Ghép gan cho bệnh nhi 8 tháng tuổi từ người chết não: Kỳ tích y học Việt

Ghép gan cho bệnh nhi 8 tháng tuổi từ người chết não: Kỳ tích y học Việt (Video: Vinmec).

Không chỉ là ca ghép gan ở bệnh nhi nhẹ cân nhất từng thực hiện tại Vinmec, đây còn là một trong những ca ghép gan nhỏ tuổi và nhẹ cân hiếm hoi tại Việt Nam, mang lại hy vọng sống cho nhiều bệnh nhi mắc bệnh gan hiểm nghèo.

Bé N.L.T chào đời khỏe mạnh nhưng chỉ sau vài ngày, trên cơ thể nhỏ bé ấy đã xuất hiện những dấu hiệu bất thường. Mẹ của bé kể, khi con mới 10 ngày tuổi, chị phát hiện trên da có những chấm xuất huyết nhỏ, đưa đi khám thì phát hiện men gan cao.

Lúc ấy, bác sĩ khuyên về nhà theo dõi thêm. Nhưng khi về nhà, da con càng lúc càng vàng, mắt cũng vàng, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, bụng trướng to bất thường.

Những ngày sau, mẹ bé chạy khắp các bệnh viện lớn, từ Bệnh viện Đại học Y, Bệnh viện Nhi Trung ương… rồi nhận về một chẩn đoán lạnh người: bệnh nhi teo mật bẩm sinh. 

"Lúc ấy, em chưa hiểu rõ, chỉ nghĩ bệnh tim bẩm sinh còn chữa được thì bệnh này chắc cũng không quá nghiêm trọng. Nhưng đến khi vào viện, nhìn những đứa trẻ bụng trướng căng, da vàng sậm, em mới biết bệnh của con mình nặng thế nào", chị kể.

Phát hiện con mình bị căn bệnh hiếm, rất nguy hiểm và vô cùng khó chữa nhưng người mẹ cắn răng âm thầm không nói với bất cứ ai.

"Mọi người hỏi han về tình hình bệnh tật của con, nhưng em vẫn giấu cho đến khi con mổ thì mọi người mới biết. Vào thăm con, thấy các bạn ở cùng khoa với những triệu chứng rất nặng thì mọi người mới biết bệnh này nguy hiểm. Lúc đó cứ ai hỏi em về tình hình bệnh của con là em càng khóc", người mẹ nghẹn ngào nhớ lại.

Bé T. nhanh chóng được chỉ định phẫu thuật Kasai - một phương pháp nối đường mật ngoài gan với ruột - khi mới 1,5 tháng tuổi. Thế nhưng, hy vọng mong manh ấy nhanh chóng tắt lịm.

Bệnh tình không thuyên giảm, da vẫn vàng, gan vẫn to, bụng trướng, bé quấy khóc triền miên, lách to gây chèn ép cơ hoành, khiến bé thở khó nhọc. Gia đình liên tục đi khám, trung bình 1-2 tuần/lần, bệnh viện dần trở thành ngôi nhà thứ hai của hai mẹ con.

Đỉnh điểm của tuyệt vọng là khi các xét nghiệm từ bố, mẹ, ông, bà đều không phù hợp để hiến gan. Người mẹ trẻ gần như sụp đổ, có lúc từng nghĩ "hai mẹ con cùng đi đến nơi thật xa, giải thoát cho nhau để con không phải chịu đau đớn nữa".

Nhưng giữa lúc mọi cánh cửa dần khép lại, tin vui bất ngờ đến: Có một phần lá gan phù hợp từ bệnh nhân chết não tại Bệnh viện Bạch Mai có cùng nhóm máu với bé T.

Một tia hy vọng lóe sáng, sự sống sẽ được chuyển giao.

Ngay lập tức, hệ thống "Báo động đỏ" của Vinmec được kích hoạt. Hội đồng Chuyên môn Ghép gan khẩn cấp triệu tập, bao gồm các chuyên khoa Ngoại khoa Gan - Mật, Gây mê, Hồi sức cấp cứu, Nhi khoa, Chẩn đoán hình ảnh, Xét nghiệm, Dược…, dưới sự chủ trì của Thầy thuốc Nhân dân, PGS.TS.BS Phạm Đức Huấn - Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa - Gan mật - Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Hội đồng Chuyên môn Ghép gan đã hội chẩn và đi đến kết luận bệnh nhi bị xơ gan giai đoạn cuối do teo đường mật bẩm sinh.

Họ thống nhất: Ghép gan là phương pháp duy nhất cứu sống bé.

