Nông dân thoát nghèo, làm giàu bền vững từ cây mía

Tạo sinh kế bền vững từ trồng mía

Dọc hai bên đường từ UBND xã Phục Hòa xuống Cửa khẩu Tà Lùng gần 10 km, rẽ vào đường dọc biên giới vừa được đầu tư xây dựng hoàn thành còn sáng màu bê tông, chỉ thấy một màu xanh bạt ngàn của mía và sắn.

Dưới cái nắng gay gắt, ông Lô Văn Hội, Bí thư Chi bộ Tổ dân phố Phja Khoang, xã Phục Hòa vẫn miệt mài chăm sóc diện tích mía gần 9.000 m²của gia đình. Thấy chúng tôi ngỏ ý tìm hiểu về cây mía, ông Hội dừng tay, vui vẻ cho biết: Mía là cây trồng truyền thống từ hàng chục năm nay của nông dân xã Phục Hòa. Từ khi Công ty cổ phần Mía đường Cao Bằng tham gia liên kết theo chuỗi giá trị, nông dân trồng mía được Công ty ứng trước phân bón, mía giống, hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch và ký kết hợp đồng liên kết tiêu thụ. Nông dân trồng mía được hưởng lợi từ chính sách thu mua mía với giá tương đối ổn định nên cây mía nguyên liệu càng khẳng định được vị thế trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, trở thành cây trồng chủ lực góp phần nâng cao thu nhập, tạo sinh kế ổn định, cho nông dân.

Tổ dân phố Phja Khoang có 99 hộ, trong đó trên 40 hộ trồng mía nguyên liệu, với các giống mía: ROC 22, ROC 114, Quế đường 42, Quế đường 44, Quế đường 46, là các giống mía mới cho năng suất, hàm lượng đường cao, với khả năng đẻ nhánh, tái sinh, chịu hạn khá, phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu và điều kiện nguồn nước tưới của địa phương. Vụ thu hoạch mía kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, năng suất bình quân hằng năm đạt từ 69 - 70 tấn/ha. Gia đình Hội duy trì trồng gần 9.000 m² mía nguyên liệu. Niên vụ 2024 - 2025, gia đình ông thu hoạch gần 60 tấn mía. Do áp dụng quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, bón phân hợp lý, thu hoạch đúng niên vụ, nên toàn bộ mía đều đạt chất lượng loại I, bán cho Công ty cổ phần Mía đường Cao Bằng với giá 1.390 đồng/kg, thu gần 83 triệu đồng, trừ chi phí sản xuất lợi nhuận ông Hội thu gần 60 triệu đồng.

Là hộ gia đình có nhiều năm trồng mía ở xã Phục Hòa, ông Lý Văn Hiếu, Tổ trưởng Tổ dân phố Bó Pu, cho biết: Cả tổ dân phố có 45/62 hộ trồng gần 28 ha mía. Cây mía khẳng định giá trị trong phát triển kinh tế, được nông dân tích cực đầu tư mở rộng diện tích, góp phần quan trọng giúp nông dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, xóa nghèo và làm giàu bền vững. Từ trồng mía nguyên liệu, nhiều hộ trong Tổ thu nhập vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Đây là nguồn thu nhập không hề nhỏ đối với nông dân vùng cao còn nhiều khó khăn.

Mía nguyên liệu, cây trồng chủ lực của xã Phục Hòa.

Để cây mía phát triển bền vững

Chủ tịch UBND xã Phục Hòa Đàm Đình Đạo cho biết, hiện toàn xã trồng gần 1.388 ha mía nguyên liệu, năng suất bình quân 69 - 70 tấn/ha, sản lượng ước đạt 95.758 tấn/năm, cho giá trị sản xuất bình quân đạt hơn 129 tỷ đồng. Cây mía đã và đang khẳng định vị thế, trở thành cây trồng chủ lực trong cơ cấu cây trồng tạo nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn của xã, góp phần nâng cao thu nhập, tạo sinh kế, giúp nông dân xóa nghèo và làm giàu bền vững.

Phát triển trồng mía nguyên liệu đem lại hiệu quả và giá trị kinh tế là vậy, song thực tế quá trình sản xuất, doanh nghiệp đầu tư tham gia liên kết và nông dân vùng trồng vẫn gặp những khó khăn, thách thức đang là rào cản sự phát triển vùng mía nguyên liệu cần được tháo gỡ. Tình trạng liên kết theo chuỗi giá trị sản xuất giữa nông dân và doanh nghiệp đầu tư còn lỏng lẻo. Nhiều hợp đồng được ký kết, nhưng không ít nông dân tự ý thu hoạch sớm để bán mía ra ngoài cho tư thương thu mua với giá cao hơn. Ngược lại doanh nghiệp tham gia liên kết đôi khi thu mua còn chậm, chưa đảm bảo thời gian như cam kết, khiến nông dân dễ rơi vào thế bị động trong khâu thu hoạch, ảnh hưởng đến chất lượng mía cũng như giá trị kinh tế, dẫn đến thiệt hại cho cả nông dân lẫn doanh nghiệp đầu tư. Một khó khăn nữa cũng ảnh hưởng đến phát triển vùng nguyên liệu mía của xã, do điều kiện thời tiết nhiều diễn biến bất thường, có những thời điểm hạn hán kéo dài, nhiều vùng trồng mía trên địa bàn xã, nông dân không chủ động được nước tưới, thêm vào đó người trồng mía chưa thật sự chú trọng đến việc áp dụng khoa học kỹ thuật, thâm canh nên năng suất, chất lượng cây mía chưa đạt được tối ưu…

Để vùng nguyên liệu mía phát triển bền vững, phát huy giá trị trong phát triển kinh tế nông nghiệp, theo Chủ tịch UBND xã Phục Hòa Đàm Đình Đạo, xã tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp tháo gỡ những rào cản ảnh hưởng đến phát triển vùng trồng mía nguyên liệu. Chỉ đạo tập trung đẩy mạnh tuyên truyền nông dân mạnh dạn từ bỏ thói quen canh tác truyền thống kém hiệu quả, chuyển đổi tư duy sang sản xuất hàng hóa. Chú trọng phối hợp với các ngành liên quan thường xuyên tập huấn, vận động nông dân vùng trồng mía áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật thâm canh tăng năng suất, chất lượng. Xã phối hợp với doanh nghiệp đầu tư có kế hoạch, tổ chức cho nông dân tham quan, học tập tại các địa phương trồng mía nguyên liệu ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, hiệu quả và tiến hành xây dựng, tổng kết, nhân rộng mô hình trình diễn trồng mía đạt năng suất, chất lượng cao, từ đó nhân rộng mô hình, phấn đấu mục tiêu hướng đến hằng năm năng suất mía tăng từ 8 - 10%/ha.

Thực hiện đầy đủ, minh bạch cơ chế chính sách đầu tư phát triển cây trồng có giá trị, kể cả chính sách tín dụng nhằm đảm bảo quyền lợi hài hòa cho nông dân và doanh nghiệp đầu tư. Coi sự liên kết chặt chẽ giữa chính quyền xã với doanh nghiệp đầu tư và nông dân trồng mía là yếu tố then chốt, hướng đi quan trọng để vùng trồng nguyên liệu mía của xã phát triển bền vững.

Quốc Sơn

Nguồn: https://baocaobang.vn/nong-dan-thoat-ngheo-lam-giau-ben-vung-tu-cay-mia-3179455.html