Năng lượng từ “kho sinh khối”

Với hơn 15.000 MW tiềm năng điện gió, 2.200 giờ nắng mỗi năm cùng “kho sinh khối” từ phụ phẩm nông nghiệp, Tây Nguyên đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung...

Với hơn 15.000 MW tiềm năng điện gió, 2.200 giờ nắng mỗi năm cùng “kho sinh khối” từ phụ phẩm nông nghiệp, Tây Nguyên đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung tâm năng lượng tái tạo không chỉ của Việt Nam mà còn của cả khu vực ASEAN.

Theo Bộ Công thương, Tây Nguyên đang trở thành điểm đến hấp dẫn của năng lượng sạch. Tiêu biểu, Nhà máy Điện gió Ea Nam (Đắk Lắk) vốn đầu tư hơn 16.500 tỷ đồng, sản xuất gần 1,1 tỷ kWh mỗi năm; cụm điện mặt trời Sêrêpôk đóng góp 150 triệu kWh, mang lại gần 300 tỷ đồng ngân sách.

So với các mô hình thành công trong khu vực, Tây Nguyên có nhiều hướng đi khả thi phù hợp điều kiện địa phương. Ở Philippines, hai nhà máy sinh khối North và South Negros BioPower (25 MW) tận dụng phụ phẩm mía để phát điện, giúp nông dân trong bán kính 50 km có thêm thu nhập ổn định. Tại Malaysia và Indonesia, vỏ cọ, gỗ vụn, vỏ dừa, vỏ cà-phê được dùng làm nhiên liệu cho các nhà máy điện nhỏ phục vụ vùng sâu, vùng xa.

Thái Lan lại phát triển mô hình nông nghiệp kết hợp điện mặt trời (agrivoltaics), vừa trồng trọt vừa phát điện, đồng thời ứng dụng bản đồ GIS để xác định mái nhà phù hợp lắp pin năng lượng mặt trời, nâng cao khả năng tiếp cận năng lượng.

Trên bình diện khu vực, ASEAN đã thông qua Chiến lược Biomass 2020-2030, đặt mục tiêu năng lượng sinh khối chiếm ít nhất 10% tổng tiêu thụ ở nông thôn. Đồng thời, các nước thúc đẩy cơ chế DPPA cho phép doanh nghiệp và nhà sản xuất điện giao dịch trực tiếp, khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư năng lượng tái tạo độc lập với lưới điện quốc gia.

Từ các bài học thực tiễn trong khu vực, Tây Nguyên có thể tiến xa hơn nếu xây dựng được một hệ sinh thái phát triển năng lượng sạch dựa vào cộng đồng. Cụ thể, có thể triển khai các nhà máy điện sinh khối quy mô nhỏ tại những khu vực gần vùng nguyên liệu, đồng thời khuyến khích các hợp tác xã tham gia thu gom phụ phẩm nông nghiệp.

Với mô hình agri-PV và điện mặt trời mái nhà, việc tận dụng các vùng đất nông nghiệp có độ dốc thấp, khu vực ven rẫy để kết hợp giữa trồng trọt và phát điện sẽ giúp tối ưu hóa không gian và giá trị sử dụng đất. Song hành với đó cần có các chính sách hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế và đào tạo kỹ thuật cho nông dân.

Một yếu tố quan trọng khác là phát triển nguồn nhân lực địa phương thông qua liên kết giữa các trường nghề, đại học tại chỗ và doanh nghiệp để đào tạo kỹ thuật viên, công nhân vận hành phục vụ cho ngành năng lượng tái tạo.

Bên cạnh đó, đầu tư hạ tầng truyền tải điện cũng cần được thực hiện đồng bộ, đặc biệt là nâng cấp lưới điện trung gian và tích hợp mini-grid vào hệ thống điện hiện tại. Cuối cùng, để tạo niềm tin cho cả nhà đầu tư lẫn người dân, cần sớm áp dụng các cơ chế giá điện minh bạch và ổn định như FIT hay DPPA, nhằm bảo đảm hiệu quả đầu tư dài hạn.

Tây Nguyên đang đứng trước một cơ hội hiếm có để chuyển mình. Không chỉ là “cao nguyên nông sản”, nơi đây hoàn toàn có thể trở thành “cao nguyên năng lượng sạch” nếu biết khai thác triệt để lợi thế tự nhiên về gió, nắng, sinh khối và huy động được sự chung sức của cả chính quyền, doanh nghiệp và người dân.

Tây Nguyên có tiềm năng điện gió chiếm gần một phần ba cả nước. Tốc độ gió ở khu vực cao nguyên ổn định ở mức 7–7,5 m/s, số lượng ngày nắng trong năm thuộc nhóm cao nhất Việt Nam.

Tiêu điểm: Từ cao nguyên nông sản đến trung tâm năng lượng sạch

1. Khoảng trống chính sách.

2. Giấc mơ "điện sáng" và tiếng lòng trăn trở

3. Vị thế chiến lược trong không gian "có rừng, có biển".

Đại Kim

Nguồn: https://baolamdong.vn/nang-luong-tu-kho-sinh-khoi-395361.html