GIỮ NGUYÊN ĐỂ PHÁT TRIỂN - Bài 1: Giữ căn cốt vùng đất

Xã Mỹ Hòa Hưng là cù lao giữa sông Hậu, quê hương Chủ tịch Tôn Đức Thắng. Xã Bình Giang, Bình Sơn dù ở đất liền nhưng dân cư thưa thớt, khó sáp nhập về địa giới. Còn 3 xã đảo Hòn Nghệ, Sơn Hải, Tiên Hải gắn liền quốc phòng, an ninh và chủ quyền biển, đảo. Nhìn trên bản đồ, 6 xã đại diện cho 3 không gian đặc trưng: Sông - đồng bằng - biển, đảo. Đó cũng chính là “3 mảnh ghép” tạo nên bản sắc địa lý của An Giang.

Cù lao Mỹ Hòa Hưng. Ảnh: GIA KHÁNH

Đứng ở bờ Long Xuyên, nhìn sang cù lao Ông Hổ - tên gọi bình dị của xã Mỹ Hòa Hưng - dễ dàng nhận ra một không gian biệt lập nhưng đậm đà hồn quê. Muốn đến xã Mỹ Hòa Hưng, phải qua 1 lần phà, dù chỉ cách phường Long Xuyên chưa đầy 1km đường chim bay. Còn muốn đến cồn Phó Ba, một ấp nhỏ “cù lao trong cù lao” của Mỹ Hòa Hưng, lại cần thêm vài phút đi đò nữa.

Ông Võ Thanh Tuấn - Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Hòa Hưng cho biết: “Toàn xã có diện tích hơn 19km², hơn 26.000 nhân khẩu. Không tiếp giáp đường bộ với xã nào khác, nên khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, địa giới hành chính của xã không thay đổi. Cù lao này là quê hương của Chủ tịch Tôn Đức Thắng, Khu lưu niệm Bác Tôn trở thành di tích lịch sử năm 1984 và di tích quốc gia đặc biệt năm 2012. Hơn 40 năm kể từ ngày di tích lịch sử được công nhận, nơi đây vẫn là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước, đồng thời là điểm đến văn hóa, du lịch đặc sắc của An Giang”.

Hướng về phía biển, xã Bình Giang có địa hình đặc trưng: Ruộng lúa mênh mông, kênh rạch chằng chịt, dân cư thưa thớt, phần lớn sinh kế dựa vào nông nghiệp. Sản lượng lúa đến năm 2025 ước đạt 170.000 tấn (trong đó lúa chất lượng cao chiếm trên 95% sản lượng). Doanh thu trên một đơn vị diện tích đạt 130 triệu đồng/ha/năm. Vùng đất ven biển này dựa vào khai thác, nuôi trồng thủy, hải sản, mang đến tổng sản lượng 2.992 tấn/năm tôm, cá các loại. Đây là một trong những xã có diện tích lớn (hơn 160km²) nhưng dân số thấp (hơn 110 người/km²), việc sáp nhập không khả thi. Chính vì thế, giữ nguyên Bình Giang không chỉ để thuận tiện quản lý mà còn đảm bảo đời sống dân sinh, giữ ổn định sản xuất.

Nằm sát Bình Giang là xã Bình Sơn, rộng 183km², dân số hơn 18.500 người. Lĩnh vực nông nghiệp vẫn là trụ đỡ, giữ vai trò quyết định cho phát triển kinh tế của xã, khi sản lượng đạt 155.940 tấn lúa/năm. Ngoài ra, vị thế ven biển giúp nghề khai thác, nuôi trồng thủy, hải sản được đẩy mạnh, khi tổng sản lượng khai thác thủy sản đạt hơn 36.000 tấn.

Bình Sơn và Bình Giang từng thuộc huyện Hòn Đất (trước sáp nhập), khá giống nhau về vị trí địa lý, đặc thù đất rộng người thưa, với thế mạnh sản xuất chuyên canh lúa và thủy sản. Tuy giống nhau, nhưng 2 xã không thể “về chung một nhà”, vì diện tích quá rộng lớn. Vì thế, tỉnh thống nhất giữ nguyên 2 xã giáp ranh thành các vùng sản xuất đặc thù, bảo tồn mô hình canh tác truyền thống, đồng thời là vành đai sinh thái giữa đồng ruộng rộng lớn.

