Lãi suất duy trì ở vùng thấp kỷ lục
Dù tốc độ huy động vốn đang chậm lại, mặt bằng lãi suất trong hệ thống ngân hàng vẫn duy trì ở mức thấp hiếm thấy trong nhiều năm qua, thậm chí còn giảm thêm trong những tháng đầu năm 2025.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 3/2025, tổng tiền gửi của cá nhân và tổ chức kinh tế tại các tổ chức tín dụng đạt gần 15 triệu tỷ đồng, tăng 1,8% so với tháng liền trước.
Trong đó, tiền gửi của dân cư đạt 7,47 triệu tỷ đồng, tăng 5,73% so với cuối năm 2024 một mức tăng đáng kể phản ánh xu hướng tích trữ tiền mặt. Ngược lại, tiền gửi của khu vực doanh nghiệp giảm 1,92% so với cuối năm ngoái, còn 7,52 triệu tỷ đồng, nhưng vẫn tăng hơn 158.000 tỷ đồng so với tháng trước đó.
Trong khi đó, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đã đạt 3,93% chỉ trong 3 tháng đầu năm, cho thấy dòng vốn chảy ra nền kinh tế đang tăng tốc nhanh hơn đáng kể so với tốc độ huy động vào hệ thống ngân hàng.
Dù vậy, lãi suất huy động và cho vay tiếp tục đi xuống. Tính đến cuối tháng 5/2025, lãi suất bình quân kỳ hạn 12 tháng tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân giảm thêm 12 điểm cơ bản so với đầu năm, về mức 4,93%/năm. Nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối cũng duy trì lãi suất huy động ở mức thấp, khoảng 4,7%/năm.
Lãi suất cho vay cũng không nằm ngoài xu hướng này: theo báo cáo gửi Quốc hội mới đây, Ngân hàng Nhà nước cho biết lãi suất cho vay bình quân đối với các khoản vay phát sinh mới trong hệ thống thương mại vào giữa tháng 4/2025 đã xuống còn khoảng 6,34%/năm, giảm 0,6 điểm phần trăm so với cuối năm 2024.
Đáng chú ý, đây là mức thấp kỷ lục trong nhiều năm, thậm chí còn thấp hơn cả giai đoạn chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19. Theo thống kê của Finpro, trong giai đoạn 2020 – 2022, mức lãi suất cho vay bình quân theo quý thấp nhất cũng chỉ dừng ở 7,9%/năm (quý I/2022), cao hơn đáng kể so với mặt bằng hiện tại.
Tuy nhiên, dư địa để tiếp tục hạ lãi suất đang ngày càng thu hẹp. Ngân hàng Nhà nước cảnh báo rằng việc lãi suất cho vay đã giảm khá mạnh trong thời gian qua khiến khả năng điều chỉnh tiếp trở nên hạn chế.
Cùng lúc đó, nhu cầu tín dụng được dự báo sẽ tăng cao trong nửa cuối năm – giai đoạn cao điểm cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP đã đề ra.
Trong khi đó, hệ thống tổ chức tín dụng có thể gặp khó khăn trong việc huy động vốn do phải cạnh tranh mạnh mẽ với các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp...
Mặc dù vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường trong nước và quốc tế để điều hành chính sách tiền tệ một cách chủ động, linh hoạt, đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các công cụ vĩ mô khác. Mục tiêu vẫn là giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, song song với thúc đẩy tăng trưởng.
Nhìn về xu hướng lãi suất trong nửa cuối năm 2025, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, nhận định rằng nếu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục bơm thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, mặt bằng lãi suất có thể duy trì ở mức thấp như hiện nay.
Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng việc giữ lãi suất thấp kéo dài sẽ gây áp lực lớn lên tỷ giá. Trong bối cảnh sức mạnh đồng USD có dấu hiệu suy yếu, nhưng VND vẫn mất giá so với USD, nền kinh tế có nguy cơ rơi vào tình trạng “suy yếu kép” vừa khó giữ ổn định tỷ giá, vừa hạn chế khả năng điều hành lãi suất linh hoạt hơn trong thời gian tới.
Mặt bằng lãi suất thấp tạo dư địa bứt tốc dòng vốn
Thông tin mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tín dụng toàn nền kinh tế đến cuối tháng 5/2025 đã tăng 6,52% so với đầu năm, mức tăng mạnh hơn nhiều so với con số 2,41% cùng kỳ năm ngoái.
Dòng vốn tín dụng đang được khơi thông, góp phần đáng kể vào tổng đầu tư xã hội và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đạt các mục tiêu đề ra. Với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm ở mức 16%, tương đương khoảng 2,5 triệu tỷ đồng dư địa tín dụng cho nửa cuối năm còn khoảng 1,6 triệu tỷ đồng.
Tuy vậy, câu hỏi đặt ra là liệu nền kinh tế có hấp thụ hết lượng vốn này hay không? Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, mặc dù tăng trưởng tín dụng năm nay đã cải thiện đáng kể, nhưng dư địa vẫn còn rất lớn. Vấn đề nằm ở khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, vốn đang phụ thuộc lớn vào lĩnh vực xuất khẩu nơi đang đối mặt với nhiều thách thức từ bên ngoài, đặc biệt là rủi ro chính sách thuế quan và bất định thương mại toàn cầu.