Tuy nhiên, bệnh nhi chỉ nặng 6,5kg và tiền sử bệnh trong thời gian dài của cháu bé đặt ra những thách thức lớn về gây mê - hồi sức và đặc biệt là kỹ thuật ghép.

Tất cả đã được đội ngũ y bác sĩ Vinmec thảo luận rất chi tiết và đưa ra các phương án để đảm bảo an toàn cho bệnh nhi.

Ca mổ được thực hiện chỉ sau 4 giờ chuẩn bị - một khoảng thời gian kỷ lục. Nhớ lại ca phẫu thuật, PGS.TS.BS Lê Văn Thành, người đóng vai trò tổng chỉ huy cuộc ghép, kể: "Ca phẫu thuật kéo dài hơn 10 tiếng, từng bước tiến hành và phối hợp chính xác đến từng phút. Chúng tôi làm việc với áp lực cao nhất, vì hiểu rằng từng giây, từng phút trôi qua là sự sống của bệnh nhi bị đe dọa".

Với thể trạng chỉ 6,5kg, các mạch máu trong cơ thể bé chỉ 3-4mm, nhỏ bằng khoảng một phần ba so với người trưởng thành. Không chỉ có vậy, bé còn gặp hai bất thường mạch máu nghiêm trọng: Teo tĩnh mạch cửa, teo tĩnh mạch chủ dưới đoạn sau gan - những thách thức cực lớn đòi hỏi phải tạo hình lại toàn bộ hệ thống mạch máu.

"Đây là ca ghép khó nhất mà chúng tôi từng thực hiện, vì bệnh nhi nhỏ tuổi, nhẹ cân, có nhiều bất thường giải phẫu, đồng thời phải khắc phục tình trạng rối loạn đông máu. Bất cứ sai sót nhỏ nào cũng có thể dẫn tới thảm họa", TS.BS Đào Đức Dũng- một trong những phẫu thuật viên chính của kíp mổ- chia sẻ.

Ngay sau khi kết thúc ca mổ, thuốc mê vừa ngừng, tiếng khóc của cháu bé vang lên từ phòng mổ. Đó không chỉ là tiếng khóc của một em bé, mà là tiếng reo vui của cả ekip y bác sĩ, gia đình, là tiếng reo vang của sự hồi sinh, là minh chứng sống cho một kỳ tích y học.

Mẹ bé nghẹn ngào: "Em đứng lặng người, nước mắt cứ rơi. Đó là tiếng khóc tái sinh sau 8 tháng chống chọi với bệnh tật".

"Đến thời điểm này em vẫn nghĩ mọi thứ như một giấc mơ. Em chưa tin rằng con em đã được ghép gan. Vào thăm con mỗi ngày, thấy da dẻ con hồng hào hơn, trước đó da bạn ấy vàng lắm, cả nhà ai cũng vui, cập nhật tình hình của con từng ngày từng giờ", người mẹ hạnh phúc kể lại.

Không dừng ở kỳ tích kỹ thuật, thành công của ca ghép còn nằm ở sự phối hợp nhịp nhàng và chặt chẽ giữa Vinmec và các đơn vị bên ngoài.

Lá gan từ người hiến chết não được chia đôi, vận chuyển, bảo quản và ghép trong thời gian "vàng", dưới sự chỉ đạo của Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia.

Đây là ca ghép chia gan (split liver), trong đó thùy gan trái được ghép cho bé T., còn thùy gan phải được sử dụng cho một bệnh nhân người lớn tại cơ sở khác.

Được thành lập từ năm 2012, Vinmec đã trở thành hệ thống y tế tư nhân lớn nhất Việt Nam, với 9 bệnh viện, 4 phòng khám quốc tế, trong đó có 2 bệnh viện đạt chuẩn JCI (Mỹ).

Triển khai ghép gan từ năm 2017, đến nay Vinmec đã làm chủ hoàn toàn kỹ thuật ghép gan, thực hiện thành công những ca ghép mang tính thách thức cao, như: Ghép cho bệnh nhân suy gan tối cấp trên nền bệnh gan mãn tính, ghép lại gan lần 3, ghép gan cho trẻ dưới 10kg, bệnh nhân bất đồng nhóm máu và đặc biệt là những ca bệnh có biến đổi giải phẫu mạch máu, đường mật của gan, hay biến đổi giải phẫu ở người hiến gan.

Tính đến nay, Vinmec là bệnh viện tư nhân duy nhất tại Việt Nam thực hiện ghép gan từ người cho sống và đứng thứ hai trong cả nước về số ca ghép gan từ người cho sống.

