Lược sử nước: Nguồn sống vô giá ngàn năm

Tác phẩm thể hiện rõ cách con người tương tác với thiên nhiên theo dòng chảy thời gian và khẳng định: “Nước không chỉ là nguồn sống, mà còn là nền tảng định hình lịch sử nhân loại”. Báo The Wall Street Journal đánh giá cuốn sách “là một sử thi lôi cuốn về sự hình thành và phát triển của nền văn minh”.

Quan hệ nước và loài người

Trải qua hàng thiên niên kỷ trên khắp các châu lục, mối quan hệ của nhân loại với nước có một lịch sử đặc biệt và hơn bao giờ hết cần được quan tâm khi hành tinh xanh mà con người chúng ta sống đối mặt với một trong những câu chuyện quan trọng nhất của thời đại: nước đang dần cạn kiệt!

Lược sử nước của tiến sĩ Giulio Boccaletti mở đầu bằng cách đi ngược dòng lịch sử trở về những nền văn minh cổ đại sơ khai bên bờ sông Nile (Ai Cập), Tigris (Iraq) hay Euphrates (vùng Tây Á). Nước từ các dòng sông đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy trồng trọt, canh tác đa canh, sản xuất nông nghiệp, tạo tiền đề cho sự bùng nổ khu dân cư, cộng đồng người bản địa.

Nước cũng góp phần hình thành các thể chế xã hội đầu tiên, thúc đẩy phân công lao động, chuyên môn hóa và giai tầng xã hội. Tác giả phân tích kỹ cách thức nước được quản lý thông qua hệ thống thủy lợi gắn liền với thể chế xã hội, nền dân chủ, hệ thống thuế, lịch sử, văn hóa và môi trường… với những dẫn chứng cụ thể ở La Mã hay Hy Lạp cổ đại. Trong thế giới hiện đại, việc phát triển hạ tầng nước có cơ sở pháp lý hẳn hoi.

Gìn giữ cội nguồn sự sống

Với lối viết đầy nhiệt huyết và thuyết phục, phạm vi nghiên cứu rộng khắp cùng lối phân tích sâu sắc, tiến sĩ Boccaletti giúp bạn đọc hiểu biết lịch sử sử dụng nước đầy thú vị của loài người qua bao năm tháng. Kế đến, ông đặt ra những dấu hỏi nhức nhối về tương lai của thứ vật chất cơ bản nhất trên trái đất như nước.

Tác giả Giulio Boccaletti.

Thật vậy, trong bối cảnh dân số không ngừng gia tăng (dân số thế giới năm 2025 ước tính vượt quá 8,2 tỷ người), biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp tạo thêm nguồn cơn cho các thảm họa thiên tai từ bão lũ đến cháy rừng, tình hình địa chính trị bất ổn hiện nay, mối quan hệ phụ thuộc của chúng ta với nguồn tài nguyên quý giá như nước lại càng tiềm ẩn nhiều nguy cơ cần được chung tay giải quyết cấp độ toàn cầu.

Lược sử nước chứng minh tại sao việc hiểu rõ quá khứ nguồn cội của nước lại quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu hay thậm chí là trao đổi kinh tế giữa các quốc gia. Tác giả viết: “Câu chuyện về nước chưa dừng lại ở đây” (trang 355), bởi ngày nay “hơn bao giờ hết xã hội bị ràng buộc bởi những kỳ vọng về mối an ninh nguồn nước”. Thế giới vẫn đang xây dựng theo chuyển động của nước, theo những cải biến cảnh quan như làm hệ thống cống đào, kênh đào, đập thủy điện từ Trung Quốc đến Trung Đông, từ Panama đến Ai Cập…

Tiến sĩ Giulio Boccaletti - chuyên gia nổi tiếng thế giới về an ninh tài nguyên thiên nhiên và phát triển bền vững môi trường - gửi gắm thông điệp các nhà nước, chính quyền trên toàn cầu phải nhận thức rõ “nước là một tài sản công cần được đảm bảo an ninh” và mọi người cần tôn trọng nguồn tài nguyên chung vô giá này bởi nó ảnh hưởng đến sự sống còn của mỗi chúng ta.

Bửu Long

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202507/luoc-su-nuoc-nguon-song-vo-gia-ngan-nam-2f2369d/