Phụ nữ hiện đại dám nghĩ, dám làm, dám khác biệt để tạo giá trị riêng

Phụ nữ hiện đại phải dám nghĩ, dám làm, dám khác biệt

Chuyên gia giáo dục Tô Thụy Diễm Quyên cho rằng, phụ nữ Việt Nam nếu được trao cơ hội học tập, tiếp cận công nghệ, họ hoàn toàn có thể trở thành lực lượng nòng cốt trong công cuộc phát triển bền vững. (Ảnh NVCC)

Trong dòng chảy phát triển năng động của thời đại số, phụ nữ Việt Nam ngày nay không chỉ là “người giữ lửa” trong gia đình, mà cònkiến tạo tri thức, truyền cảm hứng và góp phần định hình tương lai đất nước. Ở bất cứ lĩnh vực nào, từ kinh tế, giáo dục đến khoa học, công nghệ - dấu ấn của phụ nữ đều thể hiện rõ nét bằng tinh thần sáng tạo, bản lĩnh và lòng nhân ái.

Trao đổi với Báo Thế giới & Việt Nam, bà Tô Thụy Diễm Quyên, chuyên gia giáo dục và cố vấn phát triển năng lực, nhà sáng lập, Giám đốc điều hành InnEdu, đồng thời là một trong 20 phụ nữ truyền cảm hứng năm 2021 do Forbes Việt Nam bình chọn chia sẻ góc nhìn về phụ nữ Việt Nam thời đại mới. Theo bà, họ là những người đang tự tin làm chủ cuộc đời, vượt qua giới hạn và góp phần viết tiếp câu chuyện đẹp về bình đẳng giới, phát triển bền vững và khát vọng vươn tầm quốc gia.

Những người kiến tạo, bản lĩnh và nhân văn

Thưa bà, trong bối cảnh xã hội hiện nay, khi vai trò của phụ nữ ngày càng được khẳng định, bà nhìn nhận thế nào về hình mẫu “phụ nữ Việt Nam thời đại mới”?

Trước đây, hình ảnh phụ nữ Việt Nam thường gắn với lời ca ngợi “giỏi việc nước, đảm việc nhà” – quan niệm phần nào chưa thật công bằng. Ngày nay, nhiều phụ nữ đã khẳng định năng lực bằng cách sống thật với chính mình, lựa chọn con đường riêng và đóng góp cho cộng đồng bằng tri thức, lòng nhân ái và tư duy sáng tạo.

“Giỏi việc nước, đảm việc nhà” không chỉ là chu toàn trách nhiệm, mà còn là sự dung hòa giữa giá trị truyền thống của lòng vị tha, đức hy sinh với tinh thần khai phóng, dám học hỏi, phản biện và hành động.

Họ có thể là người mẹ truyền cảm hứng học tập suốt đời cho con, nữ kỹ sư dẫn dắt đồng nghiệp trong dự án lớn, hay cô giáo vùng cao ứng dụng công nghệ để đưa học sinh đến gần hơn với thế giới.

Phụ nữ thời đại mới không còn đặt hạnh phúc hay cuộc đời mình vào tay người khác, mà chủ động xây dựng phẩm chất, sự nghiệp, các mối quan hệ và hạnh phúc riêng. Họ là những người kiến tạo cuộc sống của chính mình.

Tôi cho rằng, hình mẫu người phụ nữ Việt Nam hôm nay là sự kết hợp hài hòa giữa bản lĩnh, tri thức và giá trị nhân văn. Họ vừa giữ vai trò truyền thống trong gia đình, vừa tích cực tham gia đời sống xã hội, đóng góp trí tuệ và năng lực cho sự phát triển của đất nước.

Quan trọng hơn, họ tự tin vào bản thân, dám lựa chọn con đường riêng, cất tiếng nói của phụ nữ và bảo vệ những giá trị mình theo đuổi. Với lòng nhân ái, sự bền bỉ và tinh thần cầu tiến, nếu được trao cơ hội học tập, tiếp cận công nghệ và rèn luyện kỹ năng lãnh đạo, phụ nữ Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành lực lượng tiên phong trong phát triển bền vững.

Khi phụ nữ được tin tưởng giao quyền, họ thường đưa ra những quyết định nhân văn, có tầm nhìn dài hạn, góp phần cân bằng và bền vững hơn cho xã hội. (Ảnh NVCC)

Theo bà, đâu là những lĩnh vực cần được ưu tiên để phát huy trọn vẹn tiềm năng của phụ nữ Việt Nam hiện nay?

Để phụ nữ Việt Nam thực sự phát triển và đóng góp xứng đáng với tiềm năng của mình, tôi cho rằng cần tập trung vào ba trụ cột chính sách trọng tâm.

