Nâng cao chất lượng, bảo đảm tính liên ngành trong tổ chức hệ thống cấp cứu ngoại viện

Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị đã xác định rõ phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện là một giải pháp đột phá trong nâng cao năng lực hệ thống y tế.

Quang cảnh buổi hội thảo.

Ngày 23/9, Bộ Y tế tổ chức Hội thảo xây dựng Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2026–2030, với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành Trung ương, địa phương, các đơn vị liên quan, cùng đội ngũ chuyên gia, các nhà quản lý đầu ngành trong lĩnh vực hồi sức cấp cứu, chống độc, phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ - những người đang trực tiếp gánh vác sứ mệnh giữ lấy sự sống từ tuyến đầu.

Cấp cứu ngoại viện là “tuyến phản ứng đầu tiên” của mọi hệ thống y tế hiện đại. Trong những khoảnh khắc sống còn, nơi sự sống và cái chết chỉ cách nhau gang tấc, hệ thống phải đồng thời phát hiện nhanh, điều phối chuẩn, tiếp cận kịp thời, xử trí chính xác, vận chuyển an toàn và bàn giao suôn sẻ cho cơ sở điều trị. Chỉ một mắt xích chậm trễ là cái giá phải trả có thể là sinh mạng con người, là di chứng nặng nề, và là sự hao mòn niềm tin của nhân dân vào ngành y tế.

Tiến sĩ Hà Anh Đức báo cáo dự thảo các nội dung và lộ trình triển khai Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2026-2030.

Thời gian qua, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã dành sự quan tâm đặc biệt cho công tác cấp cứu ngoại viện, thể hiện nhất quán trong hệ thống chính sách, pháp luật. Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 xác định rõ khái niệm cấp cứu bao gồm cả trong viện và ngoại viện, yêu cầu các cơ sở y tế ưu tiên cao nhất về nhân lực, thiết bị, thuốc men và cơ chế chuyển cơ sở khám chữa bệnh.

Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ và Luật Phòng cháy, chữa cháy (sửa đổi) năm 2024 đều giao nhiệm vụ cụ thể trong việc huy động lực lượng, phương tiện, phản ứng nhanh tại hiện trường để sơ cứu, vận chuyển, cấp cứu nạn nhân trong các tình huống khẩn cấp.

Đặc biệt, Nghị quyết số 72 ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị đã xác định rõ phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện là một giải pháp đột phá trong nâng cao năng lực hệ thống y tế, đồng thời yêu cầu xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp đối với chi phí vận chuyển cấp cứu ngoại viện cho các nhóm đối tượng chính sách xã hội.

Hiện nay hệ thống cấp cứu ngoại viện ở Việt Nam vẫn còn nhiều “nút thắt” cần tháo gỡ, từ khung pháp lý chuyên sâu chưa đầy đủ đến tổ chức và điều phối chưa đồng đều giữa các địa phương; nhân lực chuyên sâu còn mỏng; phương tiện, thiết bị chưa tương xứng; nhiều Trung tâm 115 mới chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu thực tế của người dân.

Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế cho rằng: Trong bối cảnh tai nạn giao thông, thảm họa tự nhiên, nhân tạo, tim mạch cấp tính, đột quỵ, và biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, cấp cứu ngoại viện cần được “nâng chuẩn” toàn diện, không chỉ là chức năng chuyên môn, mà là trách nhiệm chính trị, nhân đạo trong việc bảo đảm quyền được cứu sống của mỗi người dân.

Trên tinh thần đó, Bộ Y tế đang chủ trì xây dựng Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2026–2030, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và các đơn vị liên quan trong triển khai trung tâm tiếp nhận và điều phối thông tin khẩn cấp quốc gia, bảo đảm chỉ huy thống nhất, rút ngắn thời gian phản ứng, tránh “điểm mù” trong các tình huống đa tác nhân.

Triển khai Nghị quyết 282/NQ-CP của Chính phủ ban hành ngày 15/9/2025, thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bộ Y tế được giao làm đầu mối xây dựng Đề án cấp cứu ngoại viện để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Đây là bước chuyển có ý nghĩa chiến lược, mở rộng phạm vi, nâng cao chất lượng, bảo đảm tính liên ngành, liên vùng, liên thông trong tổ chức hệ thống cấp cứu ngoại viện.

Từ góc nhìn quản trị hệ thống, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh 5 định hướng trọng tâm cần được thảo luận sâu và thống nhất hành động trong Đề án.

Một là, hoàn thiện kiến trúc thể chế và cơ chế điều phối liên ngành cho hệ thống cấp cứu ngoại viện, bảo đảm chỉ huy thống nhất tại hiện trường và chuẩn hóa toàn bộ quy trình phản ứng nhanh trong mọi tình huống khẩn cấp.

Hai là, xác lập chuẩn năng lực tuyến đầu và chuẩn thời gian phản ứng, từ xuất xe đến tiếp cận-xử trí-vận chuyển-bàn giao; đồng thời, thúc đẩy đào tạo phù hợp bối cảnh Việt Nam và phổ cập kỹ năng sơ cấp cứu trong cộng đồng.

Ba là, đầu tư hạ tầng và công nghệ số để xây dựng hệ thống cấp cứu thông minh: bản đồ số, định vị dẫn đường, hồ sơ y tế điện tử, kết nối thời gian thực, ứng dụng cảnh báo khẩn cấp và phân loại ưu tiên bằng AI có kiểm soát.

Bốn là, thiết kế cơ chế tài chính đa nguồn, huy động ngân sách, bảo hiểm y tế, hợp tác công-tư và trách nhiệm xã hội doanh nghiệp; bảo đảm minh bạch, công bằng, không làm giảm tiếp cận đối với mọi đối tượng người dân.

Năm là, triển khai quản trị chất lượng và an toàn người bệnh xuyên suốt chuỗi tiền viện-trong viện, thông qua quy trình chuẩn và các chỉ số đánh giá, hệ thống kiểm soát tiêu chuẩn, chất lượng.

Dự kiến đề án sẽ được triển khai thí điểm tại 6 tỉnh, thành phố (Bắc Ninh, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, An Giang) trước khi nhân rộng ra cả nước.

Thứ trưởng Y tế đề nghị các bộ, ngành, địa phương cùng rà soát thể chế liên ngành; các tỉnh thí điểm mạnh dạn đề xuất mô hình phù hợp nhưng bảo đảm chuẩn chung về công nghệ và chất lượng; các bệnh viện Trung ương, trường y, hội nghề nghiệp tham gia “đỡ đầu về chuyên môn”; doanh nghiệp đồng hành trách nhiệm, sáng tạo, minh bạch, cùng truyền thông để phổ cập kỹ năng sơ cấp cứu trong cộng đồng, biến mỗi người dân thành một mắt xích giữ lấy sự sống.

MINH HOÀNG

Nguồn: https://nhandan.vn/nang-cao-chat-luong-bao-dam-tinh-lien-nganh-trong-to-chuc-he-thong-cap-cuu-ngoai-vien-post909924.html