Nghị quyết 71: Tăng ngân sách cho giáo dục, thêm ưu đãi lớn cho nhà giáo

Bà Nguyễn Thị Việt Nga - Ủy viên Ủy ban Văn hoá - Xã hội của Quốc hội khẳng định như trên khi trao đổi với Báo Lao Động về những điểm đột phá của Nghị quyết 71/NQ-TW (Nghị quyết 71) vừa được Bộ Chính trị ban hành.

Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị được coi là một "cột mốc chiến lược" cho giáo dục Việt Nam. Bà đánh giá, đâu là những điểm mới mang tính đột phá của văn kiện lần này?

- Nghị quyết 71 có nhiều điểm mới, đột phá và thể hiện sự gắn bó sâu sắc với thực tiễn phát triển của đất nước.

Thứ nhất, Nghị quyết lần này không chỉ dừng lại ở việc nhấn mạnh vai trò của giáo dục – đào tạo như quốc sách hàng đầu, mà đã đặt ra những mục tiêu, giải pháp hết sức cụ thể, khả thi và có lộ trình rõ ràng, từ chương trình mục tiêu quốc gia giáo dục, thành lập Quỹ học bổng quốc gia, đến chính sách miễn học phí phổ thông và cung cấp sách giáo khoa thống nhất miễn phí cho học sinh vào năm 2030. Những giải pháp này phản ánh trực tiếp những đòi hỏi từ thực tiễn, đặc biệt là mong muốn của nhân dân về một nền giáo dục công bằng, hiện đại.

Bà Nguyễn Thị Việt Nga - Ủy viên Ủy ban Văn hoá - Xã hội của Quốc hội

Bà Nguyễn Thị Việt Nga - Ủy viên Ủy ban Văn hoá - Xã hội của Quốc hội khẳng định, Nghị quyết 71 tạo cơ sở chính trị và pháp lý vững chắc để đưa giáo dục trở thành động lực phát triển quốc gia. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Thứ hai, Nghị quyết nhận diện rõ và đưa ra phương hướng giải quyết các điểm nghẽn, như sự chênh lệch chất lượng giữa các vùng miền, chính sách cho đội ngũ giáo viên còn bất cập, hay tình trạng thiếu đồng bộ về chương trình, sách giáo khoa. Cách tiếp cận của Nghị quyết vừa thống nhất, vừa mở, vừa bảo đảm sự bình đẳng trong tiếp cận tri thức, vừa tạo dư địa để các địa phương gắn giáo dục với bối cảnh thực tế.

Thứ ba, Nghị quyết 71 thể hiện sự gắn bó với xu thế thời đại, khi giáo dục phải gắn chặt với khoa học công nghệ, kinh tế – xã hội, thị trường lao động. Những định hướng mới giúp chúng ta có cơ sở chính trị và pháp lý vững chắc để đưa giáo dục trở thành động lực phát triển quốc gia.

Bộ Chính trị thể hiện rõ quan điểm, chi ít nhất 20% tổng chi ngân sách Nhà nước cho giáo dục, cùng với các chế độ ưu đãi lớn cho đội ngũ nhà giáo. Theo bà, điều này sẽ tác động thế nào đến chất lượng nguồn nhân lực và sức hút của nghề giáo trong thời gian tới?

- Chi ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào tạo luôn là vấn đề được quan tâm và cũng thường xuyên đặt ra nhiều băn khoăn. Trong Nghị quyết 71, Bộ Chính trị thể hiện rõ quan điểm ưu tiên đặc biệt cho lĩnh vực này, coi đây là khoản đầu tư chiến lược, không phải chi phí thông thường. Điều này cho thấy bước chuyển mới trong nhận thức và hành động, khi giáo dục được khẳng định là yếu tố quyết định tương lai dân tộc.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là tỉ lệ chi ngân sách, mà còn là hiệu quả sử dụng. Dù tỉ trọng ngân sách dành cho giáo dục đã cao, nhưng kết quả chưa tương xứng, còn tình trạng dàn trải, thiếu tập trung cho cơ sở vật chất vùng khó khăn, chính sách đãi ngộ giáo viên hay nâng cao chất lượng đào tạo.

Nghị quyết 71 yêu cầu vừa tăng chi, vừa đổi mới phương thức phân bổ và giám sát. Cần phân cấp rõ ràng, có cơ chế minh bạch, gắn trách nhiệm giải trình với từng đồng ngân sách. Đồng thời, phải coi trọng xã hội hóa, huy động mạnh mẽ các nguồn lực hợp pháp từ cộng đồng, doanh nghiệp, các quỹ khuyến học, học bổng. Ngân sách cho giáo dục trong thời gian tới cần không chỉ nhiều hơn mà quan trọng là hiệu quả hơn, thực sự đến được với học sinh, giáo viên và các khâu then chốt.

Nghị quyết 71 thể hiện quyết tâm trong việc nâng tầm giáo dục đại học Việt Nam ngang hàng khu vực và thế giới. Điều này thể hiện rõ trong chỉ đạo khẩn trương xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học, trong đó yêu cầu có các cơ chế đặc thù, vượt trội, đầu tư để phát triển 3 - 5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, đào tạo nhân tài quốc gia. Bà nhìn nhận điều này như thế nào?

- Trong bối cảnh nguồn lực hạn chế, việc tập trung đầu tư tạo "đầu tàu" để kéo hệ thống cùng phát triển là đúng đắn và khả thi. Các đại học tinh hoa sẽ được lựa chọn theo tiêu chí minh bạch: năng lực đào tạo, đội ngũ giảng viên trình độ cao, cơ sở vật chất hiện đại, môi trường học thuật quốc tế, khả năng nghiên cứu.

Khi hội tụ đủ điều kiện, các trường này không chỉ đào tạo nhân lực đỉnh cao mà còn dẫn dắt đổi mới, chuyển giao công nghệ, kết nối với các trường hàng đầu thế giới. Để phát triển thành công, cần hai điều kiện: Cơ chế đặc thù về tài chính, tự chủ, nhân tài; Tránh phân hóa quá lớn, khiến khoảng cách giữa trường tinh hoa và trường khác ngày càng xa.

Các trường tinh hoa phải trở thành "đầu tàu kéo" chứ không phải "ốc đảo". Việc xây dựng 3 - 5 đại học tinh hoa không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục đại học, mà còn mang ý nghĩa chiến lược: Tạo nhân lực đỉnh cao, dẫn dắt khoa học – công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khẳng định vị thế giáo dục Việt Nam trên bản đồ tri thức toàn cầu.

Cảm ơn chia sẻ của bà!

Laodong.vn

Nguồn:https://laodong.vn/giao-duc/nghi-quyet-71-tang-ngan-sach-cho-giao-duc-them-uu-dai-lon-cho-nha-giao-1565341.ldo