Giai đoạn 1931 - 1976
Đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn là người đặt nền móng cho báo chí cách mạng đầu tiên tại tỉnh. Tháng 5-1931, Liên Tỉnh ủy Mỹ Tho - Bến Tre ủy nhiệm đồng chí đến dự Hội nghị thành lập Tỉnh ủy Bến Tre. Cuộc họp diễn ra ngắn gọn, bí mật và an toàn. Tỉnh ủy được cử ra gồm có 7 đồng chí do đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn làm Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của tỉnh Bến Tre. Tỉnh ủy vừa ra đời đã quyết định cho xuất bản tờ báo “Búa Liềm” làm cơ quan tuyên truyền của Đảng bộ tỉnh. Khi đó, đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn trực tiếp phụ trách báo, viết bài và làm công tác biên tập. Báo được in bằng giấy sáp, hàng tháng ra một kỳ khoảng 300 bản. Nội dung tuyên truyền, cổ vũ, động viên quần chúng đấu tranh chống ách thống trị của đế quốc và tay sai. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tháng hoạt động, đến tháng 7-1931, đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn bị địch bắt tại Trà Vinh, tờ Búa Liềm buộc phải ngừng phát hành. Có thể nói, đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn không chỉ là người Bí thư đầu tiên mà còn là người sáng lập tờ báo Đảng đầu tiên của Đảng bộ tỉnh.
Không khuất phục trước khó khăn, cuối năm 1931, Tỉnh ủy tiếp tục xuất bản tờ Dân Cày Nghèo, do đồng chí Huỳnh Thiên Niên - Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy phụ trách. Sau đó, lần lượt xuất bản thêm các tờ báo như: Gươm Vô Sản (1932), do đồng chí Nguyễn Văn Trí phụ trách và tờ Cờ Chiến Đấu (1936), do đồng chí Nguyễn Văn Triệu điều hành. Khi cuộc chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra, bọn phản động Đông Dương đàn áp gắt gao phong trào cách mạng; nhiều đảng viên bị bắt, tù đày. Do đó, đến tháng 9-1939, tờ Cờ Chiến Đấu của Đảng bộ phải ngừng xuất bản. Giai đoạn 1930 - 1945 là thời kỳ phôi thai của nền báo chí cách mạng tỉnh nhà. Báo chí hoạt động trong điều kiện hết sức gian khổ, bí mật và thường xuyên bị chính quyền thực dân truy quét, đàn áp. Do đó, các ấn phẩm thường có thời gian tồn tại ngắn, nhiều tờ buộc phải ngừng hoạt động trong âm thầm.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đồng chí Trần Trường Sinh được giao làm chủ bút tờ Sự Thật, tiếp nối vai trò tiếng nói của cách mạng. Khi thực dân Pháp tái chiếm Nam Bộ (23-9-1945), báo được đổi tên thành Hy Sinh, thể hiện tinh thần quyết chiến: “Thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước”. Tờ Hy Sinh hoạt động đến năm 1947 thì được đổi tên thành Đoàn Kết, do đồng chí Hồ Ngọc Thoại phụ trách. Báo Đoàn Kết duy trì hoạt động đến giữa năm 1948 chấm dứt, nhường cho tờ Thông Tin Bến Tre tồn tại từ giữa năm 1948 đến năm 1954 kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp. Tờ Thông tin Bến Tre do các đồng chí Trưởng ty phụ trách như: Nguyễn Trí Hữu (Giáo Hữu) - Trưởng ty đầu tiên năm 1948; Nguyễn Văn Dõng - Trưởng ty năm 1949; Nguyễn Văn Ngọc (Giáo Ngọc) - Trưởng ty 1949 - 1954.
Đồng chí Nguyễn Văn Châu - Tổng Biên tập Báo Hòa Bình Thống Nhất từ năm 1956 đến tháng 10-1958: Đây là thời gian Mỹ - Diệm phá hoại Hiệp định Giơ-ne-vơ rất quyết liệt. Toàn bộ tòa soạn lúc đó chỉ có 3 - 4 người vừa biên tập, phóng viên, thu chép tin, in ấn, phát hành. Tờ Hòa Bình Thống Nhất đánh máy, in sáp, khổ giấy như A4 bây giờ. Nội dung tờ báo khá sinh động, hấp dẫn. Có nhiều bài do đồng chí Nguyễn Văn Châu viết gây ấn tượng và khuấy động mạnh mẽ phong trào chung như: Chống thảm sát những cuộc biểu tình mừng hòa bình ở Mỏ Cày, Bình Đại; Cuộc đấu tranh giành giựt thanh niên bị bắt lính ở Ba Tri; Phong trào chống Mỹ - Diệm trong lòng thị xã Bến Tre. Tờ báo có một ảnh hưởng tinh thần rất lớn trong đời sống của nhân dân. Báo Hòa Bình Thống Nhất phát hành bí mật, chuyền tay qua các cơ sở cách mạng và đi vào trong nhân dân rộng rãi. Ngoài ra, đồng chí Nguyễn Văn Châu còn xuất bản Tin tức thời sự 10 ngày 1 số, nội san học tập, viết bài đăng báo thành Sài Gòn, vận động các trường trung học làm báo. Giữa năm 1958, đồng chí Nguyễn Văn Châu và phần lớn các đồng chí trong tòa soạn báo bị địch bắt. Báo Hòa Bình Thống Nhất tạm ngưng hoạt động.
