Phát triển bền vững nghề nuôi biển - Bài cuối

Sở hữu hệ sinh thái biển phong phú, điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn nhân lực dồi dào, TP. Hồ Chí Minh đang hướng đến mục tiêu phát triển nghề nuôi trồng thủy sản biển theo hướng bền vững, an toàn và ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi xanh – nhằm khai thác tối đa tiềm năng, khẳng định vị thế trung tâm kinh tế biển của khu vực phía Nam.

Cá nuôi lồng bè tại xã Long Sơn, thành phố Vũng Tàu. 

Những khó khăn cần tháo gỡ

Theo Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TP. Hồ Chí Minh (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh), đến nay diện tích nuôi trồng đạt 6.448 ha, sản lượng thu hoạch trung bình trên 32.700 tấn/năm. Trong số đó, diện tích nuôi nước ngọt đạt 930 ha, nước mặn và lợ hơn 5.500 ha; nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân đã mạnh dạn đầu tư công nghệ cao trên tổng diện tích gần 430 ha. Tuy nhiên, thực tế hiện nay việc phát triển nghề nuôi biển của thành phố đang gặp nhiều khó khăn, cần có giải pháp tháo gỡ để phát triển mạnh và bền vững thời gian tới.

Ông Phan Văn Đức, ngụ xã Phước Hải, một hộ nuôi tôm thẻ chân trắng ứng dụng công nghệ cao chia sẻ, việc thiếu quỹ đất tập trung là một trong những hạn chế lớn để phát triển nuôi trồng thủy sản ứng công nghệ cao. Bởi thời gian để các doanh nghiệp, cá nhân, hợp tác xã thuê đất ngắn, trong khi vốn đầu tư lại khá lớn, tỷ lệ rủi ro trong quá trình sản xuất lại không hề nhỏ, khiến nhiều doanh nghiệp, cá nhân không muốn mạo hiểm đầu tư hoặc mở rộng quy mô sản xuất.

Còn ông Đào Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thủy sản Tứ Hải cho biết, hạ tầng giao thông, xử lý nước thải tại các khu quy hoạch nuôi trồng, chế biến thủy sản hiện chưa hoàn thiện, thiếu đồng bộ, khiến doanh nghiệp chưa thể mạnh dạn đầu tư nguồn lực và công nghệ. Ông kiến nghị, Nhà nước cần rà soát và hoàn thiện quy hoạch về các vùng nuôi tập trung và các khu chế biến thủy hải sản, đảm bảo hạ tầng đồng bộ, kết nối giao thông thuận lợi và ổn định lâu dài. “Khắc phục những bất cập trong quy hoạch không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngành thủy sản địa phương”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo nhiều chị Lê Thị Thu Cúc, hộ nuôi cá biển lồng bè trên sông Chà Và, xã Long Sơn cũng mong muốn, địa phương sớm có khu trung tâm sản xuất giống thủy sản tập trung đạt chất lượng để người nuôi có nơi mua giống. “Hiện nay, để nuôi thủy sản lồng bè tôi phải ra tận Nha Trang để đặt hàng, nên rất bất tiện. Cùng với đó, người nuôi chúng tôi cũng mong Nhà nước có chương trình hỗ trợ các thiết bị, máy móc để có thể kiểm tra, giám sát thường xuyên được môi trường nuôi, hiện chúng tôi nuôi thủy sản nhưng chỉ dựa vào cảm quan, kinh nghiệm nên chưa chuẩn xác trong việc kiểm soát môi trường.”

Nhiều hộ dân và doanh nghiệp, hợp tác nuôi thủy sản vùng ven biển cũng mong muốn cơ quan chức năng của thành phố sớm công bố các quy hoạch vùng nuôi rõ ràng để họ có thể mở rộng quy mô sản xuất, mạnh dạn đầu tư công nghệ vào nuôi trồng.

Đồng bộ giải pháp

Với những lợi thế sẵn có về điều kiện tự nhiên và yêu cầu của sự phát triển bền vững, TP. Hồ Chí Minh đang định hướng phát triển ngành nuôi trồng thủy hải sản theo hướng bền vững, tuần hoàn và xanh.

Theo Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh) để đạt được điều đó, ngành Nông nghiêp và Môi trường thành phố đang tiếp tục khuyến khích các mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi hình thức nuôi sang thâm canh, siêu thâm canh, thúc đẩy sản lượng tôm thẻ chân trắng ứng dụng công nghệ cao trên toàn thành phố. Cùng với đó, ngành nông nghiệp và môi trường cũng xây dựng kế hoạch khảo sát các vùng biển phù hợp cho việc phát triển nuôi biển trên địa bàn các xã vùng ven biển để phục vụ lập quy hoạch nuôi trồng thủy sản lồng bè ứng dụng công nghệ cao.

Ngoài việc khuyến khích người dân nuôi ứng dụng công nghệ cao, ngành còn vận động người nuôi hướng đến nuôi bền vững, áp dụng các quy trình thực hành nuôi trồng thủy sản tốt (GAP) và tương đương; tuyên truyền, phổ biến chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Song song đó, ngành cũng tiến hành vận động các doanh nghiệp, cơ sở nuôi có tiềm lực kinh tế xây dựng chuỗi liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất tới khâu tiêu thụ, chế biến.

Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư cũng thường xuyên phổ biến và hướng dẫn người nuôi thực hiện tốt các giải pháp kỹ thuật ứng phó với biến đổi khí hậu như khi nắng nóng, hạn hán kéo dài hoặc khi thời tiết chuyển mùa vào mùa mưa bão (mưa lớn kéo dài) nhằm ổn định môi trường nước nuôi, nâng cao sức đề kháng cho thủy sản nuôi. Đặc biệt chú ý về khẩu phần ăn, chế độ cho ăn cho phù hợp.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Chu Hồi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Thủy sản Việt Nam lưu ý, các địa phương ven biển TP. Hồ Chí Minh khi quy hoạch vùng nuôi biển cần phải chú ý đến các chỉ tiêu như mật độ các lồng nuôi phải phù hợp, tránh phát triển “nóng” lồng bè tại các vùng nuôi, đây sẽ là điều kiện để đảm bảo nuôi thủy sản sạch, bền vững và có kiểm soát.

“Để ngành nuôi trồng thủy sản tại TP. Hồ Chí Minh phát triển bền vững, cần hoàn thiện hạ tầng vùng nuôi, đầu tư hệ thống xử lý nước, đê bao, điện, giao thông kết nối. Đồng thời, hỗ trợ người dân tiếp cận vốn, đào tạo kỹ thuật và xây dựng thương hiệu sản phẩm đặc trưng của từng địa phương”, ông Hồi nói.

Trong năm 2025, ngành thủy sản thành phố phấn đấu mức tăng trưởng đạt 3,25%, đảm bảo sản xuất nuôi trồng thủy sản theo hướng đa giá trị, đa đối tượng, đóng góp thiết thực cho mục tiêu tăng trưởng GRDP của thành phố và ngành Nông nghiệp và Môi trường.

Trong giai đoạn tới, mục tiêu của ngành thủy sản thành phố không chỉ là tăng sản lượng, mà còn là phát triển có trách nhiệm, gắn với tăng trưởng xanh, ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số trong quản lý nuôi trồng. Đây là hướng đi tất yếu giúp TP. Hồ Chí Minh phát huy tối đa tiềm năng biển, xây dựng nền kinh tế thủy sản hiện đại, hiệu quả và thân thiện với môi trường, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Nguồn: https://baotintuc.vn/kinh-te/phat-trien-ben-vung-nghe-nuoi-bien-bai-cuoi-20251012071825873.htm