh giá của các chuyên gia ngành hàng, sầu riêng trồng ở vùng đất Krông Pắc, với các giống chủ lực như Dona, Ri6 có hương vị đặc trưng, thơm ngon hơn so với nhiều vùng trồng sầu riêng trên cả nước. Thêm vào đó, mùa vụ ở Krông Pắc diễn ra từ tháng 8 đến tháng 10 hằng năm, muộn hơn so với các tỉnh miền Đông Nam Bộ đã tạo ra một lợi thế cạnh tranh chiến lược, góp phần giúp Việt Nam kéo dài chuỗi cung ứng sầu riêng ra thị trường thế giới.

“Tiếng lành đồn xa”, nhiều năm nay, Krông Pắc trở thành điểm đến hấp dẫn. Mỗi mùa thu hoạch, hàng nghìn lao động, doanh nghiệp, thương lái ngoại tỉnh đổ về; những đoàn xe container nối dài chở sầu riêng từ buôn làng vươn đi khắp nơi. Cả vùng Krông Pắc như “thức dậy” cùng nhịp sống sôi động của ngành hàng tỷ đô.

Nếu chỉ dừng lại ở sản lượng, sầu riêng của vùng đất này khó lòng bước vào “sân chơi lớn”, vì vậy, cần phải xây dựng thương hiệu. Với nỗ lực của chính quyền, năm 2022, trái sầu riêng tươi Krông Pắc đã chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể mang tên “KRONG PAC DURIAN – SẦU RIÊNG KRÔNG PẮC”. Đây là dấu mốc khẳng định giá trị pháp lý, nâng tầm thương hiệu và tạo “tấm hộ chiếu” để sản phẩm bước vào thị trường quốc tế.

Cùng năm đó, Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ I được tổ chức với chủ đề “Nâng tầm sầu riêng Krông Pắc”, cùng với sự kiện trọng đại lễ xuất khẩu lô hàng sầu riêng chính ngạch đầu tiên sang thị trường Trung Quốc. Sự kiện đã trở thành một cột mốc lịch sử quan trọng, không chỉ quảng bá hình ảnh sản phẩm mà còn mở ra “trang sử” mới cho sầu riêng Việt Nam cũng như sầu riêng Krông Pắc. Ngay sau lễ hội, giá trị sản xuất sầu riêng toàn huyện đạt khoảng 6.000 – 6.400 tỷ đồng, lợi nhuận nông dân đạt từ 0,7 - 1,5 tỷ đồng/ha và đặc biệt đã thu hút được hơn 11.000 tỷ đồng vốn đầu tư được đăng ký vào Krông Pắc.

Năm 2024, Lễ hội Sầu riêng Krông Pắc lần thứ II tiếp tục được tổ chức quy mô lớn hơn, với sự tham gia của nhiều chuyên gia trong và ngoài nước. Không chỉ là sự kiện văn hóa – kinh tế, lễ hội còn mang ý nghĩa chính trị khi truyền đi thông điệp: Krông Pắc muốn xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp tử tế, bền vững, đưa sầu riêng “bay cao, bay xa”.

Trong hành trình kiến tạo thương hiệu ấy, không thể không nhắc đến vai trò tiên phong của các hợp tác xã (HTX) kiểu mới. HTX Dịch vụ nông nghiệp sạch là một ví dụ điển hình cho sự táo bạo và kiên định. Họ là những người đi đầu trong việc chuyển đổi sang mô hình sản xuất hữu cơ. Con đường này không hề dễ dàng, khi phải đối mặt với chi phí đầu tư cao, thời gian chuyển đổi kéo dài, và cả sự e dè của nông dân khi năng suất ban đầu có thể sụt giảm. Tuy nhiên, với tầm nhìn xa, HTX đã kiên định theo đuổi mục tiêu. Họ mạnh dạn áp dụng các thiết bị đo dinh dưỡng đất, các giải pháp nông nghiệp thông minh, và quản lý quy trình canh tác hữu cơ một cách vô cùng chặt chẽ.

Sầu riêng Krông Pắc đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức mới. Trong bối cảnh đó, Ea Knuếc tiếp tục tiên phong về chuyển đổi số nhằm đáp ứng các quy định xuất khẩu và đa dạng hóa kênh tiêu thụ. Đặc biệt, Bí thư Đảng ủy xã Ea Knuếc Ngô Thị Minh Trinh sẽ cùng bà con nông dân “lên sóng trực tiếp” bán nông sản để đưa sản phẩm sầu riêng Ea Knuếc đến gần hơn với người tiêu dùng. Đây là bước đi mới mẻ trong dự án “Mỗi xã, phường một KOL - Đưa sản vật, cảnh sắc Đắk Lắk lên không gian số”.

“Với chủ đề “Thơm như lời hứa, ngọt như lòng dân”, phiên livestream bán sầu riêng không đơn thuần chỉ là “bán hàng”, mà còn là lớp học thực tế của phong trào “bình dân học vụ số”, giúp nông dân làm quen với thương mại điện tử, đưa sản phẩm của buôn làng ra thị trường rộng lớn. Qua đó, bà con nông dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, có thêm động lực mạnh dạn, sáng tạo trong cách tiếp cận thị trường mới.

Hình ảnh một lãnh đạo địa phương trở thành “KOL nông nghiệp” đang truyền cảm hứng mạnh mẽ cho bà con nông dân nơi đây. Điều này cho thấy vai trò tiên phong, dẫn dắt chuyển đổi số không chỉ của doanh nghiệp mà ngay từ cấp xã, từ những người trực tiếp gắn bó với bà con. Sự đồng hành này đã làm thay đổi nhận thức của nông dân, biến chuyển đổi số thành một phần thiết yếu trong nông nghiệp.

Không chỉ có hộ ông Điềm mà phần lớn nông dân địa phương đã tích cực ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng mô hình sản xuất sinh thái, canh tác an toàn theo chuỗi giá trị. Đặc biệt, vùng trồng sầu riêng của xã Ea Knuếc đã góp phần quan trọng tạo nên uy tín chung cho thương hiệu tập thể "Sầu riêng Krông Pắc - KRONG PAC DURIAN".