Sáp nhập tỉnh không thể nói anh giàu hơn tôi, tôi là gánh nặng cho anh

Lời tòa soạn: Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã cơ bản thống nhất chủ trương về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; sáp nhập một số tỉnh, bỏ cấp huyện, tiếp tục sáp nhập cấp xã.

Nội dung này đang được lấy ý kiến các cấp ủy, ngành, địa phương để hoàn thiện đề án. Bộ Chính trị sẽ trình hội nghị Trung ương lần thứ 11, dự kiến vào giữa tháng 4.

Chủ trương sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp lần này hướng tới mục tiêu lớn, với tầm nhìn chiến lược trăm năm. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp lần này “không chỉ đơn thuần là vấn đề điều chỉnh địa giới hành chính mà còn là điều chỉnh không gian kinh tế; điều chỉnh về phân công, phân cấp, điều chỉnh về phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế”.

Nhận thức được tầm quan trọng của chủ trương này trong tiến trình đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, VietNamNet tổ chức loạt bài “Cuộc sắp xếp đơn vị hành chính lịch sử với tầm nhìn trăm năm” với sự phân tích, đánh giá của nhiều chuyên gia uy tín.

Một trong những định hướng lớn và cũng là mục tiêu của việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp lần này đã được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ: “Không chỉ đơn thuần là điều chỉnh địa giới hành chính mà còn là vấn đề điều chỉnh không gian phát triển kinh tế; điều chỉnh về phân công, phân cấp, về phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế”.

Sáp nhập để gọn lại, tiết kiệm chi chỉ là một phần, còn sáp nhập để tạo động lực cho phát triển mới là quan trọng.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng nhiều lần nhấn mạnh đến mục tiêu của đợt sắp xếp đơn vị hành chính lần này. Đó là mở rộng không gian phát triển, tạo nền tảng, sức bật cho đất nước trong kỷ nguyên mới; đồng thời đảm bảo tính ổn định lâu dài của hệ thống, tổ chức với tầm nhìn chiến lược trăm năm.

Trao đổi với VietNamNet, đại biểu Quốc hội Vũ Trọng Kim, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, cho rằng việc sáp nhập tỉnh là để có thêm nguồn lực bứt phá.

"Tỉnh nhỏ cũng giống như chiếc áo chật, chỉ cần cựa nhẹ đã sứt chỉ, nên làm gì cũng khó. Do vậy, muốn mở mang, phát triển, nuôi hoài bão lớn, chúng ta phải sắm cái áo mới rộng hơn, để tạo không gian phát triển", ông ví von.

Ông Kim nêu ví dụ nếu sáp nhập TPHCM với 1-2 tỉnh sẽ có nguồn lực về vốn, con người để thúc đẩy vùng Đông Nam Bộ phát triển mạnh mẽ. Một số tỉnh ở Tây Nguyên có thể sáp nhập với một số tỉnh ven biển miền Trung để có thêm điều kiện phát triển.

Theo ông, trước đây, khi đường sá đi lại khó khăn, công nghệ thông tin chưa phát triển, thì 'tỉnh nhỏ, huyện nhỏ, xã nhỏ' là phù hợp.

Còn đợt sáp nhập lần này diễn ra trong bối cảnh cơ sở hạ tầng ngày càng hiện đại, công nghệ thông tin phát triển như vũ bão. Do vậy, việc sáp nhập có mục tiêu rất rõ ràng là tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh.

PGS.TS. Vũ Văn Phúc - Phó chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan đảng Trung ương nhận định, sau sáp nhập, hợp nhất, mỗi tỉnh sẽ lớn hơn, có không gian phát triển rộng hơn, không bị chia cắt bởi giới hạn hành chính nhiều như hiện nay.

Hơn nữa, khi sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, việc triển khai chủ trương, chính sách xuống cấp cơ sở sẽ rất nhanh chóng, thông suốt, đi vào cuộc sống vì không cần qua cấp trung gian.

“Chưa kể cấp trung gian có thể còn là cấp lực cản, bày ra nhiều cơ chế, chính sách con”, ông Phúc nêu thực tế.

Ở chiều ngược lại, cấp cơ sở gần dân nhất khi có vấn đề phát sinh cần báo cáo, xin ý kiến thì phản ánh ngay lên cấp tỉnh. Sự lãnh đạo, chỉ đạo, giám sát, kiểm tra của cấp tỉnh với cơ sở cũng sẽ nhanh hơn.

Khi sáp nhập, hợp nhất, đầu mối tổ chức bộ máy sẽ gọn hơn, số lượng cán bộ, công chức, viên chức giảm đi. Điều đó có nghĩa đầu tư để “nuôi” bộ máy địa phương sẽ giảm đi nhiều.

Phần chi đó có thể được dùng vào tăng đầu tư phát triển đất nước, phát triển tỉnh mới, xã mới, chăm lo an sinh xã hội cho người dân.

Ông dẫn chứng mới đây, Bộ Chính trị quyết định từ năm học tới sẽ miễn học phí cho học sinh từ mẫu giáo đến phổ thông trung học. Hay Tổng Bí thư đã đặt vấn đề, đến năm 2030 có miễn được viện phí khi đi khám chữa bệnh hay không.