Đồng chí Đoàn Tứ (tên thật là Đoàn Văn Bô) là người có công lớn trong việc khôi phục Báo Hòa Bình Thống Nhất và buổi đầu ra Báo Chiến Thắng (từ năm 1958 đến tháng 6-1964): Cuối năm 1958, Tỉnh ủy phân công đồng chí Nguyễn Văn Thành (tức Ba Kiên, Bảy Đá) - Phó ban Tuyên huấn trực, làm chủ bút tờ Báo Hòa Bình Thống Nhất, cùng các đồng chí Ba Phục và Đoàn Tứ tiếp tục duy trì tờ báo. Đồng chí Đoàn Tứ đã dành trọn tâm huyết để duy trì hoạt động của tòa soạn trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thiếu thốn. Không có máy móc, thiết bị, một mình đồng chí Đoàn Tứ đảm nhiệm hầu như toàn bộ quy trình làm báo: từ biên tập, mi báo, viết báo bằng chữ viết tay (do máy chữ đã bị giặc lấy), rồi in báo, xếp báo, phát hành báo.
Ngày 17-1-1960, cuộc Đồng khởi nổ ra, cơ quan ngôn luận của Đảng bộ và nhân dân tỉnh đã đổi tên phù hợp với nhiệm vụ mới là Chiến Thắng vào cuối tháng 2-1960. Đồng chí Lê Văn Quang (Hai Tranh) làm Phó ban Tuyên huấn phụ trách Báo Chiến Thắng. Trong thời gian này, đồng chí Đoàn Tứ vẫn là lực lượng nòng cốt của tòa soạn, phụ trách biên tập, in ấn và đặc biệt là xây dựng khối văn nghệ cho Báo Chiến Thắng. Bằng sự sáng tạo, đồng chí đã đưa một số thể tài văn nghệ thường xuyên có mặt trong Báo Chiến Thắng như: văn, thơ, tranh, biếm họa...
Đồng chí Võ Văn Phụ (Mười Sinh) làm Phó ban Tuyên huấn trực và Chủ nhiệm Báo Chiến Thắng từ năm 1961 - 1962. Đồng chí đã có những đóng góp quan trọng trong việc cải tiến hình thức và kỹ thuật in ấn của tờ báo. Một quyết định táo bạo, mang tính đột phá mà đồng chí đưa ra là đề xuất với Tỉnh ủy cho phép phát triển nhà in chì và đầu tư mua máy pédale để in báo. Đồng chí trực tiếp bàn với đồng chí Tư Chi đang công tác tại một nhà in ở Sài Gòn mua máy và chữ, vận động người dân ngụy trang ghe chài để chở máy in về tỉnh. Sau đó, dùng đò máy lách qua nhiều đồn bót của địch để đưa máy in về rừng Thừa Đức - Bình Đại. Đồng chí còn là một cây bút sắc sảo, đảm nhiệm nhiều thể loại báo chí như thơ, bình luận, xã luận, góp phần cổ vũ tinh thần của quân và dân tỉnh nhà.
Đồng chí Lê Chí Nhân phụ trách công tác biên tập Báo Chiến Thắng, sau đó là Phó ban trực Ban Tuyên huấn phụ trách công tác báo chí, giữ vai trò lãnh đạo trực tiếp trong giai đoạn sáng lập Báo Chiến Thắng (1960 - 1968). Đồng chí là một trong những người gắn bó trọn vẹn sự nghiệp báo chí cách mạng, đặc biệt là phong trào Đồng khởi năm 1960 - dấu mốc quan trọng trong lịch sử đấu tranh của nhân dân tỉnh. Giữa muôn vàn khó khăn, hiểm nguy của chiến tranh, đồng chí Lê Chí Nhân cùng đồng đội vẫn duy trì việc xuất bản báo đều đặn, chính xác và kịp thời, phục vụ công tác tuyên truyền cách mạng.