Để chủ động kích cầu dòng vốn, ngày 15/4 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã phát đi Công văn số 2756/NHNN-TD, yêu cầu các ngân hàng thương mại triển khai Chương trình tín dụng đặc biệt quy mô 100.000 tỷ đồng dành riêng cho lĩnh vực nông, lâm, thủy sản.
Đây là nhóm ngành chủ lực nhưng cũng dễ tổn thương, do đó việc tiếp sức tài chính đúng lúc được kỳ vọng sẽ hỗ trợ hàng triệu hộ sản xuất và doanh nghiệp, đảm bảo dòng vốn không bị "tắc" ở khu vực nông nghiệp – nông thôn.
Mặt bằng lãi suất duy trì ở mức thấp tiếp tục là "chìa khóa" kích thích tín dụng. Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực II, cho biết, lãi suất huy động hiện vẫn neo ở mức thấp, giúp giảm chi phí đầu vào, từ đó tạo điều kiện để ngân hàng hạ lãi suất cho vay.
Các chương trình tín dụng ngắn hạn bằng VND với lãi suất ưu đãi không quá 4%/năm đang tiếp thêm nguồn lực cho nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp xuất khẩu và các ngành công nghệ cao.
Thực tế, tín hiệu từ các ngân hàng cho thấy nhu cầu vay vốn đang hồi phục. Đặc biệt, đầu tư công được đẩy mạnh, lãi suất vay mua nhà duy trì quanh mức 5,5%/năm trong 3 năm đầu... đang khơi dậy làn sóng tín dụng trong dân cư và doanh nghiệp.
Tại VietinBank, một trong những ngân hàng có vốn nhà nước chi phối tốc độ tăng trưởng tín dụng tính đến ngày 10/6/2025 đạt hơn 9% so với cuối năm 2024. Tổng tài sản của ngân hàng này đã cán mốc 2,5 triệu tỷ đồng, tăng 7,5%, trong khi dư nợ tín dụng đạt 1,9 triệu tỷ đồng, tăng 8,8%.
Ở khối ngân hàng tư nhân, ACB ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng hơn 7% tính đến cuối tháng 5, dự kiến đạt khoảng 8% khi kết thúc quý II/2025. Ông Từ Tiến Phát, Tổng giám đốc ACB đánh giá, đà phục hồi của nhu cầu vay vốn đang rõ nét hơn, đặc biệt ở nhóm SME, vay tiêu dùng và vay mua nhà.
Trong bối cảnh lãi suất được dự báo sẽ tiếp tục ổn định trong nửa cuối năm, nhiều ngân hàng cho rằng tín dụng sẽ còn cải thiện mạnh hơn nữa trong mùa cao điểm cuối năm. Chủ trương điều hành xuyên suốt của Ngân hàng Nhà nước là yêu cầu các ngân hàng thương mại tiết giảm chi phí đầu vào để giữ lãi suất đầu ra ở mức hợp lý một yếu tố then chốt nhằm hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế.
Từ góc độ vĩ mô, các chuyên gia của ngân hàng UOB (Singapore) nhận định lạm phát tại Việt Nam đang trong vùng kiểm soát tốt. Mức lạm phát ghi nhận trong tháng 3 và 4/2025 duy trì ở 3,1%, thấp hơn so với mục tiêu 4,5% mà Chính phủ đề ra cho cả năm.
Lạm phát hạ nhiệt, trong khi các rủi ro bên ngoài vẫn hiện hữu, bao gồm bất định từ thuế quan và xung đột thương mại đang tạo dư địa nhất định cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ trong thời gian tới.
Tuy nhiên, UOB cũng lưu ý rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ phải rất thận trọng, do đồng VND đang có xu hướng suy yếu so với USD, trong khi áp lực từ thị trường ngoại hối và lãi suất toàn cầu vẫn phức tạp.
Với kịch bản kinh tế trong nước gặp khó khăn nghiêm trọng hơn dự kiến, UOB dự đoán Ngân hàng Nhà nước có thể cắt giảm lãi suất tái cấp vốn xuống mức thấp 4%/năm, thậm chí 3,5%/năm nếu điều kiện thị trường cho phép.
Nhìn chung, mặt bằng lãi suất duy trì ở vùng thấp, kết hợp với các gói tín dụng ưu tiên và nỗ lực thúc đẩy giải ngân đầu tư công đang tạo "cú hích" cho dòng vốn tín dụng.
Dù vẫn còn những rào cản, nhưng nền tảng chính sách và sự chủ động của hệ thống ngân hàng được kỳ vọng sẽ giúp dòng vốn tiếp tục được khơi thông, hỗ trợ tăng trưởng bền vững trong nửa cuối năm 2025.
Nguồn: https://baodaknong.vn/lai-suat-tiep-tuc-lao-doc-pha-vo-day-lich-su-256411.html
Bình luận (0)