“Người dân rất hoan nghênh những chủ trương, quyết sách này của Đảng. Nếu lấy kinh phí chi cho tổ chức bộ máy để chi vào khám, chữa bệnh thì tôi tin nhân dân rất vui mừng”, ông Phúc nhấn mạnh.

PGS.TS. Nguyễn Viết Thông, nguyên Tổng thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng khi sắp xếp, tổ chức bộ máy địa phương không nên cứng nhắc mà nên kết hợp các tiêu chí về diện tích, dân số, lịch sử, văn hóa, điều kiện phát triển của từng vùng.

Theo ông, nếu như trước kia việc sắp xếp dựa theo điều kiện địa lý đồng bằng, miền núi, ven biển, thì lần này có thể kết hợp các yếu tố để tạo thành tổng hòa, gắn kết các địa phương với nhau, tạo điều kiện cùng nhau phát triển.

“Đây là vì lợi ích chung đất nước, tuyệt đối phải tránh tư tưởng tỉnh giàu nhập với tỉnh nghèo, không có tỉnh nào giàu nghèo ở đây. Địa phương này có thể có mức bình quân thu nhập cao hơn nhưng chắc gì đã giàu hơn về tài nguyên, tiềm năng, văn hóa so với địa phương kia… Vì vậy, trong sáp nhập không thể nói anh giàu hơn tôi, tôi là gánh nặng cho anh. Đây là tư tưởng cần khắc phục”, ông Thông chia sẻ.

Ông dẫn chứng, trên thế giới, để phân biệt quốc gia hạnh phúc thì ngoài tiêu chí bình quân thu nhập đầu người, còn dựa vào nhiều yếu tố như an ninh chính trị, lòng tin của người dân, an sinh xã hội, sức khỏe, tuổi thọ của người dân…

Ông cũng nhìn nhận việc 63 tỉnh, thành vẫn còn “tâm lý cát cứ, cục bộ, địa phương”, với tình trạng hết hiệu ứng này đến hiệu ứng khác. Điển hình như có những giai đoạn xảy ra “hiệu ứng xi măng, “hiệu ứng nhà máy mía đường”, “hiệu ứng trường đại học”… Tức là “tỉnh anh có gì thì tỉnh tôi cũng phải có, không thể thua kém”.

Vì vậy, lần này, việc sắp xếp, tổ chức đơn vị hành chính cấp tỉnh, bỏ cấp huyện thành một tỉnh rộng hơn nhằm tạo dư địa phát triển, xứng đáng để đầu tư những công trình, dự án đúng tầm vóc.

Ông dẫn chứng các nước phát triển như Trung Quốc - một đất nước rộng lớn cũng chỉ có trên dưới 30 tỉnh, thành; Mỹ có 50 bang, Nhật Bản cũng chỉ còn 47 tỉnh, thành.

Cho biết năm 2022, lần đầu tiên Bộ Chính trị đã ban hành 6 nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh 6 vùng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, ông Thông lưu ý việc sáp nhập tỉnh cũng cần lưu ý đến tính liên kết vùng để tạo không gian phát triển với tầm nhìn vươn xa.

Với góc nhìn của một doanh nhân, TS. Trần Khắc Tâm - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Sóc Trăng rất trông chờ vào cuộc “cách mạng” sắp xếp lại bộ máy hành chính lần này.

Bởi việc sáp nhập các tỉnh, bỏ cấp huyện sẽ tạo ra nhiều thuận lợi hơn cho cộng đồng doanh nghiệp, tạo không gian rộng hơn để phát triển kinh tế, xã hội vùng và giảm bớt thủ tục hành chính.

Địa phương sẽ có môi trường rộng lớn hơn để thu hút nguồn lực phát triển. Các tỉnh nhỏ sáp nhập thành tỉnh lớn sẽ tận dụng được hết những tiềm năng, thế mạnh của nhau.

Ông phân tích, khu vực này có nông sản, hàng hóa, tài nguyên nhưng không có đủ cơ sở, công nghệ chế biến hiện đại, cảng biển để xuất khẩu. Còn khu vực kia có cảng biển lại không có nguồn hàng để xuất khẩu.

Doanh nghiệp chắc chắn sẽ được hưởng lợi rất nhiều. Trước đây, để thực hiện một dự án, doanh nghiệp sẽ phải đi từ cấp tỉnh xuống cấp huyện, sau đó xuống xã để thực hiện các loại giấy tờ. Mặc dù thủ tục hành chính đã được “số hóa” nhưng vẫn phải có độ trễ do chờ các cấp phê duyệt.

“Nếu cấp 'trung gian' là cấp huyện không còn thì doanh nghiệp sẽ giảm đi một cấp làm việc, tiết kiệm được rất nhiều thời gian”, ông Tâm nói.

Theo ông, một doanh nghiệp sang đầu tư ở tỉnh khác chắc chắn sẽ có những trở ngại nhất định. Nhưng với một tỉnh lớn hơn sau sáp nhập, dư địa, cơ hội để đầu tư là rất lớn. Doanh nghiệp hoàn toàn có thể đầu tư đến những vùng đất khác dễ dàng mà không gặp bất cứ trở ngại nào.

Vietnamnet.vn

Nguồn:https://vietnamnet.vn/sap-nhap-tinh-khong-the-noi-anh-giau-hon-toi-toi-la-ganh-nang-cho-anh-2382478.html