Podcast là thể loại mà nhiều cơ quan thông tấn báo chí đang rất chú trọng để định hình, phát triển nhằm tiếp cận với công chúng báo chí theo hướng chuyên nghiệp, tăng hiệu quả truyền thông và tất nhiên là cả về mặt kinh tế báo chí.

Là người có kinh nghiệm “thực chiến” với loại hình báo phát thanh, Nhà báo Ðồng Mạnh Hùng cho rằng: “Ưu thế của Podcast là tính giải trí cao, có nhiều định dạng, nhiều cách thức sáng tạo. Ðặc biệt, Podcast phát trên nhiều nền tảng, vượt trội so với phát thanh truyền thống chỉ cố định khung giờ trên sóng AM, FM”.

Lớp tập huấn Kỹ năng làm Podcast do Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Hội Nhà báo TP Cần Thơ tổ chức với đối tượng là các phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí địa phương khu vực Nam Sông Hậu.

Lớp tập huấn Kỹ năng làm Podcast do Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Hội Nhà báo TP Cần Thơ tổ chức với đối tượng là các phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí địa phương khu vực Nam Sông Hậu.

Trên thực tế, Podcast là định dạng đa phương tiện được cung cấp định kỳ và có thể dễ dàng chia sẻ, trao đổi trên môi trường trực tuyến. Podcast có thể tồn tại dưới các định dạng phổ biến như: âm thanh (audio) và tổ hợp đa phương tiện (âm thanh, đồ hoạ, video...). Ðiểm nổi trội của Podcasting là hình thức cung cấp thông tin dưới dạng podcast mà người ta có thể khai thác (xem, nghe, chia sẻ...) trực tuyến hoặc tải xuống và khai thác trên các phương tiện công nghệ của cá nhân.

Cái mới của Podcast là tiếp cận công chúng theo hướng khai thác và tập trung vào đối tượng cụ thể, công chúng tiềm năng. Tệp công chúng của từng chương trình Podcast hướng đến không chỉ đơn thuần là cung cấp “cái mình có” mà được hình thành trên cơ sở nghiên cứu và nắm bắt nhu cầu của công chúng để phát huy tối đa hiệu quả thông tin. Cái mới của Podcast cũng là xu thế tất yếu để đáp ứng với thói quen mới, sở thích tiếp cận mới, cách lựa chọn thông tin mới của những công chúng báo chí hiện nay.

“Podcast là phát thanh nhưng không phải là phát thanh”, Nhà báo Ðồng Mạnh Hùng chia sẻ một mệnh đề lý thú về thể loại này. So với phát thanh truyền thống, Podcast là thể loại mà công chúng được đặt vào vị trí trung tâm. Người nghe chọn nghe/chủ động nghe khi đến với Podcast từ nhu cầu thông tin mang tính cá nhân hoá theo sở thích. Trên nền tảng số, cách tiếp cận với Podcast vô cùng thuận lợi. Hơn thế, các tệp Podcast có thể tải, lưu và nghe mà không hạn chế về điều kiện kết nối Internet. Tính thân mật và tương tác của Podcast cao, và những người cùng sở thích cùng với người chủ trì kênh Podcast dễ gắn kết thành một cộng đồng trên không gian số.

Báo Cà Mau trước khi hợp nhất với Ðài PT-TH tỉnh Cà Mau, trong nỗ lực đổi mới đã định hình xây dựng các chương trình Podcast. (Ảnh chụp giao diện chương trình Podcast Báo Cà Mau điện tử).

Báo Cà Mau trước khi hợp nhất với Ðài PT-TH tỉnh Cà Mau, trong nỗ lực đổi mới đã định hình xây dựng các chương trình Podcast. (Ảnh chụp giao diện chương trình Podcast Báo Cà Mau điện tử).

Một vấn đề khác được Nhà báo Ðồng Mạnh Hùng chia sẻ: “Ở đây, không đơn giản là đưa các chương trình phát thanh truyền thống lên môi trường số sẽ trở thành Podcast. Podcast có những điều riêng biệt so với phát thanh truyền thống, cốt lõi vấn đề nhất chính là tính cá nhân hoá”. Thay vì kiểu truyền thông thông tin một cách chung chung, khô cứng, không có chủ đích cụ thể, Podcast tập trung hướng sâu vào tính kết nối, thấu cảm giữa người chủ trì và công chúng, từ đó gia tăng hiệu quả thông tin và tạo được nhóm đối tượng công chúng ủng hộ, đồng hành. Ðây cũng là lý giải cho việc một số kênh Podcast của những host cá nhân hiện nay lại gặt hái được thành công vang dội, với lượng công chúng trung thành rất lớn.

