Hoàng hôn trên sông Đồng Nai

Hoàng hôn trên sông Đồng Nai. Ảnh: Anh Minh

Tôi vẫn còn nhớ những ký ức đầu tiên với con sông thân yêu. Đó là khi được cha chở qua cầu Ghềnh. Cây cầu sắt cũ với niềm tự hào được xây dựng bởi kỹ sư tài ba G.Eiffel. Nhưng ấn tượng hơn cả trong ký ức tuổi thơ là hình ảnh cây cầu soi bóng xuống dòng sông Đồng Nai mát rượi ngay dưới tầm mắt. Cái cảm giác thích thú khi có gió thổi lên từ mặt sông như rít vào từng thanh sắt chắn cầu làm chao đảo mỗi khi xe máy chạy ngang, khiến tôi không thể nào quên được. Ký ức của tuổi thơ ngày ấy gói gọn trong hình ảnh con sông gắn liền với cây cầu sắt trăm năm ở mảnh đất Biên Hòa. Nhưng cậu bé ngày đó đâu đã biết hoàng hôn trên sông Đồng Nai đẹp dường nào?

Đến một ngày, khi đã đi làm và có dịp dẫn đoàn khách ghé thăm đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh, ra bến ngự phía sau đền, lúc đó khoảnh khắc tuyệt diệu của buổi chiều mới xuất hiện. Phía dưới mặt sông lấp lánh ánh phản chiếu của mặt trời. Ở trên cầu lúc này, bóng đổ thành từng vệt dài người đi qua. Cứ thế, trôi thành từng dải liên tục nối đuôi nhau chạy đuổi trên chân cầu. Tất cả được chiếu rạng bởi ánh mặt trời ngập tràn sắc đỏ rực. Đó có lẽ là một trong những khoảnh khắc diệu kỳ nhất trong đời mà tôi cũng như những vị khách may mắn được chứng kiến.

Sông Đồng Nai mang theo dòng chảy của lịch sử. Đó không chỉ là lịch sử của một vùng đất hơn 325 năm mở cõi, mà còn chứng kiến những lớp cư dân Việt cổ đầu tiên tại đây từng làm ăn, sinh sống. Hay xa xôi hơn nữa, chúng ta có thể tìm thấy từ sông dấu tích của những nền văn hóa cổ xưa thông qua những hiện vật được khai quật, qua đó phác họa nên hình ảnh về nơi từng một thời là trung tâm hàng hải của khu vực. Từ lưu vực sông Đồng Nai, nhiều di vật quý hiếm như: các công cụ bằng đá, đồ gốm, đồ trang sức của những cư dân cổ đại tại đây đã được khai quật. Nổi bật hơn cả có thể kể đến tượng thần Vishnu Bình Hòa, được công nhân Xí nghiệp Khai thác cát Hóa An đưa lên từ đáy con sông này, đã được công nhận là bảo vật quốc gia vào năm 2021. Mặc cho sự chảy trôi của thời gian, những dấu tích xưa không hề phai mờ, mà vẫn ở đó chờ chúng ta tìm đến. Con sông như muốn nói với ta về sự tuần tự của mạch nguồn, mà nó chính là người nắm giữ.

Ngắm hoàng hôn trên con sông quê hương, tôi thêm trân trọng và biết ơn những thế hệ tiền nhân mở cõi vùng đất này. Chính nhờ công lao của Thống suất Nguyễn Hữu Cảnh xây dựng nên nền hành chính đầu tiên tại đây đã tạo tiền đề to lớn để vùng đất này phát triển sầm uất được như hôm nay. Cách các di tích xưa được dựng nên tại đây cũng thật đặc biệt, khi đa phần trong số đó đều được lập nên ở khu vực ven sông Đồng Nai, qua đó tạo nên một địa thế vững vàng, hài hòa và thể hiện tầm nhìn xa của các bậc tiền nhân. Có thể kể đến một số di tích tiêu biểu như: đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh, chùa Ông, đình Tân Lân…

Ngày nay, chuỗi các di tích ấy hứa hẹn là điểm đến du lịch hấp dẫn cho các tour du lịch đường sông đã và đang được các cấp chính quyền quan tâm, xây dựng. Chúng ta vừa cảm phục thế hệ đi trước, vừa thêm trân quý món quà mà thiên nhiên đã ban tặng nơi con sông Đồng Nai thân yêu này.

Lúc này đây, sông đang ngả mình soi bóng chiều tà. Lặng lẽ chảy nhưng âm thầm chứng kiến biết bao đổi thay của vùng đất mà nó đi qua. Chỉ ngày mai thôi, nơi đây sẽ được đổi tên thành những tên gọi mới, mang theo những gửi gắm của thời đại. Đó có lẽ là tất yếu của quy luật phát triển. Sự đổi thay mạnh mẽ rồi sẽ tạo nên những động lực mới.

Có đôi lúc, tôi ước mình có thể trò chuyện cùng sông, để được nghe một bậc tiền bối lâu năm mở mang những vùng trời hiểu biết còn chưa được khai sáng. Và để biết được rằng, con sông này là món quà vô giá mà thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất này. Hoàng hôn trên sông Đồng Nai vì thế luôn mang theo nhiều điều thật đặc biệt…

Anh Minh

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202507/hoang-hon-tren-song-dong-nai-ac31f30/