Nỗ lực phát triển văn hóa đọc

Thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021 - 2025 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành, thời gian qua, Thư viện tỉnh đã nỗ lực tiếp cận với bạn đọc bằng nhiều cách thức. Qua đó, từng bước xây dựng và phát triển thói quen đọc sách trong cộng đồng; cải thiện môi trường, không gian đọc sách; nâng cao nhận thức của Nhân dân, nhất là học sinh, sinh viên về tầm quan trọng của việc đọc sách.

Nhiều cách tiếp cận bạn đọc

Triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021 - 2025, Thư viện tỉnh đã có nhiều hoạt động thiết thực nhằm tiếp cận đông đảo độc giả. Cụ thể, đơn vị tổ chức các hoạt động thường niên về phát triển văn hóa đọc như: Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam; Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc; Hội thi Thiếu nhi kể chuyện sách; Tuần lễ học tập suốt đời; các cuộc thi đố vui, tìm hiểu về sách, nói chuyện chuyên đề, giới thiệu tác giả - tác phẩm, phát động phong trào đọc và giới thiệu sách trong đoàn viên, thanh niên; tổ chức các hoạt động vui chơi, trò chơi vận động, hướng dẫn các kỹ năng đọc, học tập, kỹ năng sống xen kẽ với hoạt động phục vụ đọc, mượn trong tuần vào dịp hè hằng năm… Từng chứng kiến các hoạt động nêu trên, chúng tôi nhận thấy sự hứng khởi, nhiệt tình của độc giả, nhất là những độc giả trẻ. “Mùa hè này, em được mẹ cho đến Thư viện tỉnh để tham gia chương trình Mùa hè sôi động qua từng trang sách. Đến đây, em được gặp gỡ nhiều người bạn mới; tham gia các trò chơi vận động, trò chơi trí tuệ; tìm hiểu về những câu chuyện hay trong sách. Qua đó, em học hỏi thêm được nhiều kỹ năng, cảm thấy thích đọc sách hơn”, em Tuấn Khoa (học sinh lớp 3 Trường Tiểu học Phương Sài) cho biết.

Các em nhỏ ở Làng trẻ em SOS Nha Trang đọc sách do Thư viện tỉnh phục vụ lưu động.

Cùng với những hoạt động phong trào, Thư viện tỉnh Khánh Hòa cũng chú trọng đến việc luân chuyển sách về cơ sở, nhất là những địa bàn vùng sâu, vùng xa để phục vụ Nhân dân. Trong 5 năm qua, hoạt động luân chuyển sách được đẩy mạnh từ Thư viện tỉnh đến các thư viện, phòng đọc sách ở cơ sở với 25 đợt luân chuyển, phục vụ 140.132 lượt bạn đọc. Qua đó, phần nào đáp ứng nhu cầu đọc sách của Nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh.

Bên cạnh đó, để thu hút bạn đọc đến các thư viện, phòng đọc sách, Thư viện tỉnh chú trọng công tác truyền thông, tuyên truyền với nhiều hình thức, từ tuyên truyền trực tiếp tại các cơ sở, địa điểm đến truyền thông trên không gian số thông qua website, mạng xã hội. Đơn vị cũng phối hợp chặt chẽ với chính quyền, đoàn thể địa phương để lan tỏa phong trào đọc sách đến cộng đồng, đặc biệt tại các vùng nông thôn, miền núi. Hệ thống thư viện công cộng của tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm, phát triển văn hóa đọc như: Ngày hội đọc sách; Ngày hội trang sách hồng; các cuộc thi kể chuyện theo sách, vẽ tranh theo sách… nhằm giúp thanh thiếu nhi, học sinh các cấp hình thành thói quen và kỹ năng đọc sách. Đơn vị cũng tích cực phối hợp với các trường học tổ chức “Giờ đọc sách ngoại khóa” để hướng dẫn kỹ năng chọn sách và phương pháp đọc sách hiệu quả; phối hợp với các giáo viên, nhà văn tổ chức các lớp “học mà chơi” rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, viết bài thuyết trình cho thiếu nhi…

Nâng cao hiệu quả hệ thống thư viện 

Theo ông Đinh Xuân Hương - Giám đốc Thư viện tỉnh, thời gian qua, các mô hình phát triển văn hóa đọc đã được triển khai rộng rãi, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, nhất là vùng sâu, vùng xa. Số lượng bạn đọc tham gia các hoạt động ngày càng tăng, ý thức về giá trị của sách, thói quen đọc sách dần được hình thành trong cộng đồng, đặc biệt là thiếu nhi. Mô hình thư viện lưu động mang lại hiệu quả thiết thực, công tác phục vụ lưu động và luân chuyển sách đạt hiệu quả cao, từng bước đưa văn hóa đọc đến với vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn. Các cuộc thi, hội thi, hoạt động hè, tham quan trải nghiệm, hoạt động phục vụ học tập suốt đời… đã trở thành sân chơi bổ ích, phát huy vai trò tuyên truyền, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc trong nhà trường và cộng đồng, thu hút ngày càng nhiều bạn đọc tham gia.

Tuy nhiên, so với một số chỉ tiêu của Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021 - 2025, điều kiện cơ sở vật chất ở các thư viện, phòng đọc sách ở cơ sở vẫn chưa được đầu tư đúng mức; nguồn sách chưa được bổ sung kịp thời nên chỉ mới đạt 0,4 bản sách/người (chỉ tiêu 1 bản sách/người); không có xe thư viện lưu động chuyên dụng nên việc phục vụ sách ở cơ sở còn hạn chế; công tác xã hội hóa trong hoạt động thư viện chưa cao… Chính vì thế, để nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, thời gian tới, Thư viện tỉnh cần tăng cường các hoạt động phục vụ lưu động, phục vụ chuyên đề, tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm thu hút bạn đọc. Sau sáp nhập, hệ thống thư viện cấp xã được sắp xếp lại, tận dụng cơ sở vật chất sẵn có của thiết chế văn hóa để duy trì điểm đọc cho người dân. Đơn vị cũng cần quan tâm xây dựng thư viện điện tử, phát triển nguồn tài nguyên số, phổ biến các loại hình sách nói, sách điện tử; số hóa tài liệu địa chí, tích cực sưu tập và tạo lập các bộ sưu tập số địa phương để phục vụ Nhân dân học tập, nghiên cứu; đáp ứng đủ số lượng, chất lượng, chủng loại sách phục vụ người dân vùng sâu, vùng xa…

Với mục tiêu trong thời gian tới phấn đấu có 80% học sinh, sinh viên; 20% người dân ở khu vực nông thôn; 10% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức và các dịch vụ liên quan tại thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng..., Thư viện tỉnh Khánh Hòa cần có nhiều giải pháp, cách làm mới để đưa sách đến người dân hiệu quả hơn.

GIANG ĐÌNH

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/van-hoa/202508/no-luc-phat-trien-van-hoa-doc-afc1b50/