Mở rộng đối tượng, phạm vi, hình thức trợ giúp pháp lý đáp ứng yêu cầu hoàn thiện thể chế trong kỷ nguyên mới

Nhằm cung cấp thêm thông tin, luận cứ khoa học cho cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan trong quá trình nghiên cứu, xây dựng Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật trợ giúp pháp lý, vừa qua, tại Hà Nội, Tạp chí Dân chủ và pháp luật đã phối hợp với Cục Phổ biến giáo dục và Trợ giúp pháp lý tổ chức Tọa đàm khoa học “Hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trong kỷ nguyên mới”.

Tọa đàm là diễn đàn khoa học để các đại biểu là các nhà nghiên cứu, hoạch định chính sách, nhà quản lý cùng những người thực hiện trợ giúp pháp lý (TGPL) và hỗ trợ, phối hợp trong công tác TGPL nhận diện, đánh giá, chia sẻ một cách thẳng thắn các vấn đề về TGPL, từ chính sách, pháp luật đến thực tiễn triển khai thực hiện công tác TGPL hướng tới đổi mới TGPL trong kỷ nguyên mới.

Các đại biểu tham dự tọa đàm đều nhất trí với việc cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật TGPL.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Trương Thế Công nhấn mạnh, sau khi Luật TGPL được ban hành, công tác TGPL đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và hiệu quả. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn triển khai hoạt động TGPL vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Một số quy định pháp luật chưa theo kịp yêu cầu đổi mới; nguồn lực dành cho TGPL còn hạn chế; sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức đôi lúc còn chưa đồng bộ; và việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực này cần được quan tâm nhiều hơn.

Cung cấp thông tin tổng quan, bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý cho biết, trong gần 8 năm qua, đã có 22 văn bản quy phạm pháp luật về TGPL được ban hành (gồm 1 luật, 1 nghị định, 15 thông tư và 5 thông tư liên tịch), tạo cơ sở pháp lý quan trọng, vững chắc cho việc phát triển toàn diện công tác TGPL theo hướng chuyên nghiệp, cung cấp kịp thời dịch vụ pháp lý có chất lượng cho người thuộc diện TGPL, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Về kết quả cụ thể, hệ thống tổ chức thực hiện TGPL được kiện toàn. Tính đến ngày 31/12/2024, cả nước có 63 trung tâm TGPL nhà nước và 97 chi nhánh trực thuộc trung tâm. Sau sáp nhập tỉnh, hiện nay có 53 trung tâm TGPL nhà nước và 83 chi nhánh của trung tâm.

Số lượng người thực hiện TGPL được củng cố không chỉ về số lượng mà quan trọng là nâng cao về chất lượng. Hiện có hơn 700 trợ giúp viên pháp lý, khoảng 700 luật sư và 22 cộng tác viên ký hợp đồng với Trung tâm; 463 luật sư, tư vấn viên của các tổ chức đăng ký tham gia TGPL với các Sở Tư pháp. Tiêu chuẩn của Trợ giúp viên pháp lý tương đương với tiêu chuẩn của luật sư.

Người thực hiện TGPL, nhất là trợ giúp viên pháp lý, luật sư và cộng tác viên TGPL, không ngừng được bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Công tác phối hợp liên ngành trong hoạt động TGPL ngày càng được chú trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động TGPL được thực hiện một cách tốt nhất.

Số lượng và chất lượng vụ việc TGPL được kiểm soát chặt chẽ. Từ 2018-2024, có 234.569 vụ việc TGPL đã được thực hiện, trong đó có 139.232 vụ việc tham gia tố tụng, chiếm 59,4%; 93.266 vụ việc tư vấn pháp luật; 2.071 vụ việc đại diện ngoài tố tụng. Trong số các vụ việc tham gia tố tụng, có 43.938 vụ việc được đánh giá thành công (chiếm 31,6% tổng số vụ việc tố tụng), trong đó, trợ giúp viên pháp lý thực hiện 86% tổng số vụ việc thành công này.

Phân tích bối cảnh đổi mới trong kỷ nguyên mới, với chủ trương đẩy mạnh cải cách tư pháp, cải cách bộ máy nhà nước, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp và chuyển đổi số quốc gia, Phó Cục trưởng Vũ Thị Hường nhận định việc rà soát, đánh giá để sửa đổi, bổ sung Luật TGPL để phù hợp với thực tiễn yêu cầu đổi mới là hết sức cần thiết.

Phát biểu tại tọa đàm, luật sư Đào Ngọc Chuyền, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam đề xuất cần nghiên cứu, quy định đồng bộ các quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật TGPL và Luật Luật sư; mở rộng đối tượng và phạm vi TGPL; nâng cao trách nhiệm của người làm công tác TGPL; tận dụng đội ngũ luật sư ở cơ sở; tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong công tác TGPL.

Nguồn: https://cand.com.vn/Xa-hoi/mo-rong-doi-tuong-pham-vi-hinh-thuc-tro-giup-phap-ly-dap-ung-yeu-cau-hoan-thien-the-che-trong-ky-nguyen-moi-i785188/