Phát huy giá trị các di tích gắn với sự kiện chiến đấu ở cửa biển Thuận An và Kinh đô Huế

Ngày 24.6, Hội Khoa học Lịch sử thành phố Huế đã tổ chức Hội thảo khoa học “Nhân vật lịch sử trong cuộc bảo vệ chủ quyền đất nước tại cửa biển Thuận An và Kinh đô Huế (1883-1885)”.

Giữa thế kỷ XIX, khi thực dân Pháp nổ súng tấn công xâm lược Việt Nam, toàn thể nhân dân và quân đội triều Nguyễn đã có sự chống trả quyết liệt. Thực dân Pháp từng bước đánh chiếm nhiều nơi trên lãnh thổ nước ta, và cuối cùng quyết định thực hiện cuộc tấn công quan trọng vào trung tâm “đầu não” là Kinh đô Huế trong thời gian 1883-1885.

Cuộc chiến bảo vệ cửa biển Thuận An năm 1883 và sự kiện binh biến tại Kinh đô Huế 1885 đã có nhiều nhân vật lịch sử ngã xuống, cùng với hàng nghìn người dân, quân lính đã thiệt mạng. Vẫn còn nhiều di tích để nhắc nhở cho hậu thế về tinh thần yêu nước, chí khí chiến đấu của tiền nhân để bảo vệ chủ quyền đất nước.

Theo PGS.TS Nguyễn Tất Thắng, Trường Đại học Sư phạm Huế, trận đánh ở Thuận An năm 1883 và ở Kinh đô Huế năm 1885 tuy diễn ra ở hai thời điểm khác nhau, nhưng kết quả lại có sự tương đồng.

Sự thất bại bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, khách quan và cả chủ quan, nhưng dưới góc cạnh nào thì hai sự kiện này là những ngày đau buồn tột cùng của người dân xứ Huế.

“Giai đoạn 1883-1885 tuy khoảng thời gian không dài, nhưng đã có nhiều sự kiện lịch sử diễn ra, ảnh hưởng đến nền độc lập của dân tộc. Đây cũng là giai đoạn chấm dứt vai trò lãnh đạo của nhà Nguyễn với tư cách là một nhà nước có chủ quyền, và là thời điểm mở ra một phong trào yêu nước của nhân dân dưới danh nghĩa của Cần Vương vào cuối thế kỷ XIX ở Việt Nam”- PGS.TS Nguyễn Tất Thắng nhận định.

Phát huy giá trị các di tích gắn với sự kiện chiến đấu ở cửa biển Thuận An và Kinh đô Huế - ảnh 2 — PGS.TS Nguyễn Tất Thắng, Trường Đại học Sư phạm Huế trao đổi tại hội thảo. Ảnh: S.THÙY

Khi Thuận An thất thủ ngày 20.8.1883, đã có nhiều người hy sinh vì cuộc chiến đấu dưới chân thành Trấn Hải, trong đó phải kể đến những nhân vật lịch sử như: Lê Sĩ, Lê Chuẩn, Nguyễn Trung, hay Lâm Hoành, Trần Thúc Nhẫn đã tuẫn tiết…

Ông Bùi Văn Tiếng, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử thành phố Đà Nẵng, cho rằng: Trong Quốc sử quán triều Nguyễn, thành Điện Hải ở cửa biển Đà Nẵng và thành Trấn Hải ở cửa biển Thuận An luôn đi liền với nhau.

“Hiện nay, cả hai là di tích cấp quốc gia và di tích cấp quốc gia đặc biệt, chúng tôi rất mong hai di tích này đều trở thành điểm đến hấp dẫn du khách thập phương để cuộc chiến đấu dưới chân thành Trấn Hải và cuộc chiến đấu dưới chân thành Điện Hải vẫn luôn lưu danh cùng hậu thế”- ông Bùi Văn Tiếng nhấn mạnh.

Nhắc đến sự kiện ở cửa biển Thuận An 1883 và binh biến Kinh đô Huế năm 1885, không thể bỏ qua các địa điểm, di tích liên quan, như: Trấn Hải Thành, miếu Âm Linh (đường Nguyễn Lữ, phường Thuận An), đàn Âm Hồn (đường Ông Ích Khiêm, phường Thuận Hòa), miếu Âm Hồn (ngã tư Mai Thúc Loan - Lê Thánh Tôn, phường Thuận Lộc); khu nghĩa địa và chùa Ba Đồn (đường Tam Thai, phường An Tây)…

Phát huy giá trị các di tích gắn với sự kiện chiến đấu ở cửa biển Thuận An và Kinh đô Huế - ảnh 3 — Lễ tế tại di tích đàn Âm Hồn (đường Ông Ích Khiêm, bên trong Kinh thành Huế) tưởng nhớ các nạn nhân đã thiệt mạng trong sự kiện thất thủ kinh đô năm 1885. Ảnh: B.M

ThS Lê Thị Mai An và ThS Nguyễn Hữu Phúc, hiện công tác tại Bảo tàng Lịch sử thành phố Huế và Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, đã đề xuất các giải pháp nhằm phát huy giá trị các di tích gắn liền với sự kiện thất thủ Thuận An và thất thủ Kinh đô Huế.

Theo các tác giả, cần đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của các di tích gắn liền với hai sự kiện này. Chính quyền và nhân dân địa phương nơi có các di tích cần phối hợp thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy giá trị các điểm di tích, khai thác phục vụ du lịch.

Kết nối với các đơn vị lữ hành để xây dựng tour tham quan, có thể lồng ghép các buổi trải nghiệm cùng với người dân địa phương chuẩn bị mâm lễ vật và tham gia cúng 23.5 (âm lịch) tại các hộ gia đình để hiểu thêm về văn hóa tâm linh của vùng đất Cố đô.

Đồng thời, các cấp, ngành phối hợp với Sở GD&ĐT để đưa nội dung giáo dục di sản văn hóa vào học đường, trong đó có tìm hiểu sâu về các di tích lịch sử gắn liền với hai sự kiện tại cửa biển Thuận An 1883 và Kinh đô Huế năm 1885…

Hơn một thế kỉ qua, những địa điểm, di tích liên quan đến hai sự kiện này là những di tích lịch sử đã phản ánh một giai đoạn đầy đau thương nhưng rất anh dũng, quật cường của dân tộc Việt Nam. Do đó việc phát huy giá trị các di tích gắn liền với hai sự kiện ở cửa biển Thuận An năm 1883 và thất thủ Kinh đô Huế năm 1885 là việc làm cần thiết, đòi hỏi sự chung tay, góp sức của các cấp chính quyền và nhân dân.

Nguồn: https://baovanhoa.vn/van-hoa/phat-huy-gia-tri-cac-di-tich-gan-voi-su-kien-chien-dau-o-cua-bien-thuan-an-va-kinh-do-hue-145697.html