Nhịp cầu tri thức kết nối hợp tác Việt - Trung

Bà Lư Mỹ Niệm, nguyên phiên dịch Trường 2/9 Việt Nam tại Quảng Tây:

Tự hào về những năm tháng giảng dạy tại Trường 2/9 Việt Nam

Bà Lư Mỹ Niệm (giữa) chia sẻ tại Chương trình “Gặp gỡ lưu học sinh, sinh viên Việt Nam - Trung Quốc các thời kỳ”. (Ảnh: Đinh Hòa)

Tôi sinh năm 1945, lớn lên ở Hà Giang (Việt Nam). Thuở nhỏ, tôi chỉ biết nói tiếng Việt. Năm 9 tuổi, tôi chuyển đến Quế Lâm, Trung Quốc để học tiếng phổ thông Trung Quốc, tiếp tục theo đuổi con đường học vấn và tốt nghiệp tốt nghiệp Học viện Sư phạm Quảng Tây.

Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn cam go, hưởng ứng lời kêu gọi của lãnh đạo hai nước, tôi cùng nhiều thanh niên tình nguyện khác tham gia giảng dạy tiếng Việt - tiếng Trung cho các thế hệ học trò. Trường 2/9 Việt Nam là hệ thống giáo dục quy mô lớn dành cho học sinh Việt Nam tại Trung Quốc. Tại Quế Lâm, nhiều cơ sở đào tạo đã được thành lập như Trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi, Trường Nguyễn Văn Bé, Trường Võ Thị Sáu và Trường Dân tộc Trung ương. Để bảo đảm bí mật trong bối cảnh chiến tranh, những trường này được gọi chung là Trường 2/9 Việt Nam.

Những năm tháng sống và làm việc tại đây là quãng thời gian tôi tự hào và hạnh phúc nhất trong cuộc đời mình. Mọi người dành tình cảm cho tôi như người thân trong gia đình. Tình cảm dành cho Việt Nam đã được nuôi dưỡng trong tôi và được trao truyền đến các thế hệ sau. Các con tôi đều thành thạo tiếng Việt. Con trai tôi đã chọn học, làm việc và lập gia đình tại Việt Nam.

Trước dịch Covid-19, năm nào tôi cũng sang Việt Nam. Sau 3 năm, nhờ cuộc gặp gỡ ý nghĩa này, tôi mới có cơ hội quay lại. Tôi nhận thấy Việt Nam ngày càng sạch đẹp, hiện đại, nề nếp hơn. Tôi tin rằng, với sự phát triển không ngừng, đất nước các bạn sẽ ngày càng vững bước trên con đường tương lai.

Ông Nguyễn Thế Sự, nguyên Trưởng khoa tiếng Trung Quốc, Đại học Hà Nội:

Gìn giữ và lan tỏa truyền thống hữu nghị Việt - Trung

Gần 40 năm gắn bó với ngành Hán ngữ, tôi có nhiều cơ hội học tập, giảng dạy tại Trung Quốc và chứng kiến sự gắn bó thân tình giữa nhân dân hai nước. Những kỷ niệm với thầy cô, bạn bè và học trò nơi đây luôn để lại trong tôi những ấn tượng sâu sắc.

Năm 1992, tôi đến học tại Đại học Bắc Kinh theo học bổng toàn phần của Chính phủ Trung Quốc. Một kỷ niệm đáng nhớ là chỉ sau vài tháng, tôi bất ngờ nhận được lời mời dùng bữa tối cùng Bí thư Đảng ủy nhà trường, ông Hách Bân. Trong cuộc trò chuyện, ông bày tỏ niềm vui khi sau nhiều năm gián đoạn, Đại học Bắc Kinh lại được đón lưu học sinh Việt Nam. Ông chia sẻ rằng từ những năm 1950-1960, sinh viên Việt Nam luôn để lại ấn tượng tốt đẹp bởi sự chăm chỉ, kỷ luật và tinh thần đoàn kết. Tôi rất xúc động và hứa rằng sẽ tiếp tục kế thừa, phát huy truyền thống ấy, góp phần vun đắp tình hữu nghị giữa hai nước.

Thời gian học tập tại Đại học Bắc Kinh, tôi luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ từ các thầy cô. Biết tôi chưa quen với món ăn ở nhà ăn sinh viên, thầy cô đã tận tình chuẩn bị bếp dầu, nồi niêu để tôi có thể tự nấu ăn theo khẩu vị. Những cử chỉ nhỏ nhưng đầy ấm áp ấy khiến tôi thêm yêu quý con người và đất nước Trung Quốc. Sau này, mỗi lần trở lại Bắc Kinh, tôi đều cố gắng ghé thăm trường, tri ân những người thầy đã dìu dắt mình.

Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đang bước vào giai đoạn phát triển thực chất và hiệu quả hơn. Tôi mong rằng hai nước sẽ tiếp tục đẩy mạnh giáo dục về truyền thống hữu nghị trong mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Chỉ khi hiểu rõ lịch sử quan hệ, các thế hệ sau mới có thể kế thừa, phát huy những giá trị tốt đẹp và chung tay xây dựng quan hệ bền vững, cùng hướng tới một tương lai hòa bình, thịnh vượng.

