Nâng cao năng lực doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ

Các chuyên gia nhận định, doanh nghiệp đang đứng trước cơ hội mới khi Chính phủ đã mở rộng các ưu đãi về vốn, công nghệ, nhân lực và thị trường, tạo cú hích chiến lược để công nghiệp hỗ trợ Việt Nam bứt tốc trong thời gian tới. Bên cạnh đó, chính quyền các địa phương cũng nỗ lực vào cuộc đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp.

Sản xuất thiết bị máy công nghiệp tại Công ty cổ phần Cơ khí chính xác và chuyển giao công nghệ, Khu công nghiệp Phú Nghĩa (xã Phú Nghĩa). *Ảnh: Đỗ Tâm*

Hỗ trợ nhà cung cấp Việt tham gia chuỗi cung ứng

Thời gian qua, nhằm thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách, trong đó có Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ từ năm 2016 đến năm 2025. Theo đó, trong giai đoạn 2021-2025, tập trung kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trở thành nhà cung ứng sản phẩm cho khách hàng ở trong và ngoài nước, đồng thời xúc tiến đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Phạm vi hỗ trợ bao gồm các hoạt động: Khảo sát, đánh giá nhu cầu, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn về kiểm soát chất lượng cho sản phẩm công nghiệp hỗ trợ; tổ chức đánh giá, xác nhận năng lực doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ; tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ; lựa chọn và công nhận các doanh nghiệp có trình độ và quy mô đáp ứng yêu cầu quốc tế; tổ chức các diễn đàn giữa doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam với các doanh nghiệp trong và ngoài nước; xúc tiến thị trường nước ngoài, tham gia chuỗi sản xuất…

Là một trong 5 doanh nghiệp nhận được sự hỗ trợ của Toyota Việt Nam trong chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trong nước thuộc lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ô tô năm 2024, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Kỹ thuật và Công nghiệp Việt Nam (Intech) Hoàng Hữu Yên cho biết, Intech đã được các chuyên gia Toyota hỗ trợ tư vấn bố trí lại toàn bộ xưởng sản xuất; hỗ trợ về mô hình 5S (sàng lọc; sắp xếp; sạch sẽ; săn sóc; sẵn sàng) để bảo đảm hàng hóa dễ nhận diện, dễ thấy, dễ làm; giảm thao tác lãng phí bằng phương pháp cải tiến năng suất cho doanh nghiệp cũng như giảm thao tác thừa trong sản xuất; xây dựng kế hoạch sản xuất để thực hiện sản xuất theo nguyên lý kéo, bộ phận sau sẽ kéo bộ phận trước, từ đó tăng năng suất, giảm hàng chờ đợi.

Có mặt tại Việt Nam từ năm 1995 và lắp ráp chiếc xe đầu tiên vào tháng 8-1996, Toyota là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong hoạt động nội địa hóa. Hiện danh sách các nhà cung cấp của Toyota lên tới 60, trong đó có 13 nhà cung cấp thuần Việt với tổng số sản phẩm nội địa hóa đạt trên 1.000 sản phẩm các loại.

Để bảo đảm nguồn nguyên liệu cho sản xuất, lắp ráp ô tô, xe máy, Công ty Honda Việt Nam đã liên kết với 140 nhà cung cấp phụ tùng, linh kiện, trong đó, có 100% linh kiện nhựa, cao su; 90% linh kiện kim loại; 80% linh kiện điện tử được cung ứng từ các công ty sản xuất trong nước và khoảng 20% linh kiện điện tử được mua thông qua các công ty thương mại.

Tiếp sức công nghiệp hỗ trợ

Thời gian qua, mặc dù chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ khá đa dạng, song theo các chuyên gia kinh tế, việc triển khai các chính sách ưu đãi cho ngành công nghiệp hỗ trợ vào thực tế vẫn còn nhiều hạn chế.

Một số điều kiện để hưởng ưu đãi trong quy định khá ngặt nghèo, chưa thật sự phù hợp, khiến cho các doanh nghiệp khó tiếp cận và khó đáp ứng được yêu cầu để hưởng chính sách. Bên cạnh đó, một hạn chế trong chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam là chưa có sự ràng buộc, cũng chưa khuyến khích để các doanh nghiệp nước ngoài tăng tính lan tỏa cho các doanh nghiệp trong nước.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) Nguyễn Vân, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nói chung, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ nói riêng cần tự nỗ lực nâng cao năng lực, đầu tư công nghệ, dây chuyền sản xuất, hướng tới quản trị tinh gọn. Song, cũng rất cần sự trợ lực từ cơ chế, chính sách đồng hành để các doanh nghiệp có được môi trường kinh doanh thông thoáng. Đồng thời, cần có thông tin kịp thời, minh bạch để doanh nghiệp tận dụng cơ hội xuất khẩu cũng như khai thác tối đa thị phần tiềm năng trong nước. Ngoài thủ tục hành chính, các loại phí, lệ phí; chi phí tuân thủ lớn nhưng đôi khi không được nhận diện, cùng với chi phí cơ hội và những chi phí không chính thức cho doanh nghiệp. Vì vậy, cải cách thể chế không chỉ là cắt giảm thủ tục hành chính mà còn là cắt giảm chi phí tuân thủ.

Năm 2025 được xác định là thời điểm quan trọng cho tiến trình hội nhập và chuyển đổi của ngành sản xuất Việt Nam, chịu tác động đồng thời của tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, chuyển đổi xanh, số hóa sản xuất và các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Nếu không có sự bứt phá về nội địa hóa, Việt Nam khó có thể nắm bắt được những cơ hội phát triển quý giá này.

Nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam, Chính phủ ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1-9-2025, nhằm mở rộng chính sách ưu đãi dành cho công nghiệp hỗ trợ. Đây được đánh giá là bước điều chỉnh quan trọng sau gần một thập kỷ, tạo đột phá trong chính sách ưu đãi cho công nghiệp hỗ trợ, khơi thông nguồn lực để doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tại Hà Nội, thành phố đã ban hành Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ và Đề án phát triển sản phẩm công nghiệp chủ lực năm 2025; chú trọng kết nối doanh nghiệp với viện nghiên cứu, các trường đại học để đưa các kết quả khoa học vào sản xuất, đồng thời kêu gọi đầu tư sản xuất công nghệ cao tại các cụm công nghiệp.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/nang-cao-nang-luc-doanh-nghiep-cong-nghiep-ho-tro-713766.html