Khoa học hé lộ góc khuất về phương pháp “ngủ nhanh” sau 2 phút

(Dân trí) - Phương pháp “ngủ quân đội” được quảng bá là có thể giúp bạn chìm vào giấc ngủ chỉ sau 2 phút, nhưng liệu nó có thực sự hiệu quả?

Phương pháp “ngủ nhanh” sau 2 phút

Phương pháp ngủ quân sự có thể giúp binh sĩ dễ dàng chìm vào giấc ngủ dù đang ở chiến trường ồn ào, khắc nghiệt (Ảnh minh họa: Getty).

Phương pháp ngủ quân đội (Military Sleep Method) xuất hiện lần đầu trong cuốn sách “Relax and Win: Championship Performance”' (tạm dịch: Thư giãn và chiến thắng: Phong độ nhà vô địch) của tác giả Lloyd Bud Winter, được cho là kỹ thuật giúp binh sĩ dễ dàng chìm vào giấc ngủ dù đang ở chiến trường ồn ào, khắc nghiệt.

Nguyên lý của phương pháp này dựa trên 3 bước chính: Thư giãn cơ, kiểm soát nhịp thở, và hình dung về một khung cảnh yên tĩnh.

Cụ thể, người tập sẽ thả lỏng cơ mặt, vai, cánh tay, rồi di chuyển xuống ngực và chân. Sau đó, điều chỉnh nhịp thở chậm, với thời gian thở ra dài hơn. Cuối cùng, tưởng tượng mình đang trôi nổi trên mặt nước phẳng lặng hay nằm trên một cánh đồng yên bình.

Các hướng dẫn này được truyền miệng như “bí quyết ngủ nhanh”, giúp người thực hiện có thể chìm vào giấc ngủ chỉ sau khoảng 120 giây, tức 2 phút.

Lý giải khoa học

Theo các chuyên gia về khoa học giấc ngủ và đồng hồ sinh học, không có bằng chứng chính thống nào chứng minh “phương pháp ngủ quân đội” được thử nghiệm hoặc công bố trong các tạp chí khoa học.

Tuy nhiên, khi so sánh nó với liệu pháp hành vi nhận thức cho chứng mất ngủ (CBT-I), hay phương pháp điều trị tiêu chuẩn được khuyến nghị trong y học, ta thấy có nhiều điểm tương đồng đáng chú ý.

Dân công sở ngủ trên ghế sau bữa trưa tại Bắc Kinh (Trung Quốc) (Ảnh: Reuters).

Cụ thể, CBT-I cũng bao gồm các bước thư giãn cơ tiến triển, kiểm soát kích thích, loại bỏ lo lắng hoặc niềm tin sai lệch về giấc ngủ.

Điểm khác biệt là phương pháp quân đội được tối giản hóa, phù hợp cho môi trường khắc nghiệt, nơi binh sĩ không thể kiểm soát lịch trình hay điều kiện ngủ nghỉ.

Từ góc nhìn khoa học, việc kết hợp thư giãn cơ, kiểm soát hơi thở, tưởng tượng tích cực, thực sự giúp hệ thần kinh chuyển sang trạng thái phó giao cảm, hỗ trợ cơ thể giảm nhịp tim, hạ huyết áp và chuẩn bị cho giấc ngủ.

Nói cách khác, “phương pháp ngủ quân đội” chỉ đơn giản là phiên bản rút gọn và dễ nhớ của khoa học giấc ngủ hiện đại, gói gọn trong 3 yếu tố mà ngay cả trong chiến trường, con người vẫn có thể kiểm soát: hơi thở, cơ bắp, và tâm trí.

Ngủ nhanh quá liệu có tốt?

Việc cố ép mình ngủ trong 2 phút có thể mang lại hệ lụy về sức khỏe (Ảnh: Getty).

Theo Viện Nghiên cứu Giấc ngủ Mỹ, việc thiếp ngủ liên tục dưới 5 phút thường là dấu hiệu buồn ngủ quá mức vào ban ngày, còn khoảng 10–20 phút mới là thời gian chuyển vào giấc ngủ tự nhiên khỏe mạnh.

Điều này có nghĩa, nếu bạn ngủ quá nhanh, cơ thể có thể đang thiếu ngủ trầm trọng, điều đi ngược với mục tiêu “ngủ khỏe”.

Ở môi trường quân sự, việc huấn luyện binh sĩ ngủ nhanh và sâu trong điều kiện thiếu ngủ kéo dài là cần thiết, bởi họ phải duy trì khả năng phản ứng và phục hồi thể chất ở mức cao.

Nhưng trong đời sống thường ngày, việc cố ép mình ngủ trong 2 phút không chỉ phi thực tế, mà còn gây phản tác dụng. Đó là khi người tập liên tục lo lắng rằng “tôi chưa ngủ được”, chính nỗi lo ấy sẽ kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, làm chậm quá trình chìm vào giấc ngủ.

Thay vì đó, các chuyên gia khuyến nghị áp dụng một phiên bản “hiền hòa” hơn của kỹ thuật này: tập trung vào thở chậm, thư giãn cơ mặt và vai, và tránh các kích thích như điện thoại, caffeine, ánh sáng xanh... ít nhất 30 phút trước khi ngủ.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/khoa-hoc-he-lo-goc-khuat-ve-phuong-phap-ngu-nhanh-sau-2-phut-20251022092034123.htm