GS.TSKH Trần Xuân Hoài, cựu học sinh Trường Thiếu nhi Việt Nam Lư Sơn - Quế Lâm:

Tận dụng tri thức Trung Quốc: học thực chất, làm hiệu quả

GS.TSKH Trần Xuân Hoài. (Ảnh: Đinh Hòa)

Trung Quốc là một trong những quốc gia đi đầu về khoa học - công nghệ. Việt Nam cần tận dụng cơ hội này để học hỏi.

Việt Nam cần tận dụng nguồn tri thức từ Trung Quốc để phát triển khoa học - công nghệ và ứng dụng thực tiễn. Dù các nhà khoa học trẻ Trung Quốc sử dụng tiếng Anh khá tốt, nhiều bí quyết kỹ thuật và công nghệ vẫn chủ yếu được truyền đạt bằng tiếng Trung. Do đó, thành thạo ngôn ngữ này sẽ giúp Việt Nam tiếp cận nhanh hơn với các tiến bộ công nghệ và hợp tác hiệu quả hơn.

Không chỉ giới hạn ở lĩnh vực công nghệ cao, Việt Nam có thể học hỏi ứng dụng kỹ thuật thực tiễn, phát triển mô hình kinh doanh, cải tiến sản xuất của Trung Quốc, một quốc gia đã thành công trong việc tiếp thu và nâng cấp công nghệ phương Tây để rút ngắn khoảng cách phát triển. Doanh nhân, kỹ sư, người khởi nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tham khảo cách làm này. Sự tương đồng về văn hóa, tư duy giữa Việt Nam và Trung Quốc giúp việc tiếp thu dễ dàng hơn so với học từ phương Tây.

Học tập không chỉ dừng lại ở việc lấy bằng cấp, mà cần hướng đến việc thực sự nắm vững kỹ năng nghề nghiệp, hiểu biết sâu về quản trị và phát triển công nghệ. Với những ai theo đuổi khoa học công nghệ, việc học song song tiếng Anh và tiếng Trung sẽ mang lại lợi thế. Đặc biệt, với những người làm kinh doanh, khởi nghiệp hay sản xuất, giỏi tiếng Trung có thể trở thành lợi thế cạnh tranh đáng kể.

Trần Gia Khải, du học sinh Trung Quốc tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. (Ảnh: Đinh Hòa)

Trần Gia Khải, du học sinh Trung Quốc tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội):

Mở rộng diện học bổng, tăng cường giao lưu văn hóa

Sau khi tốt nghiệp, tôi mong muốn trở thành một phiên dịch viên, góp phần đưa văn học, âm nhạc của hai nước đến gần nhau hơn. Hiện có rất nhiều ca khúc Việt Nam hay và ý nghĩa, nhưng do rào cản ngôn ngữ, nhiều người Trung Quốc chưa thể cảm nhận trọn vẹn thông điệp mà nghệ sĩ muốn truyền tải. Tôi tin rằng, dịch thuật không chỉ đơn thuần là chuyển ngữ, mà còn là cầu nối giúp hai dân tộc thấu hiểu và trân trọng giá trị văn hóa của nhau.

Năm 2025 là Năm Giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc, tôi hy vọng thanh niên hai nước sẽ tích cực tham gia các hoạt động giao lưu để hiểu nhau sâu sắc hơn. Đồng thời, chính phủ hai nước tiếp tục triển khai các chương trình học bổng, tạo điều kiện cho sinh viên Trung Quốc đến Việt Nam học tập và ngược lại. Qua đó, thế hệ trẻ không chỉ học hỏi kiến thức mà còn góp phần vun đắp tình hữu nghị bền chặt giữa hai dân tộc.

Ông Nguyễn Trung Nguyên, nguyên Giám đốc Nhà kỷ niệm các trường học Việt Nam. (Ảnh: Đinh Hòa)

Ông Nguyễn Trung Nguyên, nguyên Giám đốc Nhà kỷ niệm các trường học Việt Nam tại Đại học Sư phạm Quảng Tây (Trung Quốc):

Phát huy giá trị không gian giáo dục lịch sử

Nhà kỷ niệm các trường học Việt Nam là một biểu tượng quan trọng của tình hữu nghị Việt - Trung. Không chỉ lưu giữ ký ức về giai đoạn hợp tác giáo dục trong thời kỳ kháng chiến, nơi đây còn trở thành trung tâm giáo dục thực tế, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về truyền thống học tập của cha anh.

Tôi mong rằng trong tương lai, không gian hoạt động của Nhà kỷ niệm các trường học Việt Nam sẽ được mở rộng hơn nữa để thu hút thêm nhiều người đến tham quan, học tập. Không chỉ là nơi nhắc nhớ quá khứ, đây còn có thể trở thành một trung tâm kết nối thanh niên hai nước, góp phần phát huy vai trò của giáo dục trong việc thắt chặt tình hữu nghị Việt - Trung.