Nữ sinh ngành khoa học kỹ thuật: Càng học càng thấy thú vị

Quan niệm truyền thống đã thay đổi

Theo một số quan niệm truyền thống, trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, lao động nam thường phù hợp hơn vì những vị trí này đòi hỏi làm việc trực tiếp tại hiện trường với cường độ cao, nhiều kỹ năng cần sức khỏe tốt. Hoặc quan niệm, các công việc kỹ thuật thường khô khan không phù hợp với nữ.

Thế nhưng, trong thời đại hiện nay thì quan niệm ấy đang có nhiều thay đổi, vì có rất nhiều ngành kỹ thuật phù hợp với nữ giới, góp phần tạo nên nguồn nhân lực nữ chất lượng cao cho đất nước.

Ngày hội tư vấn tuyển sinh- hướng nghiệp tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM. Ảnh: HCMUTE

Theo báo cáo của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, ngôi trường thường được phụ huynh, học sinh "mặc định" phù hợp với nam giới: Những năm qua, số lượng sinh viên nữ vào học gia tăng liên tục qua từng năm. Nếu như năm 2014, tỷ lệ sinh viên nữ của trường chỉ 18% thì đến nay tỷ lệ sinh nữ của trường đã là 26% (tăng 8%). Những ngành thu hút nữ sinh cao như: Ngành Công nghệ May (95%), Kiến trúc nội thất (73%), Công nghệ thực phẩm (63%), và Kỹ thuật Y sinh (52%); Thiết kế thời trang (83%), Thiết kế đồ họa (81%)…

Nhờ các chính sách của trường, một số ngành kỹ thuật truyền thống vốn không có sinh viên nữ nay đã tăng đáng kể như ngành Kỹ thuật công nghiệp (tăng 12% so với năm 2014), ngành Công nghệ kỹ thuật Điện, Điện tử (tăng 2,12%), ngành Công nghệ kỹ thuật nhiệt (tăng 1,73%) hay ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí (tăng 1,5%, từ chỗ không có sinh viên nữ nào học ngành này, đến nay đang có 21 sinh viên nữ đang theo học ngành cơ khí).

PGS.TS Võ Thị Ngà, Phó Trưởng phòng Đào tạo phụ trách đào tạo sau Đại học trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM chỉ ra rằng: Trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, một số vị trí việc làm về vận hành, lắp ráp, bảo trì… thì lao động nam thường chiếm đa số. Nhưng còn nhiều mảng công việc như tư vấn kỹ thuật, hướng dẫn khách hàng, dịch vụ kỹ thuật và kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ phù hợp cho lao động nữ thì thiếu nhân sự. Bên cạnh đó, lĩnh vực khoa học kỹ thuật không chỉ dừng lại ở vận hành mà còn có các mảng nghiên cứu, thiết kế, phát triển sản phẩm, vốn rất phù hợp với sinh viên nữ có tinh thần cầu tiến và ham học hỏi.

"Với lợi thế về ngoại hình, kỹ năng giao tiếp nhẹ nhàng, tính tỉ mỉ, kiên trì, sáng tạo và khả năng thuyết phục, sinh viên nữ có nhiều cơ hội đảm nhận các công việc thuộc linh vực khoa học kỹ thuật, giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn, cân bằng đội ngũ nhân sự nhằm phát huy tối đa tiềm năng và năng suất làm việc. Với các công việc trong phòng thí nghiệm, nghiên cứu công nghệ mới hay thiết kế kỹ thuật đòi hỏi sự cẩn trọng, sáng tạo, kiên nhẫn và tư duy phân tích - những yếu tố mà nhiều nữ kỹ sư có thể phát huy tốt", cô Ngà khẳng định.

Bà Nguyễn Thị Kim Cúc, Giám đốc Khối khách hàng Doanh nghiệp - Công ty Cổ phần Việc Làm 24H, cho biết: "Trong khối ngành Khoa học Kỹ thuật, khoảng 30% công việc phù hợp với nữ giới. Ngay cả trong thế hệ bạn bè cùng trang lứa của tôi, có rất nhiều bạn nữ đã thành công trong lĩnh vực này. Nhu cầu tuyển dụng trong các ngành khoa học kỹ thuật luôn có nhiều cơ hội cho nữ giới".

