Mỹ dừng ưu đãi 7.500 USD: Thị trường xe điện đi về đâu

Khi ưu đãi thuế tối đa 7.500 USD cho xe điện tại Mỹ chấm dứt vào ngày 30/9/2025, thị trường lập tức bộc lộ mức độ phụ thuộc vào chính sách lớn hơn những gì ngành từng thừa nhận. Trước hạn chót, người tiêu dùng đổ xô đặt mua và nhận xe, tạo ra một quý III tăng trưởng vượt bậc; nhưng cũng đồng thời mở ra nguy cơ suy giảm rõ rệt trong những tháng tiếp theo.

Theo EV & Battery Database, Tesla Model Y là mẫu xe điện đủ điều kiện ưu đãi theo Mục 30D có doanh số cao nhất, tiếp đến là Tesla Model 3 và Chevrolet Equinox. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) xác định có 20 mẫu xe thuần điện (BEV) và 1 mẫu plug-in hybrid (PHEV) đáp ứng tiêu chí ưu đãi; nhóm này chiếm khoảng 55% tổng lượng xe điện bán ra từ tháng 1 đến 9. Ước tính của Rho Motion cho thấy tới 90% BEV và PHEV bán ra trong 9 tháng đầu năm đã hưởng một hình thức tín dụng thuế nào đó.

xe dien, ev, tro cap, tin dung, thue, thue quan, tin dung thue, hybrid, phev anh 1

Cú hích phút cuối và khoảng trống sau ngày 30/9

Ưu đãi New Clean Vehicle Credit (tối đa 7.500 USD) là đòn bẩy chính cho nhu cầu, thể hiện rõ rệt trong quý III/2025. Ford ghi nhận 30.612 xe điện bán ra trong quý III, tăng 86% so với quý II; General Motors tăng 44% lên 66.501 xe; Tesla tăng 27%, còn nhu cầu với Hyundai Ioniq 5 tăng hơn gấp đôi. Đồng thời, chương trình Qualified Commercial Clean Vehicle Credit (tối đa 7.500 USD) thúc đẩy kênh thuê xe, giúp các hãng linh hoạt giảm giá thuê và mở rộng tập khách hàng doanh nghiệp.

Khi mốc 30/9 đến gần, làn sóng chốt đơn lan rộng trên toàn nước Mỹ. Tuy nhiên, theo Rho Motion, đây nhiều khả năng chỉ là bước đệm ngắn hạn: nhu cầu EV và PHEV được dự báo giảm trong quý IV, khi ưu đãi không còn. Các yếu tố như thuế quan, chi phí sản xuất nội địa cao và tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu nới lỏng có thể làm giảm động lực đầu tư vào sản xuất xe điện tại Mỹ, gây áp lực lên biên lợi nhuận và giá bán.

xe dien, ev, tro cap, tin dung, thue, thue quan, tin dung thue, hybrid, phev anh 2

Leasing trở thành đòn bẩy

Khác với xe mua đứt, xe thuê không bị ràng buộc chặt về nguồn gốc lắp ráp tại Bắc Mỹ theo cách áp dụng với người mua cá nhân. Nhờ đó, các hãng có thể tận dụng tín dụng thuế thương mại để điều chỉnh giá thuê linh hoạt hơn, biến leasing thành công cụ kích cầu hiệu quả trong bối cảnh người mua nhạy cảm với giá.

Động lực từ leasing lý giải phần nào sự bùng nổ doanh số cận hạn chót, khi nhà sản xuất và các công ty cho thuê tối ưu gói chi phí để khách hàng kịp thời tiếp cận ưu đãi. Tuy nhiên, khi ưu đãi không còn, lợi thế chi phí này cũng thu hẹp, đặt ra bài toán duy trì tốc độ tiêu thụ trong quý IV.

Ai hưởng lợi nhất trước hạn chót

Bức tranh ngắn hạn cho thấy các mẫu đủ điều kiện như Tesla Model Y, Model 3 hay Chevrolet Equinox đã tận dụng tốt giai đoạn cuối ưu đãi để bứt tốc. Bên cạnh đó, Ford, General Motors và Tesla đều ghi nhận mức tăng trưởng hai chữ số so với quý trước, trong khi Ioniq 5 của Hyundai nổi bật về nhu cầu tăng nhanh. Tập trung nguồn lực vào các cấu hình đủ điều kiện tín dụng là một chiến lược thấy rõ trên thị trường.

xe dien, ev, tro cap, tin dung, thue, thue quan, tin dung thue, hybrid, phev anh 3

Các con số chính

Chỉ số	Số liệu	Nguồn
Giá trị ưu đãi tối đa	7.500 USD	New Clean Vehicle Credit; Qualified Commercial Clean Vehicle Credit
Mẫu đủ điều kiện (1–9/2025)	20 BEV, 1 PHEV	EPA
Tỷ trọng doanh số từ mẫu đủ điều kiện	55%	EPA
Tỷ lệ xe hưởng một hình thức tín dụng	Tới 90%	Rho Motion
Ford EV bán ra quý III/2025	30.612 xe; +86% so với quý II	Dữ liệu hãng
GM EV bán ra quý III/2025	66.501 xe; +44% so với quý II	Dữ liệu hãng
Tăng trưởng Tesla quý III/2025	+27% so với quý II	Dữ liệu hãng
Nhu cầu Hyundai Ioniq 5	Tăng hơn gấp đôi	Dữ liệu hãng
Ngày kết thúc ưu đãi	30/9/2025	Chính sách liên bang Mỹ

Triển vọng và bài toán sau ưu đãi

Đà tăng trưởng quý III cho thấy mức độ nhạy cảm của sức mua với ưu đãi. Sau khi chính sách kết thúc, thị trường bước vào giai đoạn thử thách hơn: sức cầu có thể chững lại trong quý IV, kế hoạch đầu tư sản xuất đối mặt chi phí nội địa cao và tác động của các rào cản thương mại. Với các hãng, chiến lược sản phẩm đủ điều kiện ưu đãi trong giai đoạn vừa qua tỏ ra hiệu quả, nhưng để duy trì doanh số, áp lực chuyển dịch sang năng lực cạnh tranh về chi phí và chuỗi cung ứng là đáng kể.

Điểm tích cực là nền tảng khách hàng đã mở rộng trong 9 tháng đầu năm và một bộ phận lớn người mua đã tiếp cận EV qua các gói thuê. Tuy nhiên, như các dự báo cảnh báo, không có ưu đãi, thị trường nhiều khả năng sẽ điều chỉnh về mức cầu thực, phản ánh đúng hơn khả năng chi trả và kỳ vọng của người dùng trong ngắn hạn. Vai trò của chính sách vẫn mang tính then chốt đối với quỹ đạo tăng trưởng của xe điện tại Mỹ.