Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Nhơn Lý

Từ một làng chài nhỏ, Nhơn Lý nay trở thành một trong những làng du lịch cộng đồng đầu tiên của tỉnh Gia Lai (trước đây thuộc TP.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên, từ đời sống thường nhật đến những lễ hội truyền thống đậm chất biển.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 1. — Vũng Bấc ở làng chài Nhơn Lý là nơi đón gió mùa đông bắc

Lễ hội trăm năm

Làng chài Nhơn Lý là tên gọi chung của các thôn Lý Hưng, Lý Lương, Lý Chánh, Lý Hòa của P.Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai. Trước đây làng chài Nhơn Lý được chia làm 2, Vũng Bấc gồm thôn Lý Hưng, Lý Lương nằm về hướng bắc là nơi đón gió mùa đông bắc. Còn lại là Vũng Nồm nằm ở hướng nam và đón gió tây nam. Ở cả 2 vũng của làng chài đều có đền thờ ông Nam Hải.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 2. — Một góc làng Nhơn Lý nhìn từ Vũng Nồm

Chẳng rõ làng có tự bao giờ, những vị cao niên cũng chỉ biết từ khi sinh ra, ông cha họ đã sống ở đây. Dấu ấn rõ nhất về tuổi đời của làng chính là lễ hội cầu ngư đã tồn tại hơn 2 thế kỷ. Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được tổ chức ở Vũng Nồm. Còn lễ hội cầu ngư đầm Hưng Lương được tổ chức ở Vũng Bấc.

Theo Sở VH-TT-DL Bình Định, lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý và Hưng Lương xuất hiện hơn 200 năm trước. Lễ hội này gắn với sự hình thành của Trường Lăng (Lăng ông Nam Hải đầu tiên của người Việt tại Quy Nhơn) vào năm 1815.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 3. — Lễ hội cầu ngư ở làng chài Nhơn Lý đã xuất hiện hơn 200 năm qua

Năm 1839, Vũng Nồm được lập địa bạ chính thức. Cũng trong năm này, hương chức làng chọn vị trí linh thiêng để tái thiết, xây dựng Lăng ông Nam Hải tại triền núi Đơn (thuộc thôn Lý Chánh hiện nay) rồi đưa tất cả hài cốt cá ông từ Trường Lăng về đây và tổ chức lễ nghinh thần.

Trong tâm thức ngư dân, cá ông (cá voi, cá heo, cá nhà táng…) là vị thần Nam Hải linh thiêng. Họ tin rằng, mỗi khi gặp bão tố, cá ông sẽ tựa lưng vào mạn thuyền giúp khỏi bị lật; khi người rơi xuống biển, cá ông dìu vào bờ. Vì thế, bất cứ khi nào có cá ông dạt vào bờ, dân làng đều tổ chức an táng và thờ phụng như một người thân.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 4. — Năm 2024, lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Trải qua hàng trăm năm, lễ hội cầu ngư không chỉ là nghi lễ tâm linh mà còn là biểu tượng của tình người gắn bó với biển cả. Năm 2024, lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định giá trị đặc biệt trong kho tàng văn hóa Việt.

Điểm hẹn du lịch

Nhơn Lý cuốn hút du khách không chỉ bởi những lễ hội trăm năm, mà còn bởi khung cảnh mộc mạc và đời sống bình dị của cư dân ven biển.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 5. — Nhơn Lý cuốn hút du khách không chỉ bởi những lễ hội trăm năm, mà còn bởi khung cảnh mộc mạc và đời sống bình dị của cư dân ven biển

Hừng đông, mặt trời như hòn than dần dần nhô lên từ mặt biển rồi nhuộm hồng cả một vùng trời. Biển cả dường như cũng thức giấc, từng đợt sóng nhẹ nhàng vỗ vào bờ, tạo nên một bản giao hưởng êm dịu. Những chiếc thuyền gỗ neo đậu gần bờ biển dập dềnh theo từng đợt sóng, phía trên bờ, hàng dài thuyền thúng đầy sắc màu yên ả chờ một ngày mới bắt đầu.

Điểm nhấn mới mẻ của làng là những bức bích họa đầy sắc màu được vẽ trên tường các ngôi nhà. Bích họa biến những lối nhỏ thành không gian nghệ thuật, vừa kể câu chuyện về biển, về người Nhơn Lý, tạo góc check-in yêu thích của du khách trẻ.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 6. — Bích họa trong làng tạo nên điểm nhấn thu hút du khách

Mô hình du lịch cộng đồng ở Nhơn Lý tạo du khách trải nghiệm "sống như dân biển": theo ngư dân ra khơi, câu mực đêm, tham gia kéo lưới và thưởng thức hải sản tươi vừa đánh bắt. Làng cũng là cửa ngõ đến những thắng cảnh nổi tiếng như Eo Gió hay Kỳ Co - bãi biển cát trắng mịn, nước xanh ngọc.

Nhơn Lý không chỉ là điểm du lịch mà còn là nơi để tìm về sự bình yên, hòa mình vào không gian trong lành, khám phá nét đẹp văn hóa và cảm nhận tình người chân chất của ngư dân miền biển.

Nhơn Lý – trăm năm giữ lễ cầu ngư - Ảnh 7. — Đến với Nhơn Lý, du khách có thể chìm đắm trong vẻ đẹp những bãi biển với của cát trắng mịn, nước xanh ngọc

Theo ông Nguyễn Thành Danh, Phó chủ tịch UBND P.Quy Nhơn Đông, làng chài Nhơn Lý (P.Quy Nhơn Đông) nằm trong khu vực di chỉ Sa Huỳnh, từng là nơi sinh sống của người Chăm và người Việt, hiện còn nhiều di vật giá trị. Tại Lăng ông Nam Hải đầm Hưng Lương lưu giữ 6 đạo sắc phong triều Nguyễn (từ Minh Mạng năm thứ 7 đến Khải Định năm thứ 9), chủ yếu phong tước thần cho ông Nam Hải và ghi nhận công lao của dân làng. Ngoài ra, các làng Lý Chánh, Lý Hưng, Lý Lương vẫn còn những giếng cổ do người Chăm xây dựng, nước trong, không bao giờ cạn, có giá trị lịch sử và sinh hoạt.

"Nhơn Lý đang hướng đến phát triển du lịch cộng đồng bền vững, khai thác lợi thế sinh thái biển, ẩm thực, kết hợp bảo tồn văn hóa truyền thống như hô bài chòi, cùng di sản Lăng ông Nam Hải. Địa phương cũng chú trọng quảng bá, liên kết tour với P.Quy Nhơn, đào tạo nhân lực du lịch và xây dựng phong trào "Mỗi người dân Nhơn Lý là một đại sứ du lịch", nhằm tạo dựng hình ảnh thân thiện, hấp dẫn với du khách", ông Danh cho biết thêm.

Nguồn: https://thanhnien.vn/nhung-ngoi-lang-tuyet-dep-ven-bien-nhon-ly-tram-nam-giu-le-cau-ngu-185250820170217798.htm