Sàn giao dịch vàng: Đang xem xét 3 phương án; thí điểm theo 3 giai đoạn

Chiều 15/10, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Tọa đàm về việc thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, thị trường vàng Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Việc nghiên cứu và xem xét thành lập sàn giao dịch vàng là bước đi đồng bộ, nhằm hoàn thiện thể chế, minh bạch hóa hoạt động giao dịch, hạn chế tình trạng giao dịch tự do ngoài kiểm soát, đồng thời tăng cường vai trò quản lý Nhà nước. Ngoài ra, việc hình thành sàn giao dịch vàng còn giúp cung cấp dữ liệu minh bạch cho công tác phân tích, dự báo, hoạch định chính sách.

Lộ trình hướng tới sàn giao dịch vàng quốc gia

Tại tọa đàm, ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (NHNN), cho biết việc thành lập sàn giao dịch vàng trên nguyên tắc Nhà nước quản lý là phù hợp thực tiễn. Mục tiêu ban đầu là hình thành sàn giao dịch vàng vật chất, kênh phân phối vàng nguyên liệu nhập khẩu đủ tiêu chuẩn, công khai, minh bạch; từng bước triển khai các sản phẩm vàng tài khoản và phái sinh, hướng tới huy động nguồn vàng trong dân để chuyển hóa thành nguồn lực đầu tư.

Theo ông Tuấn, Việt Nam có nhiều thuận lợi: Nghị định 232 cho phép NHNN cấp phép nhập khẩu vàng cho ngân hàng, doanh nghiệp đủ điều kiện; mô hình sandbox tài chính, trung tâm tài chính quốc tế, sở giao dịch hàng hóa, tài sản số đã hình thành; nhiều ngân hàng có kinh nghiệm vận hành sàn giao dịch. Việt Nam có thể tham khảo mô hình sàn vàng quốc tế như SGE (Trung Quốc), IIBX (Ấn Độ), SBMA (Singapore)…

Sàn giao dịch vàng: Đang xem xét 3 phương án; thí điểm theo 3 giai đoạn- Ảnh 2. — Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (NHNN) - Ảnh: VGP

Tuy nhiên, khó khăn lớn là vàng là hàng hóa đặc biệt, giá trị cao, đòi hỏi hệ thống kho lưu trữ, kiểm định, bảo đảm an toàn tài sản. Hiện Việt Nam chưa có trung tâm lưu trữ và kiểm định vàng tập trung. Vì vậy, việc triển khai cần lộ trình phù hợp, từng bước thận trọng, bảo đảm an toàn hệ thống tài chính và ổn định kinh tế vĩ mô.

Ông Đào Xuân Tuấn cho biết, NHNN đang xem xét ba phương án mô hình:

Thứ nhất, thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia. Thứ hai, cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa. Thứ ba, thành lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Tất cả đều hướng tới mục tiêu tạo lập trung tâm giao dịch vàng hiện đại, có cơ sở hạ tầng thanh toán, lưu trữ, công nghệ đồng bộ, huy động hiệu quả nguồn vàng trong dân.

Dự kiến việc thí điểm sẽ chia làm 3 giai đoạn, điều chỉnh linh hoạt theo thực tế triển khai. Giai đoạn đầu chưa liên thông với sàn vàng quốc tế để bảo đảm kiểm soát rủi ro.

Nhiều ý kiến tại tọa đàm thống nhất rằng việc thành lập và vận hành sàn giao dịch vàng tập trung là bước đi chiến lược trong quản lý vĩ mô, giúp ổn định thị trường, củng cố niềm tin và thúc đẩy nguồn vàng vào sản xuất, kinh doanh, thay vì tích trữ.

Sàn giao dịch vàng: Đang xem xét 3 phương án; thí điểm theo 3 giai đoạn- Ảnh 3. — Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính) - Ảnh: VGP/HT

Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính), cho rằng thị trường vàng Việt Nam đề xuất hai sản phẩm có thể triển khai sớm. Đó là, phái sinh vàng, giúp doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro biến động giá và đáp ứng nhu cầu đầu cơ hợp pháp; chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục (ETF) vàng, phục vụ nhu cầu tích trữ an toàn của người dân.

Theo ông Hải, pháp lý về phái sinh vàng hiện cho phép triển khai ngay vì Việt Nam đã có thị trường phái sinh hoạt động ổn định, có cơ chế thanh toán, ký quỹ minh bạch. Tuy nhiên, cần xác định rõ giá cơ sở tham chiếu, có thể lấy từ sàn vàng quốc gia hoặc các sàn uy tín như LME hay COMEX…

Riêng ETF vàng cần sàn giao dịch vàng vật chất làm nền tảng, song vẫn có thể thực hiện thông qua giao dịch thỏa thuận giữa các quỹ đầu tư nếu NHNN cho phép. "Việc hình thành Sở giao dịch vàng quốc gia tương tự Sở Giao dịch Chứng khoán sẽ tạo nền tảng pháp lý và kỹ thuật vững chắc, giúp thị trường vận hành đồng bộ, an toàn", ông Hải góp ý.

Đại diện UBCKNN cho rằng, hoạt động lưu ký và kiểm định vàng là yếu tố trọng yếu. Các sản phẩm giao dịch trên sàn cần được tiêu chuẩn hóa, chỉ nên niêm yết những loại vàng đạt chuẩn như 99,99% hoặc 24K để tập trung thanh khoản, thuận lợi trong thanh toán và phát triển sản phẩm phái sinh sau này.

Sàn giao dịch vàng: Đang xem xét 3 phương án; thí điểm theo 3 giai đoạn- Ảnh 4.

Kết luận tọa đàm, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng khẳng định NHNN đã làm rõ các vấn đề được đại biểu nêu, trong đó nhấn mạnh NHNN không trực tiếp xây dựng hay vận hành sàn vàng, việc này thực tế sẽ do doanh nghiệp nhà nước và tư nhân phối hợp thực hiện dưới sự quản lý của cơ quan chức năng.

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho rằng, quá trình triển khai cần thận trọng và từng bước chắc chắn, bởi đây là chính sách có tác động lớn đến kinh tế vĩ mô. Trước khi vận hành, phải đánh giá kỹ mô hình, phạm vi hàng hóa giao dịch, cơ chế vận hành, xử lý thông tin.

Trước mắt, sàn vàng sẽ tập trung minh bạch hóa hoạt động nhập khẩu và giao dịch vàng miếng. Các sản phẩm như phái sinh hay chứng chỉ vàng sẽ tiếp tục được phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán nghiên cứu ở giai đoạn tiếp theo.

Phó Thống đốc cũng nhấn mạnh, khâu kiểm định và lưu ký là nền tảng quan trọng, cần thời gian hoàn thiện. Lãnh đạo NHNN lưu ý, có nhiều quan điểm có thể triển khai nhưng cần xác định mục tiêu vĩ mô, cao nhất của việc lập sàn giao dịch vàng. Giai đoạn đầu, sàn chỉ giao dịch vàng đạt tiêu chuẩn quốc tế, song song với việc chuẩn hóa quy trình kiểm định trong nước.

NHNN sẽ xây dựng dự thảo quy định pháp lý, xin ý kiến các bộ, ngành trước khi trình Thủ tướng Chính phủ.

"Các đơn vị phối hợp, góp ý khẩn trương để hoàn thành nhiệm vụ trong 10 ngày theo chỉ đạo của Chính phủ", Phó Thống đốc đề nghị.

Huy Thắng

Nguồn: https://baochinhphu.vn/san-giao-dich-vang-dang-xem-xet-3-phuong-an-thi-diem-theo-3-giai-doan-102251015213414796.htm