Một là, giáo dục bình đẳng và khai phóng: Không chỉ là cơ hội học tập, mà là quyền được học trong môi trường không định kiến giới, nơi con gái được khuyến khích học STEM, lãnh đạo, khởi nghiệp và tư duy phản biện. Phụ nữ phải được bình đẳng về thu nhập và công việc gia đình. Không có lĩnh vực nghề nghiệp nào mà phụ nữ không thể nắm bắt, trừ phi sức khỏe không phù hợp. Cha mẹ không nên giữ quan điểm con gái trước sau gì cũng phải dựa vào chồng cho nên không cần học cao. Hãy để các cô bé gái được quyền sống cuộc đời của chính mình.

Hai là, chính sách hỗ trợ phụ nữ trong khoa học - công nghệ. Ngày trước khi là đại diện giáo dục của Microsoft tại Việt Nam, tôi có tham gia làm giảng viên cho một dự án rất dễ thương có tên “Digigirl”. Dự án này ủng hộ trẻ em gái đặc biệt là ở vùng cao tham gia học lĩnh vực công nghệ. Các em đã thể hiện sức mạnh tri thức và ý chí tuyệt vời để chúng ta có thể tin tưởng rằng phụ nữ hoàn toàn có thể trở thành các chuyên gia về công nghệ và không hề thua kém nam giới. Cần có quỹ nghiên cứu, học bổng và mạng lưới mentor nữ để giúp phụ nữ tham gia sâu vào các lĩnh vực mới như AI, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học, và giáo dục số.

"Giáo dục và niềm tin vào bản thân là chìa khóa để phụ nữ phá vỡ mọi giới hạn. Một người phụ nữ được giáo dục đầy đủ không chỉ có tri thức mà còn có khả năng tư duy độc lập, dám đặt câu hỏi, dám lựa chọn con đường phù hợp cho mình".

Ba là, kinh tế sáng tạo và khởi nghiệp nữ giới. Phụ nữ có năng lực đặc biệt trong việc tạo ra giải pháp nhân văn và bền vững. Do đó, cần các chính sách tín dụng mềm, vườn ươm khởi nghiệp nữ và chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho phụ nữ nông thôn và doanh nghiệp do nữ làm chủ. Tỷ lệ phụ nữ giữ những chức vụ chủ chốt cũng nên tăng thêm. Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng phụ nữ làm lãnh đạo sẽ có nhiều tác động tích cực cho mọi lĩnh vực đời sống trên toàn cầu.

Thực ra, đầu tư cho phụ nữ không chỉ là một khẩu hiệu nhân văn, mà là chiến lược phát triển kinh tế thông minh. Phụ nữ chiếm gần một nửa lực lượng lao động, họ thường có năng lực tổ chức, khả năng thích ứng rất cao. Vì thế, nếu chúng ta đầu tư vào giáo dục, đào tạo kỹ năng số, khởi nghiệp sáng tạo và chăm sóc sức khỏe tinh thần cho phụ nữ, thì năng suất quốc gia sẽ tăng lên rõ rệt. Một phụ nữ tự tin, có tri thức và sức khỏe tốt sẽ lan tỏa năng lượng tích cực cho cả gia đình và cộng đồng.

Ngoài ra, chính sách bình đẳng cơ hội trong công việc, lãnh đạo và thăng tiến rất quan trọng. Khi phụ nữ được tin tưởng giao quyền, họ thường đưa ra những quyết định nhân văn, có tầm nhìn dài hạn, góp phần cân bằng và bền vững hơn cho xã hội.

Chìa khóa để phụ nữ tự tin và tự chủ

Trong hành trình tự khẳng định mình, phụ nữ vẫn phải đối mặt với nhiều định kiến xã hội và rào cản vô hình. Vậy điều gì là quan trọng nhất để họ vượt qua những giới hạn đó?

Tôi từng mất nhiều năm thu mình trong “chiếc kén” do chính mình tạo ra, tin rằng năng lực có hạn và cuộc đời đã khép lại sau khi kết hôn. Mãi sau này, tôi mới nhận ra, điều làm thay đổi cuộc sống không gì khác ngoài việc tự giáo dục, tức là thay đổi tư duy, niềm tin và nền tảng tri thức. Trong đó, giáo dục là gốc rễ, còn niềm tin là động lực.

Một nền giáo dục khai phóng giúp phụ nữ nhận ra giá trị bản thân và hiểu rằng họ có quyền được tỏa sáng. Nhưng chỉ khi có niềm tin, họ mới đủ dũng khí bước ra khỏi vùng an toàn, dám thử, dám sai và dám khác biệt. Giáo dục, nếu được hiểu đúng nghĩa, không chỉ truyền đạt tri thức mà còn khơi dậy niềm tin ấy. Bởi khi phụ nữ tin rằng mình xứng đáng, họ có thể tạo nên “phép màu” cho chính cuộc đời và cộng đồng của mình.

"Một phụ nữ tự tin, có tri thức và sức khỏe tốt sẽ lan tỏa năng lượng tích cực cho cả gia đình và cộng đồng".

