Theo Thông cáo báo chí về tình hình lao động, việc làm quý I-2025 của Tổng cục Thống kê, thanh niên (từ 15-24 tuổi) không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo là 1,35 triệu người, chiếm 10,4% tổng số thanh niên. Cụ thể, tỷ lệ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo ở khu vực thành thị là 8,2%; khu vực nông thôn là 11,7%; nữ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo là 11,5%; nam là 9,3%.
Trong khi đó, hàng năm có hàng trăm ngàn sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng gia nhập thị trường lao động, làm gia tăng áp lực cạnh tranh trong khi số lượng việc làm có xu hướng thu hẹp. Điều này cho thấy một nghịch lý ngày càng rõ rệt: Nguồn cung lao động trẻ dồi dào nhưng lại thiếu việc làm ổn định.
Một trong những nguyên nhân quan trọng là sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và chuyển đổi số. Những tiến bộ này khiến nhiều công việc truyền thống bị thay thế, trong khi các vị trí mới lại đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao, khả năng thích ứng nhanh và tư duy sáng tạo, điều mà không phải người trẻ nào cũng được trang bị đầy đủ.
Nhiều doanh nghiệp hiện nay có xu hướng lựa chọn nhân sự chất lượng cao, thay vì tuyển số lượng lớn, dẫn đến sự khan hiếm việc làm cho người lao động. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động không chỉ đến từ lực lượng lao động trong nước mà còn từ nguồn nhân lực quốc tế. Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, mở ra nhiều cơ hội, nhưng đồng thời cũng kéo theo áp lực cạnh tranh gay gắt. Những người trẻ ngoài việc cạnh tranh với bạn bè đồng trang lứa, còn phải đối mặt với những ứng viên có kinh nghiệm từ các quốc gia khác, có trình độ ngoại ngữ, kỹ năng công nghệ và tác phong làm việc chuyên nghiệp. Mặt khác, vẫn còn tình trạng mất cân đối giữa đào tạo và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp thiếu kỹ năng thực hành, không đáp ứng được yêu cầu công việc, buộc doanh nghiệp phải đào tạo lại từ đầu hoặc ưu tiên tuyển dụng người đã có kinh nghiệm. Trong khi đó, một bộ phận giới trẻ lại có tâm lý chọn việc “nhẹ nhàng, lương cao”, thiếu tinh thần cầu thị và chịu khó tích lũy kinh nghiệm từ những vị trí khởi điểm thấp.
Chị Lưu Kim Loan, cử nhân ngành quan hệ công chúng của Trường Đại học Văn Lang (TP.Hồ Chí Minh) chia sẻ với các sinh viên Đại học Thủ Dầu Một đang tìm việc làm thêm: “Mình tốt nghiệp được gần 3 năm, hiện tại vừa phụ giúp công việc kinh doanh của gia đình vừa tìm kiếm việc làm phù hợp. Từ khi ra trường, mình cũng đi thử việc và làm chính thức ở 2 đơn vị, nhưng cảm thấy không phù hợp. Không chỉ mình, nhiều bạn bè cùng khóa cũng rất khó khăn khi tìm việc làm. Người không tìm được việc cũng có, người tìm được nhưng thu nhập rất thấp hoặc công việc trái với chuyên môn”.
Có thể thấy, dù xuất thân những trường đại học uy tín và tốt nghiệp các chuyên ngành “hot”, song điều đó không đồng nghĩa với việc các bạn trẻ sẽ thuận lợi trong việc phát triển nghề nghiệp. Thực tế trên đòi hỏi các cơ sở giáo dục cần cải tiến chương trình đào tạo gắn với thực tiễn, đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp để sinh viên có điều kiện thực tập, cọ xát với môi trường làm việc thực tế.
Về phía người trẻ, cần chủ động trang bị cho mình không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn kỹ năng mềm, khả năng sử dụng công nghệ, ngoại ngữ và đặc biệt là tư duy học tập suốt đời để thích nghi với sự thay đổi không ngừng của thị trường lao động.
Song song đó, các tổ chức xã hội cần tiếp tục hoàn thiện chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, hướng nghiệp và kết nối cung - cầu lao động, đặc biệt ở các khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, nơi mà cơ hội việc làm vẫn còn nhiều hạn chế.
Trong kỷ nguyên số, việc làm không đơn thuần là một vị trí cố định mà là hành trình không ngừng học hỏi và thích ứng. Đối với lao động trẻ, thách thức cũng chính là cơ hội nếu biết tận dụng, đổi mới tư duy và chuẩn bị kỹ lưỡng hành trang bước vào đời. Chỉ khi đó, giấc mơ việc làm ổn định và phát triển bền vững mới thực sự nằm trong tầm tay của thế hệ trẻ.
|
Theo Thông cáo báo chí về tình hình lao động, việc làm quý I-2025 của Tổng cục Thống kê, thanh niên (từ 15-24 tuổi) không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo là 1,35 triệu người, chiếm 10,4% tổng số thanh niên. Cụ thể, tỷ lệ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo ở khu vực thành thị là 8,2%; khu vực nông thôn là 11,7%; nữ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo là 11,5%; nam là 9,3%. |
QUỲNH NHƯ
Nguồn: https://baobinhduong.vn/lao-dong-tre-va-thach-thuc-trong-ky-nguyen-so-a349108.html
Bình luận (0)