Không chỉ giữ vai trò lãnh đạo, đồng chí Lê Chí Nhân còn là cây bút chủ lực của báo chí cách mạng tỉnh nhà, từ kháng chiến đến hòa bình. Sở trường của đồng chí là văn nghị luận, là thời sự nóng hổi ăn miếng trả miếng, phản tuyên truyền của địch và chuyên mục “Chọc cò lét”. Với các bút danh quen thuộc như Lý Cường, Tư Trời Biển, Nhân đạo, Công Nông... đồng chí đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị cả về nội dung tư tưởng lẫn sức lan tỏa. Trong số đó không thể không nhắc đến “Bức thư tỉnh Bến Tre”, để lại dấu ấn đặc biệt. Bức thư được đồng chí viết năm 1962, gửi tới đồng bào, đồng chí xa quê được đăng trên Báo Chiến Thắng, không chỉ vạch trần tội ác của đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai, mà còn thể hiện sinh động tinh thần chiến đấu kiên cường, ý chí quật cường và sức sống mãnh liệt của quân dân Bến Tre trong vùng giải phóng. Bức thư đã gây tiếng vang lớn và truyền cảm hứng mạnh mẽ trong nhân dân. Từ cảm hứng đó, Nhà thơ Tố Hữu đã viết bài thơ “Lá thư Bến Tre” được phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam và nhanh chóng lan tỏa rộng khắp, trở thành biểu tượng cho tinh thần đấu tranh bất khuất của miền Nam trong lòng nhân dân cả nước.
Với những cống hiến to lớn đó, năm 1971, nhà báo Lê Chí Nhân - đại diện Báo Chiến Thắng, vinh dự là một trong 18 nhà báo đầu tiên trong cả nước được Tổ chức Quốc tế các Nhà báo (OIJ) trao tặng Huân chương Danh dự vì những đóng góp xuất sắc cho báo chí cách mạng Việt Nam.
Giai đoạn 1976 đến nay
Đồng chí Huỳnh Năm Thông là một trong những Tổng Biên tập để lại dấu ấn sâu đậm trong sự nghiệp báo chí cách mạng của tỉnh. Nhà báo Huỳnh Năm Thông có 10 năm làm việc tại Báo Chiến Thắng (1962 - 1972) và 20 năm giữ cương vị Tổng Biên tập Báo Đồng Khởi (1976 - 1996).
Năm 1962, sau khi ra tù, đồng chí được mời về công tác tại tòa soạn Báo Chiến Thắng. Chỉ một thời gian ngắn sau, đồng chí được giao nhiệm vụ Trưởng Tiểu ban Thông tấn báo chí - Tổng Biên tập Báo Chiến Thắng. Hoạt động chủ yếu của Tiểu ban Thông tấn báo chí là xuất bản tờ báo Chiến Thắng. Ngoài ra, mỗi tuần 2 lần, Tiểu ban Thông tấn báo chí ra bản tin thời sự trong tỉnh, in sáp phát hành đến cơ sở. Tiểu ban Thông tấn báo chí còn đưa tin bài về thông tấn xã giải phóng và Thông tấn xã Việt Nam qua đường điện Đài Minh ngữ mỗi ngày từ 1 - 3 tin, bài phản ánh tình hình thắng lợi của quân dân tỉnh nhà cũng như tố cáo tội ác của giặc…
Báo Chiến Thắng có số lượng phát hành dao động từ 2.000 - 5.000 tờ/kỳ. Báo được in ấn ở nhà in trực thuộc Ban Tuyên huấn đóng ở rừng Thừa Đức và rừng Thạnh Phú, được phát hành theo hệ thống đường giao bưu đến các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Báo Chiến Thắng đã ghi dấu ấn sâu đậm trong tư tưởng, tình cảm của cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và nhân dân từ vùng giải phóng đến vùng địch tạm chiếm.
Khi Báo Chiến Thắng đổi tên thành Báo Đồng Khởi (11-11-1976), đồng chí Huỳnh Năm Thông tiếp tục giữ nhiệm vụ Tổng Biên tập đến năm 1996. Những năm đầu mang tên Đồng Khởi, báo phát hành hàng tuần vào ngày thứ Tư, 8 trang, khổ 30 x 30cm, số lượng phát hành từ 3 - 5 ngàn tờ/kỳ. Báo đăng nhiều tin, bài về hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục sản xuất, cải tạo nông nghiệp, phát triển kinh tế, ổn định đời sống nhân dân…
Đặc biệt, tháng 2-1986, dưới sự lãnh đạo của đồng chí Huỳnh Năm Thông, báo cho ra mắt thêm tờ Đồng Khởi thứ Bảy, được xem là sản phẩm của công cuộc đổi mới trên mặt trận thông tin báo chí của Đảng bộ tỉnh nhà và phát hành rộng rãi trong cả nước. Số lượng phát hành có lúc lên đến 32 ngàn tờ/kỳ.
Trong thời gian đồng chí Huỳnh Năm Thông được rút lên Khu, năm 1972, đồng chí Phạm Công Nghiệp (Thanh Nhân) điều hành Tiểu ban Báo chí. Năm 1973, đồng chí Phạm Công nghiệp được phân công công tác trong Ban Liên hiệp quân sự 4 bên, đồng chí Hoàng Lê điều hành tiểu ban đến năm 1976.