Tôi tin rằng, giáo dục và niềm tin vào bản thân là chìa khóa để phụ nữ phá vỡ mọi giới hạn. Một phụ nữ được giáo dục đầy đủ không chỉ có tri thức mà còn có khả năng tư duy độc lập, dám đặt câu hỏi, dám lựa chọn con đường phù hợp cho mình. Tuy nhiên, điều quan trọng là xã hội cần thay đổi cách nhìn về vai trò của phụ nữ. Khi phụ nữ muốn thành công, họ thường phải “chứng minh gấp đôi” so với nam giới, điều đó không công bằng. Chúng ta cần tạo môi trường bình đẳng thật sự, nơi mỗi cá nhân được đánh giá bằng năng lực và đóng góp, chứ không bởi giới tính.

Tôi luôn khuyến khích các bạn nữ trẻ hãy tự hỏi: “Mình muốn trở thành ai, mình cần học gì để đạt được điều đó?”. Thực tế, khi phụ nữ dám mơ lớn, dám hành động, không gì là không thể.

Phụ nữ Việt Nam có rất nhiều phẩm chất đáng quý như kiên cường, giàu tình cảm và khát vọng vươn lên. (Ảnh NVCC)

Ở góc độ phát triển nguồn nhân lực, bà đánh giá thế nào về vai trò của phụ nữ trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, những lĩnh vực vốn được xem là “sân chơi” của nam giới?

Tôi nghĩ, đó là định kiến đang dần bị xóa bỏ. Thực tế cho thấy, nhiều phụ nữ đang thành công rực rỡ trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo, từ khởi nghiệp, quản lý dữ liệu đến trí tuệ nhân tạo. Phụ nữ có tư duy tinh tế, khả năng phân tích và kết nối cảm xúc là những năng lực rất cần trong kỷ nguyên số, nơi công nghệ phải gắn liền với yếu tố con người.

Nói cách khác, chuyển đổi số không phải là cuộc chơi của nam giới mà là cuộc chơi của trí tuệ, của cảm xúc và của sự thấu hiểu con người. Ở đó, phụ nữ có lợi thế tự nhiên. Phụ nữ không chỉ là người sử dụng công nghệ, mà hoàn toàn có thể là người kiến tạo công nghệ nhân văn, những giải pháp phục vụ con người, chăm sóc sức khỏe tinh thần, giáo dục trẻ em, phát triển cộng đồng.

Đã đến lúc định nghĩa lại “năng lực công nghệ” không chỉ là lập trình hay kỹ thuật, mà là khả năng ứng dụng công nghệ để tạo giá trị xã hội. Các trường học, doanh nghiệp và tổ chức cần chủ động tạo môi trường khuyến khích phụ nữ tham gia vào các dự án công nghệ, đào tạo kỹ năng số và trao quyền lãnh đạo trong các nhóm đổi mới sáng tạo.

Chúng ta nên khuyến khích phụ nữ tham gia nhiều hơn vào STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học), hỗ trợ họ thông qua các chương trình đào tạo, học bổng và mạng lưới cố vấn nữ. Khi phụ nữ tự tin bước vào lĩnh vực công nghệ, họ không chỉ thay đổi chính cuộc đời mình mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế số toàn diện và nhân văn hơn.

“Hãy dám khác biệt để tạo nên giá trị riêng”

Với trải nghiệm nhiều năm làm việc trong lĩnh vực giáo dục và phát triển năng lực, bà có thông điệp gì gửi đến các bạn gái trẻ hôm nay, những người đang nỗ lực xây dựng bản lĩnh và tự tin để trở thành “phụ nữ Việt Nam thời đại mới”?

Thế giới đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết và cơ hội chưa bao giờ nhiều đến vậy cho những người dám học, dám nghĩ và dám hành động. Hãy tin rằng, tri thức là sức mạnh, nhân ái là bản sắc và bản lĩnh là đôi cánh. Đừng sợ thất bại, vì mỗi lần vấp ngã là một bước trưởng thành. Đừng sợ khác biệt, vì chính sự khác biệt ấy làm nên giá trị riêng của em. Và đừng quên, hãy học không chỉ để giỏi, mà để hiểu – thương – góp phần làm cho thế giới này tốt đẹp hơn.

Những bạn gái trẻ - hãy dám khác biệt, dám bước ra khỏi vùng an toàn và đừng sợ thất bại. Thành công không đến từ việc chúng ta giỏi hơn người khác, mà đến từ việc biết mình là ai, muốn gì và không ngừng học hỏi để tiến gần hơn đến mục tiêu đó.

Trong suốt hành trình phát triển của dân tộc, phụ nữ Việt Nam luôn hiện diện như một biểu tượng của nghị lực và lòng nhân hậu. Họ không chỉ là điểm tựa của gia đình mà còn là nguồn động lực cho sự tiến bộ xã hội, góp phần quan trọng vào công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế. Khi phụ nữ được khuyến khích học tập, sáng tạo, được tạo điều kiện để phát huy năng lực, quốc gia sẽ có thêm những công dân tự tin, chủ động và giàu khát vọng.

Nguồn: https://baoquocte.vn/phu-nu-hien-dai-dam-nghi-dam-lam-dam-khac-biet-de-tao-gia-tri-rieng-331237.html