Nhãn sinh thái - động lực cho sản xuất xanh, bền vững

Ngày 27-8, báo Tiền Phong phối hợp cùng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức tọa đàm thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững thông qua "nhãn sinh thái".

Số lượng cấp chứng nhận nhãn sinh thái còn hạn chế

Ông Lê Hoài Nam, phó cục trưởng Cục Môi trường, cho biết nhãn xanh, nhãn sinh thái là công cụ chính sách môi trường quan trọng, được nhiều quốc gia áp dụng thành công như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan hay các nước châu Âu.

Công cụ này giúp doanh nghiệp chuyển đổi từ sản phẩm gây ô nhiễm sang sản phẩm xanh, đồng thời hỗ trợ người tiêu dùng tiếp cận hàng hóa thân thiện, bảo vệ sức khỏe.

Theo ông Nam, năm 2009 chương trình thí điểm về nhãn xanh được triển khai, tập trung vào hai nhóm sản phẩm được chứng nhận nhãn xanh Việt Nam và túi ni lông thân thiện môi trường (gồm túi phân hủy và túi tái chế).

Bộ đã ban hành tiêu chí cụ thể cho các nhóm này, một số doanh nghiệp đã được cấp chứng nhận nhưng số lượng còn hạn chế.

Nguyên nhân chủ yếu là do năng lực doanh nghiệp trong nước còn yếu, thiếu nguồn lực đổi mới công nghệ, chính sách ưu đãi chưa rõ ràng, nhiều quy định mới dừng ở luật mà thiếu văn bản hướng dẫn.

"Chẳng hạn, luật quy định thuế bảo vệ môi trường 40.000 đồng/kg đối với túi ni lông khó phân hủy, nhằm hạn chế sản xuất và khuyến khích túi sinh học. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều cơ sở nhỏ lẻ vẫn trốn thuế và tiếp tục sản xuất loại túi này" - ông nói.

Tại buổi tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Thế Chinh - nghiên cứu viên cao cấp của Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu - cũng cho rằng việc triển khai nhãn sinh thái hiện vẫn còn nhiều khía cạnh cần bàn, dù việc này đã đề cập từ trước khi Luật Bảo vệ môi trường và chính sách thuế, phí môi trường ra đời.

Theo ông Chinh, để thực hiện nhãn sinh thái, doanh nghiệp cần có khả năng đáp ứng các tiêu chí, quy định mà nhãn sinh thái đặt ra. Việc chuyển đổi từ sản phẩm chưa có nhãn sang sản phẩm được dán nhãn là cả một quá trình dài và tốn kém.

Ông dẫn chứng sản phẩm màn hình máy tính của Nhật Bản, ngoài chứng nhận ISO 9.000 đảm bảo chất lượng sản phẩm, còn có ISO 14.000 gắn với nhãn sinh thái - vừa đảm bảo chất lượng, vừa an toàn cho người dùng.

Nhưng để nâng từ ISO 9.000 lên ISO 14.000, doanh nghiệp phải bỏ ra chi phí và công nghệ rất lớn.

Nhãn sinh thái - động lực cho sản xuất xanh, bền vững - Ảnh 3. — Ông Lê Hoài Nam, phó cục trưởng Cục Môi trường - Ảnh: C.TUỆ

Cần hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa, xốp một lần

Bà Trịnh Thị Hồng Loan - đại diện Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam - cho rằng cần hoàn thiện hành lang pháp lý, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp để họ tham gia sản xuất nhiều sản phẩm được gắn nhãn sinh thái hơn. Muốn như vậy cần tuyên tuyền làm rõ quy trình công nhận sản phẩm ra sao, hỗ trợ giảm thuế thế nào...

Một số quốc gia có chính sách hỗ trợ 50% chi phí gắn nhãn sinh thái cho sản phẩm. Trong khi chúng ta, trong vòng 2 năm chỉ có 13 doanh nghiệp tham gia sản phẩm nhãn sinh thái là con số rất nhỏ.

Ông Võ Thái Sơn - tổng giám đốc Công ty cổ phần Stavian MP - cho biết doanh nghiệp cần được tạo điều kiện tiếp cận các gói vay ưu đãi, quỹ phát triển xanh để đầu tư công nghệ sản xuất sạch, tiết kiệm năng lượng.

"Đặc biệt, việc hạn chế sản xuất, nhập khẩu và sử dụng sản phẩm nhựa, xốp dùng một lần trên toàn quốc cần được triển khai sớm để giảm ô nhiễm và khuyến khích lối sống xanh" - ông Sơn nói.

Ông Nguyễn Trung Thắng - phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường - kiến nghị cơ quan quản lý nhà nước cần cải cách thủ tục hành chính để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các dự án hỗ trợ, cũng như các nguồn vốn vay ưu đãi cho phát triển xanh.

"Việc đơn giản hóa hồ sơ, rút ngắn thời gian xử lý, tăng cường số hóa quy trình sẽ góp phần giảm chi phí tuân thủ, từ đó thúc đẩy cả phía cung lẫn cầu đối với sản phẩm gắn nhãn sinh thái. Nên cân nhắc chuyển giao vai trò cấp chứng nhận nhãn sinh thái cho các tổ chức độc lập, thay vì để cơ quan nhà nước trực tiếp thực hiện" - ông Thắng nói.

CHÍ TUỆ

Nguồn: https://tuoitre.vn/nhan-sinh-thai-dong-luc-cho-san-xuat-xanh-ben-vung-20250827143609846.htm