Chọn ngành học theo sở thích

Thay đổi định kiến về lựa chọn ngành học và định hướng nghề nghiệp của trẻ em gái, nữ thanh niên cũng là một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy bình đẳng giới. Điều này không chỉ giúp nữ sinh có cơ hội tham gia vào thị trường lao động mà còn đảm bảo được quyền lợi xứng đáng, giúp các nữ sinh tự tin theo đuổi ngành nghề yêu thích.

Sinh viên Trần Thị Út Thừa (phải) quyết tâm theo đuổi ngành xây dựng.

Em Trần Thị Út Thừa, sinh viên Khoa Xây dựng, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, là một trong những minh chứng tiêu biểu cho tinh thần thay đổi định kiến để theo đuổi đam mê trong lĩnh vực kỹ thuật. Em đã mạnh dạn đăng ký vào ngành xây dựng và không ngừng nỗ lực để khẳng định đam mê của mình. Với sự kiên trì và quyết tâm, Út Thừa hứa hẹn trở thành một kỹ sư xây dựng nữ đầy triển vọng.

Ngay từ khi còn trên ghế nhà trường, Út Thừa đã tích cực nghiên cứu và ứng dụng kiến thức vào thực tế. Tiêu biểu là dự án "Đánh giá thời gian hoàn vốn của trạm BOT đường bộ", giúp em giành giải Khuyến khích tại Giải thưởng Khoa học và Công nghệ dành cho sinh viên các cơ sở giáo dục đại học do Bộ GD-ĐT tổ chức năm 2024.

Dự án này tập trung đánh giá mối liên hệ giữa thời gian thu hồi vốn với lưu lượng xe, tỷ suất chiết khấu và chi phí vận hành trạm BOT. Kết quả nghiên cứu giúp doanh nghiệp dự đoán mức độ rủi ro tài chính (bao gồm lãi suất, vận hành, bảo trì và rủi ro lưu lượng giao thông), đồng thời hỗ trợ lập ngân sách vốn hiệu quả hơn. Nghiên cứu được thực hiện trên Dự án đầu tư xây dựng hầm Hải Vân và trạm thu phí Bắc Hải Vân.

Út Thừa chia sẻ: "Trước đây, gia đình từng định hướng theo học khối ngành kinh tế. Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu về sở thích của bản thân, em nhận ra mình có đam mê với ngành xây dựng. Khi nhìn những tòa nhà cao tầng được xây dựng, em luôn mong muốn tìm hiểu sâu hơn về quy trình này. Vì vậy, em quyết định theo đuổi ngành xây dựng. Ngành này khá khó khăn với nữ sinh, nhất là các đồ án kỹ thuật khô khan hơn so với khối ngành văn hóa - xã hội. Tuy nhiên, trong quá trình thực tập, em cảm thấy càng học càng thú vị và yêu thích công việc này hơn".

Không chỉ trong lĩnh vực xây dựng, nhiều nữ sinh còn thể hiện sự sáng tạo trong nghiên cứu khoa học, em Trần Thái Vân Hà, sinh viên ngành Công nghiệp hóa học và thực phẩm, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, cùng nhóm bạn đã thành công phát triển sản phẩm "Snack Mầm Dinh Dưỡng từ Gạo Mầm và Đậu Xanh Nảy Mầm", giành giải Nhì tại Cuộc thi Công nghệ Chế biến Sau Thu hoạch 2024.

Sản phẩm snack từ đậu xanh nảy mầm giúp tăng cường hàm lượng GABA và arigin, hỗ trợ sức khỏe cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ. Với giá thành rẻ hơn nhiều so với các sản phẩm ăn dặm trên thị trường, sản phẩm có tiềm năng trở thành một lựa chọn dinh dưỡng phù hợp cho trẻ em.

Sinh viên Vân Hà tại phòng thí nghiệm của trường.

Vân Hà cho hay: "Em đam mê nghiên cứu hóa học cũng như kỹ thuật tạo sản phẩm, nguyên liệu mới nên đã chọn theo học ngành này. Em nghĩ dù là nam hay nữ, chỉ cần là ngành mình yêu thích thì đều làm được. Ở trường, thầy cô luôn nhiệt tình hướng dẫn, tạo điều kiện để chúng em sáng tạo ra những sản phẩm mới. Em thích các môn thực tập có tính sáng tạo. Tụi em tìm ra những nguyên liệu mới để tạo ra sản phẩm như bánh kẹo để mang đến sản phẩm mới, thức ăn mới tốt cho sức khoẻ".