Mở lối cho kinh tế lâm nghiệp bứt phá

Dây chuyền sản xuất đồ gỗ nội, ngoại thất xuất khẩu của Công ty cổ phần Woodsland Tuyên Quang.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, dù đối mặt không ít khó khăn, ngành lâm nghiệp của tỉnh vẫn đạt bước tiến vượt bậc, tỷ lệ che phủ rừng duy trì 62,2%, đứng thứ ba toàn quốc; bình quân mỗi năm trồng mới hơn 15.000 ha rừng; khai thác hơn 1,3 triệu m³ gỗ; giá trị sản xuất lâm nghiệp tăng bình quân hơn 9%/năm, cao hơn giai đoạn trước.

Liên kết doanh nghiệp và nông dân tạo chuỗi giá trị bền vững

Thôn Tân Thượng, xã Minh Thanh có hơn 98% đồng bào dân tộc Dao với 79 hộ dân. Trước đây, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao. Từ năm 2015, nhờ đẩy mạnh phát triển kinh tế rừng, bộ mặt nông thôn nơi đây đổi thay rõ rệt, nhiều hộ vươn lên thoát nghèo, xây dựng nhà cửa khang trang. Hiện nay, toàn thôn có khoảng 300 ha rừng sản xuất; nguồn thu từ trồng rừng giúp bà con có tích lũy, ổn định đời sống, nâng cao thu nhập.

Gia đình anh Lương Văn Trường, thôn Tân Thượng có hơn 9 ha rừng keo, đã cho khai thác ba đợt. Anh Trường cho biết, nhờ chăm sóc tốt nên đồi keo phát triển đồng đều, cây đạt từ bảy năm tuổi trở lên, giá trị thu về từ 80-100 triệu đồng/ ha. Từ trồng rừng, gia đình anh xây được nhà ở khang trang, mua sắm đủ tiện nghi sinh hoạt, có điều kiện cho con cái học hành, đời sống ngày càng sung túc. Kinh tế rừng đang trở thành hướng đi hiệu quả, giúp đồng bào Dao ở Tân Thượng ổn định cuộc sống, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Nhiều năm qua, Công ty TNHH Sản xuất và thương mại Hùng Hường, xã Yên Sơn đã trở thành điểm tựa tin cậy cho người dân trồng rừng trong vùng, khi thực hiện bao tiêu toàn bộ sản phẩm gỗ rừng trồng. Nguồn nguyên liệu của người dân sau khai thác được công ty thu mua, phân loại, cung cấp cho nhà máy giấy An Hòa, Bãi Bằng và các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty Hùng Hường cho biết: Triển vọng phát triển ngành chế biến gỗ xuất khẩu tại địa phương rất lớn.

Để bảo đảm nguồn nguyên liệu ổn định, công ty luôn gắn bó chặt chẽ với người dân, bao tiêu toàn bộ sản phẩm, đồng thời hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật trồng rừng. Sự liên kết này không chỉ giúp nông dân yên tâm sản xuất mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp mở rộng quy mô. Sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và người dân đã góp phần hình thành chuỗi liên kết bền vững, nâng cao giá trị kinh tế từ rừng trồng và thúc đẩy phát triển ngành chế biến gỗ của tỉnh.

Công ty cổ phần Woodsland Tuyên Quang, tại Cụm công nghiệp Yên Sơn, là đơn vị lớn đóng trên địa bàn tỉnh, chuyên sản xuất, chế biến gỗ nội, ngoại thất, xuất khẩu đến nhiều thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản. Từ đầu năm 2025 đến nay, công ty đã chế biến hơn 20.000 m3 gỗ các loại, giải quyết việc làm cho hơn 2.500 lao động. Công ty hiện có nhà máy đặt ở các vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng trọng điểm của tỉnh, tạo vòng tròn liên kết khép kín chuỗi giá trị từ người sản xuất đến chế biến và phục vụ xuất khẩu.

Lâm nghiệp bứt phá vì kinh tế xanh

Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 500 cơ sở chế biến gỗ; trong đó, 8 doanh nghiệp lớn có nhà máy hiện đại với công suất chế biến từ 20.000 đến 130.000 m3 mỗi năm. Sản phẩm của các công ty tại Khu công nghiệp Long Bình An, Cụm công nghiệp Yên Sơn, Khu công nghiệp Bình Vàng, Cụm công nghiệp Nam Quang như bàn ghế, đồ nội thất, ván thanh, ván ép, viên gỗ nén, gỗ xẻ, gỗ bóc... đang được xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản và châu Âu.

