Một số thị trường tạm ngừng nhập khẩu gạo, Việt Nam chủ động ứng phó

Gần đây một số thị trường gạo xuất khẩu lớn của ta bị thu hẹp vì lý do khách quan. Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh cần đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị hạt gạo Việt đồng thời củng cố thương hiệu và chất lượng gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo và ổn định thị trường gạo do Bộ Công Thương tổ chức ngày 10-9 để kịp thời triển khai Công điện số 160/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo.

Quang cảnh hội nghị thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo và ổn định thị trường gạo.

Gạo Việt Nam đã có mặt tại 80 quốc gia và vùng lãnh thổ

Tại hội nghị, đại diện các hiệp hội, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo lớn trong ngành đã phản ánh, chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu cần được hỗ trợ, tháo gỡ. Đại diện một số thương vụ Việt Nam tại nước ngoài cũng nêu rõ tiềm năng của một số thị trường mới như Senegal, Bangladesh… để doanh nghiệp tận dụng cơ hội đa dạng hóa thị trường trong bối cảnh hiện nay.

Thông tin tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho rằng, mục tiêu xuyên suốt của ngành nông nghiệp là vừa giữ ổn định an ninh lương thực trong nước, vừa duy trì giá trị xuất khẩu khi thị trường lớn đối tác ngừng nhập gạo từ ngày 1-9. Dự kiến giữa tháng 9-2025, vụ Hè Thu sẽ cơ bản hoàn thành thu hoạch. Theo cơ cấu mùa vụ, vụ Thu Đông sẽ thu hoạch rộ vào tháng 11 và 12. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu, không để xảy ra tình trạng ùn tắc cục bộ trong giai đoạn lúa thu hoạch tập trung. Lịch thời vụ ở từng vùng sẽ được bám sát để cân đối sản lượng, đồng thời duy trì cơ cấu lúa chất lượng cao, bảo đảm nguồn cung cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu.

Về cân đối cung - cầu gạo xuất khẩu, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, gạo Việt Nam đã có mặt tại 80 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, Australia đánh giá cao chất lượng gạo Việt, cho thấy tiềm năng mở rộng thị trường không chỉ phụ thuộc vào một vài quốc gia truyền thống. Nhiều quốc gia châu Phi cũng tỏ ý quan tâm, mong muốn nhập khẩu gạo Việt Nam thời gian tới. Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị hệ thống Tham tán thương mại tăng cường kết nối, thông tin thị trường tại nước bản địa, để doanh nghiệp trong nước có chiến lược xuất khẩu phù hợp.

“Quan trọng là sản xuất phải theo nhu cầu, có liên kết chặt chẽ, giảm chi phí để tăng sức cạnh tranh. Khi đó, thị trường gạo Việt sẽ vững vàng hơn trước những biến động”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên: Đầu ra của gạo Việt Nam vẫn được duy trì ổn định.

Về tổng thể, đầu ra của gạo Việt Nam vẫn được duy trì ổn định

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, gạo không chỉ là một mặt hàng lương thực thiết yếu mà còn mang ý nghĩa chiến lược, sống còn đối với hàng trăm quốc gia và nhiều châu lục. Đặc biệt, với những nước không có điều kiện tự chủ sản xuất hoặc gặp khó khăn về chính trị-xã hội, thì gạo trở thành mặt hàng bảo đảm an ninh quốc gia.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, đối với Việt Nam, ngày nay, với sản lượng xuất khẩu hàng chục triệu tấn, gạo đã mang về hàng chục tỷ USD mỗi năm, đóng góp lớn cho kim ngạch xuất nhập khẩu và ngân sách quốc gia, đồng thời tạo việc làm, thu nhập cho hàng triệu nông dân. “Chính vì vậy, xuất khẩu gạo không chỉ có ý nghĩa kinh tế, mà còn góp phần khẳng định vị thế và hình ảnh một Việt Nam phát triển, đóng góp vào công cuộc giảm nghèo và bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu,” Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Thống nhất với các ý kiến phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá, trong 8 tháng đầu năm 2025, ngành lúa gạo Việt Nam đã đạt kết quả rất tích cực. Tính đến nay, nước ta đã xuất khẩu khoảng 6,3 triệu tấn gạo, tăng 2% so với cùng kỳ. Với kế hoạch cả năm 8 triệu tấn, chỉ trong 2/3 chặng đường, nước ta đã hoàn thành gần 80% chỉ tiêu và hoàn toàn có khả năng vượt kế hoạch. Đáng chú ý, gạo Việt Nam đã hiện diện tại nhiều thị trường truyền thống và mở rộng sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Tây Á.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng nhận định, một số thị trường trọng điểm như Indonesia, Philippines tạm dừng nhập khẩu trong thời gian ngắn đã tạo áp lực lên giá và tiêu thụ, song về tổng thể, đầu ra của gạo Việt Nam vẫn được duy trì ổn định và nhu cầu nhập khẩu ở nhiều thị trường sẽ quay trở lại vào dịp cuối năm. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, tuyệt đối không được chủ quan, phải đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị hạt gạo Việt, đồng thời củng cố thương hiệu và chất lượng gạo Việt Nam.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo, cân nhắc tăng dự trữ quốc gia ngắn hạn

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chỉ ra nhiều nhóm nhiệm vụ giải pháp cần triển khai trong thời gian tới. Theo đó, các Bộ (Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Ngoại giao…) cần chủ động theo dõi việc Philippines dừng nhập khẩu gạo và động thái của Indonesia để tham mưu giải pháp kịp thời; cập nhật và hướng dẫn địa phương, doanh nghiệp về thay đổi chính sách hai thị trường này; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu (châu Phi, Trung Đông, Nam Á, Tây Á, Nam Mỹ) nhằm giảm phụ thuộc; hỗ trợ doanh nghiệp rút ngắn, số hóa thủ tục xuất nhập khẩu, giảm chi phí thu mua và logistics.

Xuất khẩu gạo không chỉ có ý nghĩa kinh tế, mà còn góp phần khẳng định vị thế và hình ảnh một Việt Nam phát triển, đóng góp vào công cuộc giảm nghèo và bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu Ảnh minh họa: VGP

Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng đề nghị các đơn vị tăng cường giao thiệp, đàm phán, ký kết mới hoặc nâng cấp các thỏa thuận có sẵn về thương mại gạo với các nước, nhất là những nước, khu vực có nhiều tiềm năng hoặc các nước có Hiệp định thương mại tự do với nước ta.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đẩy nhanh hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT) cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo, đơn giản hóa thủ tục hải quan và thông quan vào các thời điểm nhu cầu nhập khẩu tăng, xem xét nâng hạn mức tín dụng và cung cấp vốn kịp thời để doanh nghiệp thu mua, tạm trữ, đồng thời cân nhắc tăng dự trữ quốc gia ngắn hạn.

Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị cần chú trọng duy trì chất lượng sản phẩm hàng hóa, tiếp tục nghiên cứu thị trường và đáp ứng tối đa các tiêu chuẩn mà nước nhập khẩu đưa ra. Đồng thời, coi trọng việc xây dựng, củng cố và quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam trong các thị trường xuất khẩu. Tăng cường bán hàng sang châu Phi, Bangladesh, Senegal, Trung Đông và các thị trường đang có nhu cầu; đa dạng các chủng loại hàng hóa, các thị trường ngách và thị trường có yêu cầu cao...

Nguồn: https://baolangson.vn/mot-so-thi-truong-tam-ngung-nhap-khau-gao-viet-nam-chu-dong-ung-pho-5058677.html