Đồng chí Lê Minh Trí được bổ nhiệm làm Quyền Tổng Biên tập, sau đó là Tổng Biên tập Báo Đồng Khởi, từ năm 1996 - 2004. Giai đoạn này, Báo Đồng Khởi duy trì xuất bản mỗi tuần 1 kỳ báo in, phát hành vào thứ Tư, 8 trang. Đến tháng 6-2000, Báo Đồng Khởi được nâng lên 2 kỳ/tuần, phát hành vào thứ Ba và thứ Sáu, lúc đầu 8 trang, sau đó tăng lên 12 trang, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của bạn đọc.
Đồng chí Trương Văn Đông làm Quyền Tổng Biên tập từ tháng 6-2004 đến cuối năm 2009 nghỉ hưu theo chế độ. Dưới sự lãnh đạo của đồng chí, Báo Đồng Khởi tiếp tục duy trì ổn định việc xuất bản 2 kỳ báo in mỗi tuần. Đặc biệt, tháng 10-2007 đánh dấu bước tiến quan trọng khi Báo Đồng Khởi cho ra mắt trang Thông tin điện tử. Trang Thông tin điện tử cập nhật tin, bài, hình ảnh, thời sự trong nước, quốc tế, thể thao thường xuyên, liên tục; nhiều chuyên trang, chuyên mục hấp dẫn, thu hút bạn đọc. Báo Đồng Khởi cũng là một trong những đơn vị đi đầu trong việc phát triển loại hình báo điện tử.
Đồng chí Nguyễn Thanh Tùng - Phó chánh Văn phòng Tỉnh ủy thay đồng chí Trương Văn Đông làm Tổng Biên tập từ năm 2009 - 2012. Trong giai đoạn này, bên cạnh việc vận hành trang Thông tin điện tử, tháng 1-2010, đồng chí đã phát triển tờ báo in từ 2 kỳ lên 3 kỳ/tuần (phát hành thứ Hai, thứ Tư, thứ Sáu), 12 trang. Số lượng báo phát hành trung bình 5.000 tờ/kỳ.
Đồng chí Huỳnh Văn Thanh - Phó tổng Biên tập được bổ nhiệm làm Tổng Biên tập Báo Đồng Khởi từ năm 2012 - 2014. Báo Đồng Khởi duy trì hoạt động trang Thông tin điện tử và báo in hàng tuần phát hành 3 kỳ/tuần: thứ Hai, Tư, Sáu, 12 trang. Năm 2014, đồng chí được điều động làm Phó chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh.
Đồng chí Cao Văn Dũng - Phó trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy giữ chức Tổng Biên tập Báo Đồng Khởi năm tháng 7-2014. Đồng chí có nhiều đóng góp trong việc mở rộng phạm vi phát hành Báo Đồng Khởi đến các tổ nhân dân tự quản trên toàn tỉnh. Báo Đồng Khởi đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng xây dựng chuyên mục sinh hoạt tổ nhân dân tự quản, được phát hành định kỳ mỗi tháng 1 kỳ. Nội dung chuyên mục tập trung tuyên truyền về tình hình an ninh trật tự tại địa phương, đồng thời phổ biến các chủ trương, chính sách quan trọng của Tỉnh ủy và UBND tỉnh đến người dân. Mỗi kỳ phát hành chuyên mục này đạt trung bình khoảng 20 ngàn tờ. Tháng 11-2015, đồng chí Cao Văn Dũng được điều động đến nhận công tác tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, giữ chức vụ Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy.
Đồng chí Lê Ngọc Hân đảm nhận vai trò Tổng Biên tập Báo Đồng Khởi từ tháng 1-2016 đến nay.
| Nhìn lại chặng đường phát triển của báo chí cách mạng tỉnh qua các thời kỳ, có thể thấy rõ vai trò quan trọng của đội ngũ lãnh đạo báo. Các đồng chí không chỉ kiên trì giữ gìn và phát huy truyền thống báo chí cách mạng vẻ vang, mà còn linh hoạt, sáng tạo trong việc thích ứng với yêu cầu của từng giai đoạn lịch sử. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, báo chí tỉnh nhà luôn là tiếng nói trung thực, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân. Chính những đóng góp ấy đã tạo nên nền tảng vững chắc để báo chí tỉnh tiếp tục vươn lên, khẳng định vai trò và vị thế trong kỷ nguyên mới. |
Phương Nghi
Nguồn: https://baodongkhoi.vn/lanh-dao-bao-chi-cach-mang-tinh-ban-linh-trong-chien-tranh-tam-huyet-trong-doi-moi-16062025-a148252.html
Bình luận (0)