Hiện có 4 công ty lâm nghiệp thực hiện liên doanh, liên kết trồng rừng với người dân địa phương, bao tiêu toàn bộ sản phẩm gỗ rừng. Đặc biệt, hơn 89.000 ha rừng của tỉnh đã được cấp chứng chỉ quản lý bền vững (FSC). Đây là “tấm hộ chiếu” quan trọng để sản phẩm gỗ Tuyên Quang tự tin ra thị trường quốc tế, đồng thời là nền tảng để tham gia thị trường tín chỉ carbon.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Mạnh Duyệt cho biết: Từ kết quả đạt được trong giai đoạn 2020-2025, tỉnh rút ra nhiều bài học kinh nghiệm. Trước hết, phát triển lâm nghiệp phải gắn với sinh kế của người dân. Khi rừng đem lại thu nhập ổn định, người dân sẽ gắn bó và bảo vệ rừng. Đặc biệt, phát huy sức mạnh liên kết “4 nhà”: Nhà nước định hướng chính sách, nhà khoa học cung cấp kỹ thuật, doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm và người dân trực tiếp sản xuất.

Chính mối liên kết này giúp hình thành chuỗi giá trị khép kín, nâng cao giá trị gỗ rừng trồng. Cùng với đó, đổi mới quản lý, ứng dụng khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, tạo nền tảng hiện đại, minh bạch hơn cho toàn ngành. Bước vào nhiệm kỳ 2025- 2030, tỉnh đặt mục tiêu duy trì tỷ lệ che phủ rừng 62,2%; trồng mới 50.000 ha rừng; nâng diện tích rừng FSC lên hơn 100.000 ha; năng suất rừng trồng đạt 22 m3/ha/năm; giá trị gỗ rừng trồng đạt 174 triệu đồng/ha (chu kỳ 7 năm) và 317 triệu đồng/ha (chu kỳ 10 năm).

Hướng tới xây dựng khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và đưa Tuyên Quang trở thành trung tâm sản xuất, chế biến gỗ lớn của cả nước, là thủ phủ gỗ FSC Việt Nam. Để đạt mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, Tuyên Quang xác định triển khai đồng bộ nhiều giải pháp; trong đó, đẩy mạnh ứng dụng khoa học-công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý rừng, tập trung phát triển rừng theo chiều sâu.

Thay vì khai thác gỗ nhỏ lẻ, tỉnh khuyến khích thâm canh gỗ lớn, mở rộng diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC, gắn chặt trồng rừng với chế biến sâu và xuất khẩu. Việc ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống cây lâm nghiệp chất lượng cao như keo lai mô, bầu hữu cơ siêu nhẹ đã giúp tăng năng suất rừng trồng từ 20-30%, tạo nền tảng cho sản xuất bền vững. Một hướng đi giàu triển vọng khác là tham gia thị trường carbon, tạo thêm nguồn thu cho người trồng rừng.

Cùng với đó, cơ giới hóa các khâu trồng, chăm sóc, khai thác giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất; đào tạo đội ngũ cán bộ, công nhân lâm nghiệp làm chủ công nghệ mới. Duy trì hiệu quả sự đồng hành giữa doanh nghiệp và người dân; doanh nghiệp không chỉ bao tiêu sản phẩm mà còn hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật, người dân yên tâm gắn bó với rừng. Từ đó, ngành lâm nghiệp hình thành chuỗi giá trị khép kín, nâng cao sức cạnh tranh và khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế. Với tầm nhìn chiến lược và các giải pháp đồng bộ, kinh tế lâm nghiệp Tuyên Quang đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá, góp phần phát triển kinh tế xanh, bảo vệ môi trường và kiến tạo cuộc sống bền vững.

Bài, ảnh: HẢI CHUNG và ĐỨC THẮNG

Nguồn: https://nhandan.vn/mo-loi-cho-kinh-te-lam-nghiep-but-pha-post914500.html