Người thầy gieo chữ, gieo mầm giảm nghèo bền vững ở nơi 'đá nhiều hơn đất'

TPO - Trên vùng đất Phiêng Cằm, tỉnh Sơn La, nơi người dân từng ví là “đá nhiều hơn đất”, cuộc sống bao đời gắn với cây ngô, cây sắn, quanh năm lam lũ mà cái nghèo vẫn đeo bám. Thế nhưng, nhờ bước đi tiên phong của thầy giáo Hoàng Văn Quý (SN 1975), đưa giống hồng giòn về trồng đã “gieo” niềm tin thoát nghèo bền vững cho người dân từ chính ruộng vườn quê hương.

Thầy giáo Hoàng Văn Quý.

“Canh bạc” của một người thầy

Cách đây gần chục năm, trong chuyến đi tình cờ lên Mộc Châu, thầy Quý lần đầu được thưởng thức quả hồng giòn, thứ quả giòn ngọt, mát lành có thể sẽ hợp với khí hậu, thổ nhưỡng ở Phiêng Cằm. Từ trải nghiệm đó, thầy nảy ra ý nghĩ táo bạo, tại sao không thử trồng ở Phiêng Cằm, nơi có khí hậu, độ cao tương đồng?

Nghĩ là làm, thầy bỏ ra nửa năm lương của mình cùng số tiền vay mượn từ người thân được dồn hết vào 600 cây giống. Khi những gốc hồng đầu tiên bén rễ trên mảnh đất vốn chỉ quen với ngô, sắn, nhiều người trong bản lắc đầu: “Đất này chỉ hợp ngô thôi, trồng cây lạ hoắc nhỡ chết thì trắng tay”. Quả thật, đó là một “canh bạc” lớn không chỉ về tiền bạc, mà còn cả uy tín của một người thầy.

Ba năm đầu, vừa dạy học, vừa chăm cây, bao lo âu luôn thường trực. Nhưng rồi mùa thu năm thứ ba, những quả hồng đầu tiên chín vàng, giòn ngọt, báo hiệu thành công. Giọt mồ hôi đổi lấy nụ cười và từ giây phút ấy, thầy biết mình đã mở ra một hướng đi mới cho quê hương.

Nếu chỉ dừng lại ở việc thoát nghèo cho riêng gia đình, câu chuyện của thầy Quý đã là một tấm gương quý. Nhưng điều đặc biệt, từ thành công của mình, cả một cộng đồng đã thay đổi cách nghĩ, cách làm.

Thầy Hoàng Văn Quý thu hoạch hồng.

Thấy vườn hồng cho thu nhập cao gấp 20 – 30 lần trồng ngô, lại ít công chăm sóc, bà con Mông, Thái mạnh dạn học hỏi. Từ vài hộ ban đầu, nay toàn xã đã có hàng chục hecta hồng giòn. Những nương ngô bạc màu dần biến thành vườn cây xanh tốt, mang lại nguồn thu ổn định.

Giảm nghèo bền vững bắt đầu từ đó, người dân không còn chỉ trông vào cây ngắn ngày, rủi ro cao, mà đã có hướng sản xuất hàng hóa dài hơi. Cây hồng trở thành “cây làm giàu” của cả cộng đồng, tạo sinh kế vững chắc cho nhiều thế hệ.

“Giá trị từ cây hồng không chỉ nằm ở sản lượng quả bán ra, mà còn mở đường cho một chuỗi giá trị mới. Mùa thu hoạch, hàng chục lao động địa phương có thêm việc làm từ hái, vận chuyển, đóng gói. Thương lái từ nhiều nơi tìm đến, kết nối Phiêng Cằm với thị trường rộng lớn”, thầy Quý chia sẻ.

Người thắp lửa khát vọng giảm nghèo

Theo thầy Quý, hồng giòn còn có tiềm năng chế biến, bảo quản, đa dạng hóa sản phẩm. Nếu phát triển thêm các hợp tác xã, thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, thì cây hồng sẽ không chỉ giúp người dân “ăn quả ngọt” trong vài năm, mà còn bảo đảm sinh kế bền vững, lâu dài. “Nếu chính quyền địa phương đầu tư bài bản, hồng giòn trở thành hạt nhân của một mô hình giảm nghèo dựa trên nông nghiệp hàng hóa”, thầy Quý cho hay.

Không chỉ là một nông dân tiên phong, thầy Quý trước hết vẫn là một nhà giáo, người đã gần 30 năm gắn bó với bục giảng đơn sơ của bản làng. Thầy Quý từng tâm niệm: “Có chữ, có tri thức thì mới thoát nghèo”. Giờ đây, anh tiếp tục hành trình ấy bằng một cách khác, gieo thêm niềm tin và khát vọng vươn lên cho bà con.

Hình ảnh người thầy vừa cầm phấn trên lớp, vừa xắn tay làm vườn, đã trở thành tấm gương sáng. Thành công của thầy khẳng định rằng, giảm nghèo bền vững không phải là chuyện xa vời, mà bắt đầu từ sự dám nghĩ, dám làm, biết tận dụng lợi thế địa phương.

Giữa vườn hồng đang độ chín vàng, thầy Quý chia sẻ: “Chỉ vài năm nữa, khi cây bước vào chu kỳ thu hoạch chính, năng suất có thể đạt 20–30 tấn/ha. Với giá ổn định, giấc mơ tiền tỷ không còn xa”. Nhưng quan trọng hơn cả, thầy tin rằng giấc mơ ấy không chỉ dành cho riêng mình, mà là cho cả xã Phiêng Cằm – vùng đất đang khoác lên màu áo xanh của trù phú và hy vọng.

Ở nơi từng chỉ có ngô, sắn nuôi sống con người qua ngày, giờ đây hồng giòn đã trở thành biểu tượng của sự đổi thay. Đó là giảm nghèo bền vững dựa vào sức lao động, tri thức và sự chủ động của chính cộng đồng.

Ông Đặng Tiến Dũng, Chủ tịch UBND xã Phiêng Cằm cho biết, thầy giáo Hoàng Văn Quý, với trí tuệ và trái tim đã viết nên một câu chuyện đặc biệt, từ gieo chữ đến gieo cây, từ một hộ thoát nghèo đến cả cộng đồng cùng vươn lên. Câu chuyện ấy không chỉ làm ấm sáng rẻo cao Sơn La, mà còn để lại một thông điệp về giảm nghèo bền vững chỉ thật sự thành công khi nó khơi dậy khát vọng và trao cho người dân công cụ để tự đứng vững trên đôi chân của mình.

Hồng giòn đang được người dân Phiêng Cằm mở rộng diện tích trồng mang lại thu nhập ổn định cho gia đình.

"Nhờ áp dụng sáng tạo mô hình trồng hồng giòn, thầy Quý không chỉ giúp gia đình mình thoát nghèo mà còn tiếp thêm động lực, đồng hành cùng nhiều hộ dân khác mở rộng diện tích trồng trọt để vươn lên đổi đời”, ông Đặng Tiến Dũng cho biết.

Nguồn: https://tienphong.vn/nguoi-thay-gieo-chu-gieo-mam-giam-ngheo-ben-vung-o-noi-da-nhieu-hon-dat-post1783242.tpo