Từ tiêu dùng, đầu tư công, tín dụng, xuất nhập khẩu, đầu tư công cho đến thu hút FDI – mọi mảng của nền kinh tế đều có gam màu tươi sáng, theo Cục Thống kê, đồng thuận với mục tiêu tăng trưởng cao mà Chính phủ đặt ra.
Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng đó là những dấu hiệu rủi ro cần nhận diện để tránh những hệ lụy về vĩ mô.
Các chính sách nới lỏng được phát huy
Chính sách tiền tệ và tài khóa đã phát huy vai trò dẫn dắt phục hồi. Tín dụng toàn hệ thống tăng 5,6% so với cuối năm 2024; 18,7% so với cùng kỳ, cho thấy dòng tiền đã được bơm ra nhờ chính sách tiền tệ nới lỏng. Lãi suất cho vay bình quân giảm về mức 6,6%/năm, tạo dư địa cho doanh nghiệp và người dân mở rộng đầu tư, tiêu dùng.
Trong khi đó, đầu tư công cũng được đẩy mạnh với 222 nghìn tỷ đồng giải ngân, tăng 17,5% so với cùng kỳ – một mức tăng đáng kể. Bên cạnh tổng số vốn cho chi đầu tư cả năm 2025 là 826 nghìn tỷ đồng đã được phê duyệt, các địa phương đã tăng vốn thêm gần 74 nghìn tỷ đồng cho đầu tư công. Động thái này cho thấy đầu tư công cũng đang mở rộng.
Bức tranh kinh tế 5 tháng đầu năm 2025 là kết quả của nỗ lực điều hành quyết liệt, linh hoạt và hiệu quả của Chính phủ. Ảnh: Nam Khánh
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng gần 10%, trong đó doanh thu du lịch tăng đến 25%, phản ánh tâm lý tiêu dùng đang phục hồi mạnh mẽ. Thu ngân sách nhà nước đạt 58% kế hoạch cả năm, tăng gần 25% so với cùng kỳ, cho thấy động lực sản xuất kinh doanh đang phục hồi đáng kể.
Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 8,8%, với ngành chế biến chế tạo – động lực chủ chốt đã tăng hơn 10%. Đây là chỉ báo cho thấy hoạt động sản xuất đang được tái khởi động ở quy mô lớn, bất chấp những chi phí đầu vào (như vật liệu xây dựng, điện) có dấu hiệu tăng lên.
FDI và xuất khẩu giữ vai trò đầu tàu
Giữa những lo ngại về thuế quan của Mỹ áp lên hàng Việt Nam, nền kinh tế đối ngoại đã thể hiện sức bật mạnh mẽ.
FDI đăng ký mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần đạt 18,4 tỷ USD – mức cao kỷ lục trong 5 năm – tăng 51% so với cùng kỳ. Đặc biệt, vốn thực hiện đạt 8,9 tỷ USD, tăng gần 8%. Singapore, Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục là các nhà đầu tư hàng đầu.
Xuất nhập khẩu cũng duy trì đà tăng mạnh. Tổng kim ngạch 5 tháng đạt gần 356 tỷ USD, tăng 15,7%. Xuất khẩu tăng 14%, nhập khẩu tăng 17,5%, đưa cán cân thương mại xuất siêu gần 4,7 tỷ USD.
Tính chung năm tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt hơn 180 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt gần 50 tỷ USD, tăng 12,5%, chiếm 27,5% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 131 tỷ USD, tăng 14,5%, chiếm 72,5%.
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt hơn 57 tỷ USD. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt hơn 69 tỷ USD.
Trong năm tháng đầu năm 2025, xuất siêu sang Hoa Kỳ đạt gần 50 tỷ USD tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước, bất chấp rào cản thuế quan đang treo lơ lửng.
Xuất siêu sang EU tăng hơn 16 tỷ USD, tăng 16%; xuất siêu sang Nhật Bản 0,9 tỷ USD, tăng 75; nhập siêu từ Trung Quốc 46 tỷ USD, tăng 40%; nhập siêu từ Hàn Quốc 12 tỷ USD, tăng 5,7%; nhập siêu từ ASEAN 6,5 tỷ USD, tăng 66%.
Những số liệu trên cho thấy, khu vực FDI vẫn đang giữ tỷ trọng chi phối trong miếng bánh xuất nhập khẩu, lấn át toàn bộ thị phần của doanh nghiệp Việt Nam. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn vẫn đang tiếp tục đà tăng trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn chưa giảm tốc.