Xa hơn nữa, là chuỗi 3 xã đảo: Hòn Nghệ, Sơn Hải, Tiên Hải, những “hòn ngọc” của biển Tây Nam. Giữa biển xanh mênh mông, Hòn Nghệ vỏn vẹn 3,8km², hơn 2.500 cư dân sinh sống chủ yếu bằng nghề khai thác, nuôi cá lồng bè. “Hòn Nghệ đóng vai trò tiền tiêu, cửa ngõ trên biển nằm giữa tuyến đường hàng hải Rạch Giá - Phú Quốc, có tiềm năng khai thác kinh tế biển, nhất là du lịch biển và nuôi trồng thủy sản”, Bí thư Đảng ủy xã Hòn Nghệ Tạ Minh Tài cho biết.

Xã đảo Sơn Hải có 42 đảo lớn nhỏ (khoảng 4,2km²), thuộc quần đảo Bà Lụa, phát triển kinh tế chủ yếu từ nghề đánh bắt, nuôi trồng hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá. Với vị trí gần tuyến hàng hải quốc tế, xã vừa mang đặc điểm kinh tế biển vừa có vai trò kiểm soát vùng biển Tây Nam. Giữ Sơn Hải độc lập hành chính giúp quản lý thống nhất cả khu vực đất liền và hải đảo, thuận lợi cho công tác quốc phòng an ninh.

Vị trí của 6 xã giữ nguyên trên bản đồ tỉnh An Giang. Ảnh: GIA KHÁNH

Còn lại là xã Tiên Hải (còn được biết đến với tên gọi đảo Hải Tặc nổi tiếng), cách đất liền 30 phút đi tàu cao tốc. Đảo rộng 2,5km², dân cư chỉ 445 hộ, với 1.710 nhân khẩu, vừa làm du lịch cộng đồng vừa giữ gìn chủ quyền biên giới biển. Câu chuyện “Hải tặc từng hoành hành, cất giấu kho báu trên đảo” từng là giai thoại, nay trở thành thương hiệu du lịch độc đáo, thu hút hàng chục ngàn lượt du khách mỗi năm. Tiên Hải được giữ nguyên để vừa phát triển du lịch sinh thái vừa củng cố tuyến phòng thủ tiền tiêu của Tổ quốc.

Nếu nối vị trí của 6 xã lại, ta sẽ thấy một hình tam giác biểu tượng: Mỹ Hòa Hưng ở giữa dòng sông Hậu; Bình Giang, Bình Sơn ở vùng đồng bằng phía bắc; Hòn Nghệ, Sơn Hải, Tiên Hải ngoài khơi. Chúng bao quát trọn vẹn về không gian địa lý - lịch sử - an ninh - văn hóa. Quá trình xây dựng sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang và Kiên Giang (trước sáp nhập) dựa vào đặc thù tự nhiên, dân cư, lịch sử và quốc phòng, khẳng định 6 xã này hội đủ yếu tố đặc biệt, được giữ nguyên để phát triển theo hướng riêng, tránh làm mất đi tính ổn định của cộng đồng.

Đó là 6 mảnh ghép mang hình dáng và linh hồn của An Giang - nơi sông, đồng và biển giao hòa. Mỗi xã là một lát cắt văn hóa, phản chiếu “căn cốt vùng đất” - nơi dòng sông giữ phù sa, đồng ruộng giữ mùa vàng và biển, đảo giữ chủ quyền. Dù quy mô nhỏ hay xa xôi, từng địa phương vẫn đang chuyển mình mạnh mẽ: Du lịch sinh thái ở Mỹ Hòa Hưng, nông nghiệp công nghệ cao ở Bình Sơn, kinh tế biển và du lịch cộng đồng ở Tiên Hải… tất cả đang hòa vào dòng chảy chung của tỉnh An Giang thời chuyển đổi mới.

Mỗi nơi là một câu chuyện riêng, nhưng đều chung một điểm: Giữ nguyên để phát triển, để không đánh mất bản sắc vốn có. Giữ nguyên không có nghĩa là “đặc quyền”, càng không phải “đứng ngoài cuộc đổi mới”. Mỗi xã đang tự tìm cách phát triển trong không gian riêng. Và đó cũng là câu trả lời rõ nét nhất cho câu hỏi: “Giữ nguyên, vì đâu?”.

(Còn tiếp)

GIA KHÁNH

Nguồn: https://baoangiang.com.vn/giu-nguyen-de-phat-trien-bai-1-giu-can-cot-vung-dat-a463741.html