Với định hướng y tế hàn lâm, Vinmec đã đầu tư trang thiết bị - phòng mổ hiện đại nhất, cùng đội ngũ chuyên môn hàng đầu, ngang tầm với những trung tâm ghép tạng lớn. Có thể nói, Vinmec hoàn toàn sẵn sàng thực hiện các ca ghép gan phức tạp nhất.

ThS.BS Nguyễn Ngọc Quang - Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Vinmec Times City cho biết: "Để thực hiện được các ca mổ ghép tạng nhi - và xa hơn là ghép tim, ghép phổi - đội ngũ y bác sĩ cần được đào tạo bài bản, thực hành lâm sàng sâu và phối hợp hiệu quả trong mô hình đa chuyên khoa.

Vinmec hiện tập trung hợp tác chuyển giao kỹ thuật với các trung tâm ghép lớn tại Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản. Ngoài ra, chúng tôi tiếp tục phối hợp chặt chẽ với trung tâm điều phối tạng quốc gia, hợp tác sâu rộng với các trung tâm ghép tạng trong nước: Bạch Mai, Việt Đức, 108, viện Nhi Trung ương, xây dựng các danh sách chờ ghép phù hợp với tạng hiến khi có nhu cầu có thể ghép được ngay".

Ca ghép của bé T. một lần nữa khẳng định Vinmec là một trong những trung tâm ghép gan hàng đầu về năng lực chuyên môn, trang thiết bị hiện đại. Thành công này cũng nhấn mạnh thông điệp nhân văn cao đẹp của việc hiến tạng: một nghĩa cử cứu sống nhiều sinh mạng, mang lại hy vọng cho những người bệnh đang ở bờ vực của sự tuyệt vọng.

Mẹ bé T. xúc động chia sẻ: "Trước hôm mổ, em thấy con cười rất nhiều, chưa bao giờ thấy con vui như thế. Em nghĩ, hình như con cũng cảm nhận được mình sắp có cơ hội sống". Giờ đây, mỗi ngày trôi qua, chị đều vỡ òa hân hoan khi nhìn thấy làn da con hồng hào trở lại, tiếng cười trong trẻo vang lên thay cho tiếng khóc đau đớn ngày nào.

Các chuyên gia nhấn mạnh, tỷ lệ sống sau ghép gan ở trẻ ngày nay đã tăng vượt bậc nhờ tiến bộ y học, thuốc ức chế miễn dịch thế hệ mới và chất lượng chăm sóc sau ghép. Hàng trăm trẻ em từng phải đối mặt với "án tử" nay đã có thể đến trường, vui chơi, học tập, nuôi dưỡng ước mơ như bao đứa trẻ khác.

Đối với mẹ bé T., tương lai giờ đây giản dị mà ấm áp: "Em chỉ mong con khỏe mạnh, trở thành người có ích cho xã hội, để không phụ công ơn bác sĩ, nhà hảo tâm, và người hiến tạng đã cứu sống con".

Thành công của ca ghép gan tại Vinmec không chỉ là bước tiến về mặt kỹ thuật, mà còn là chiến thắng của lòng kiên cường, tình mẫu tử, sự tận tâm của đội ngũ y bác sĩ, và lòng nhân ái của người hiến tạng.

Thành công này còn là câu chuyện đầy nhân văn về ý nghĩa của hiến tạng, để mỗi người biết rằng hành động ý nghĩa của mình có thể cứu sống những sinh mệnh bé nhỏ, mang lại hạnh phúc cho biết bao gia đình.

Trong suốt cuộc trò chuyện với phóng viên, mẹ bé T. nhắc đi nhắc lại: "Có những lúc em kiệt sức, chỉ muốn buông xuôi. Nhưng nhìn con bé xíu, quật cường chiến đấu vượt qua đại phẫu, em lại tự nhủ: Con chịu được thì mình cũng phải cố gắng".

Đó không chỉ là ý chí của một người mẹ, mà còn là sức mạnh của hy vọng, của tình yêu thương và của phép màu mang tên "hiến tạng".

Hành trình kỳ diệu của bé T. đã khép lại với cái kết có hậu, nhưng đồng thời mở ra một thông điệp lớn: hiến tạng không chỉ là trao tặng sự sống, mà còn là trao đi hy vọng, để y học Việt Nam ngày càng vươn cao, vươn xa, sánh ngang với thế giới.

Nội dung: Bảo Khánh

Thiết kế: Khương Hiền

12/05/2025 - 07:46

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/ghep-gan-cho-benh-nhi-8-thang-tuoi-tu-nguoi-chet-nao-ky-tich-y-hoc-viet-20250510173721969.htm