Để góp phần thực hiện những cam kết thu hẹp chênh lệch cán cân thương mại, Chính phủ đã tăng cường mua hàng hóa từ Hoa Kỳ, trong khi đang lỗ lực truy quét hàng giả, hàng nhái, hàng không nguồn gốc, xuất xứ trên phạm vi toàn quốc. Tuy vậy, tác dụng ngược là nhiều chợ truyền thống, các cửa hàng đóng cửa ở nhiều địa phương.
Rủi ro phía sau những con số đẹp
Tuy nhiên, tăng trưởng cao không đồng nghĩa với an toàn tuyệt đối. Những áp lực lạm phát đang âm ỉ, đặc biệt khi giá vật liệu xây dựng, điện, dịch vụ y tế đồng loạt tăng cao. Dù CPI chỉ tăng 3,21% trong 5 tháng đầu năm – một con số có vẻ tích cực mà Cục Thống kê tính toán nhưng mức tăng này chưa phản ánh hết những biến động thực trên thị trường. Điều này đặt ra câu hỏi về độ trễ của chính sách giá và nguy cơ bùng phát lạm phát trong nửa cuối năm.
Thêm vào đó, chính sách nới lỏng lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng đang đối mặt với áp lực từ tỷ giá. VND mất giá gần 2% so với USD trong 5 tháng qua, tạo rủi ro kép: gia tăng chi phí nhập khẩu và tác động ngược đến kiểm soát lạm phát. Cán cân này cần được điều tiết hết sức cẩn trọng, nếu không dễ dẫn đến bất ổn vĩ mô như đã từng xảy ra trong các giai đoạn tăng trưởng nóng cách đây hơn một thập kỷ.
Sự phụ thuộc ngày càng sâu của nền kinh tế vào khu vực FDI ngày càng trầm trọng. Doanh nghiệp trong nước tiếp tục lép vế trong chuỗi xuất nhập khẩu, khi chiếm chưa đến 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Trong khi đó, số doanh nghiệp rút lui tương đương số gia nhập mới (đều gần 112 nghìn doanh nghiệp) cho thấy môi trường kinh doanh vẫn đang có những biến động và rủi ro đáng kể.
Không tăng trưởng bằng mọi giá
Chính phủ đang rất quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng 8% cho năm nay để tạo đà tăng trưởng 2 con số trong thời gian tới.
Tuy nhiên, những dự báo của IMF (5,2%), World Bank (5,8%) hay ADB (6,6%) cho thấy khoảng cách giữa kỳ vọng trong nước và dự báo của các định chế quốc tế không hề nhỏ. Đạt được 8% là điều khả thi, nhưng phải tránh cái giá phải trả là mất ổn định vĩ mô, lạm phát leo thang hay nợ công tăng vọt.
Trong dài hạn, Việt Nam cần chuẩn bị cho các nhu cầu đầu tư hạ tầng khổng lồ – từ đường sắt cao tốc (70 tỷ USD), metro đô thị (170 tỷ USD), đến năng lượng (135 tỷ USD). Điều đó không thể dựa mãi vào nợ vay hay FDI, mà cần khơi thông được nguồn lực trong dân, doanh nghiệp tư nhân, và các thành phần kinh tế trong nước. Môi trường kinh doanh minh bạch, thủ tục hành chính đơn giản, và một hệ thống pháp lý ổn định sẽ là các yếu tố then chốt để cởi bung nguồn lực trong dân.
Bức tranh kinh tế 5 tháng đầu năm 2025 là kết quả của nỗ lực điều hành quyết liệt, linh hoạt và hiệu quả của Chính phủ.
Tuy nhiên, để duy trì đà phục hồi và hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 8%, Chính phủ cần tiếp tục cẩn trọng trong điều phối chính sách, tăng cường năng lực nội sinh của doanh nghiệp trong nước và xây dựng một hệ sinh thái kinh doanh thực sự thuận lợi.
Đó mới là con đường bền vững cho một nền kinh tế muốn hướng đến tăng trưởng hai con số trong tương lai gần.
Nguồn:https://vietnamnet.vn/kinh-te-5-thang-dau-nam-va-ky-vong-tang-truong-8-2409414.html
Bình luận (0)