Thêm nữa, chủ đề và dạng thức của Podcast vô cùng phong phú, tuỳ theo đối tượng công chúng và mục tiêu truyền thông của người/đơn vị chủ trì hướng đến. Ðời sống của Podcast cũng rất phong phú, có thể tiếp nối theo kiểu serial (theo tập) hoặc daily (theo ngày); thậm chí với Podcast, những dạng thức phát thanh theo kiểu hồ sơ nhiều kỳ cũng được triển khai hoàn toàn mạch lạc, hiệu quả.

Nói về những vấn đề để xây dựng một kênh Podcast, Nhà báo Ðồng Mạnh Hùng chia sẻ: “Ðầu tiên hãy nghĩ về công chúng, xem công chúng đang cần gì. Thứ nữa là cách tiếp cận, hãy cá nhân hoá, thân mật và tạo sự gần gũi, tin cậy, kết nối để công chúng có thể đến với kênh trong muôn vàn sự lựa chọn trong thời đại số. Hãy viết kịch bản tốt, hãy chọn giọng đọc hay, truyền cảm, âm thanh rõ ràng và vận dụng thành thạo kỹ năng của các loại hình báo chí khác để làm cho Podcast thật sự sinh động, có cảm xúc”.

Với cơ quan báo chí địa phương, Nhà báo Ðồng Mạnh Hùng gợi ý: “Cần có sự cởi mở, quyết tâm của toà soạn. Nên chọn và tổ chức nhóm để thực hiện các chương trình Podcast. Như đã nói, hãy nhìn vào công chúng và xem xét, xây dựng kế hoạch dài hơi để “nuôi” một chủ đề, một kênh Podcast. Podcast trên nền tảng số có thể xây dựng vô số kênh, từ chủ thể là cá nhân hoặc là cơ quan toà soạn báo. Nói về nguồn lực để làm Podcast thì mức đầu tư không lớn, trình độ nhân lực báo chí hiện nay có thể làm trong tầm tay. Báo chí địa phương với các mảng đề tài phong phú, những tệp công chúng tiềm năng, hoàn toàn có thể tính toán Podcast trở thành một kênh thông tin chiến lược để giữ chân, thu hút công chúng, không chỉ hoàn thành nhiệm vụ chính trị mà còn làm tăng nguồn thu cho toà soạn”.

Gởi gắm tâm huyết của Nhà báo Ðồng Mạnh Hùng với những người mới tiếp cận và làm Podcast là: “Hãy bắt tay làm, khi làm sẽ tích luỹ được kinh nghiệm. Và với Podcast, sáng tạo là vô hạn trên những thành tựu của kỷ nguyên số, do đó, sẽ có nhiều điều thú vị chờ đợi các bạn. Một lưu ý không thừa khi làm Podcast, đó là hãy nghĩ về công chúng, hãy tư duy từ góc độ của công chúng, thay đổi cách tiếp cận để sản phẩm báo chí không chỉ đến được nơi cần đến mà còn lan toả rộng rãi những thông điệp tốt đẹp trong xã hội”.

Có thể hiểu cơ bản, Podcast là một mạng xã hội, phân phối các chương trình âm thanh cho máy tính và thiết bị di động qua Internet; Podcast là “một loạt tập tin âm thanh kỹ thuật số mà người dùng có thể tải xuống, đăng ký hoặc nghe”. Những trụ cột chính của Podcast được định hình từ kiến thức (câu chuyện, tính xác thực); sự giải trí và sự kết nối thấu cảm của người chủ trì (host) và vai trò quan trọng của âm thanh, giọng nói. Những ưu thế của thể loại Podcast khi so sánh với phát thanh truyền thống nhanh chóng được khẳng định. Podcast có những đặc điểm như: tính định kỳ, cá nhân hoá, nội dung đa dạng, phong phú, đi sâu vào đời sống con người, và quan trọng nhất là sự gần gũi, thân mật, giúp người nghe có thể tương tác được, có thể chia sẻ quan điểm.

Phạm Hải Nguyên

Nguồn: https://baocamau.vn/podcast-cach-tiep-can-cong-chung-bao-chi-moi-a39424.html