Đây là nhận định của ông Lăng Đức Quyền, nguyên phóng viên cao cấp, chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu các vấn đề thế giới của Tân Hoa xã, học giả kỳ cựu về các vấn đề Việt Nam khi trao đổi với phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Trung Quốc, trong những ngày tháng 6 lịch sử, hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Nhà nghiên cứu Lăng Đức Quyền trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Nhân Dân.
Cái nôi của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam
Nói về sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập báo Thanh niên, khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam, nhà nghiên cứu Lăng Đức Quyền cho biết, từ năm 1924 đến năm 1927, Hồ Chí Minh được Quốc tế Cộng sản giao nhiệm vụ từ Moscow đến Quảng Châu, trung tâm của cách mạng Trung Quốc lúc bấy giờ dưới bí danh Lý Thụy, và làm phiên dịch cho Borodin, cố vấn của Liên Xô cho Chính phủ Quốc dân trong thời kỳ hợp tác giữa Quốc Dân Đảng và Đảng Cộng sản Trung Quốc. Sau một thời gian chuẩn bị, với sự giúp đỡ của Khu ủy Quảng Đông và Chính quyền cách mạng Quảng Đông, từ đầu năm 1926, Hồ Chí Minh bắt đầu mở lớp huấn luyện chính trị đặc biệt cho những thanh niên yêu nước Việt Nam tại Quảng Châu. Người đã mở tổng cộng 3 lớp, lớp thứ nhất có 10 học viên, lớp thứ 2 có 15 học viên, lớp thứ 3 tăng lên tới hơn 50 học viên.
Tờ Thanh niên số ra ngày 3/10/1926. (Ảnh: TTXVN)
Hồ Chí Minh trực tiếp giảng bài cho các học viên, với các nội dung như lịch sử phát triển xã hội, phong trào cách mạng thế giới, lịch sử cận đại của Việt Nam, nhất là quá trình bị xâm lược; tội ác của thực dân Pháp, lịch sử cách mạng của nước Nga, Quốc tế Cộng sản, chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn… Nội dung được tập trung nhiều nhất là những vấn đề của cách mạng Việt Nam, như tích chất của cách mạng Việt Nam, ai sẽ lãnh đạo cách mạng Việt Nam, lực lượng của cách mạng, những giai cấp, tầng lớp nào có thể tham gia cách mạng… Từ năm 1925 đến năm 1927, Hồ Chí Minh đã huấn luyện cho hàng chục cán bộ cách mạng, nhiều người trong số đó sau này trở thành những nhân vật quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam như Ngô Gia Tự, Trần Phú, Nguyễn Đức Cảnh, Lê Hồng Phong, Lê Hồng Sơn, Phạm Văn Đồng…
Theo nghiên cứu của ông Lăng Đức Quyền, trong thời gian hoạt động cách mạng ở Quảng Châu, Hồ Chí Minh thường mời các nhà cách mạng Trung Quốc như Chu Ân Lai, Trương Thái Lôi, Trần Diên Niên, Lý Phú Xuân, Bành Phái, Hà Hương Ngưng cùng vợ chồng cố vấn Borodin đến giảng bài cho lớp huấn luyện. Các học viên Việt Nam còn được mời đi tham sự các hội nghị báo cáo về phong trào nông dân. Những tài liệu giảng bài tại lớp huấn luyện của Hồ Chí Minh được tập hợp vào tác phẩm “Đường Kách mệnh”. Đây là tác phẩm tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin đầu tiên tại Việt Nam, được dẫn dắt bởi chủ nghĩa Mác-Lênin, kết hợp giữa nội dung tư tưởng sâu sắc và ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu, nhằm luận giải hàng loạt vấn đề quan trọng của cách mạng vô sản, trở thành kim chỉ nam cho cách mạng Việt Nam. Nhiều nhà lãnh đạo Việt Nam khi còn trẻ đều được tiếp cận và học tập chủ nghĩa Mác-Lênin thông qua tác phẩm “Đường Kách mệnh”.
Di tích trụ sở Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở thành phố Quảng Châu. (Ảnh: Nhân dân nhật báo)
Khi kết thúc lớp huấn luyện đầu tiên, Hồ Chí Minh triệu tập các học viên đến lớp học ở tầng 3, nằm trên đường Văn Minh ở thành phố Quảng Châu, tuyên bố thành lập một tổ chức yêu nước kiểu mới, với tên gọi Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội (Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên), có nhiệm vụ tuyên truyền sâu rộng trong những người cách mạng Việt Nam về lý luận của Lênin và các nghị quyết của Quốc tế Cộng sản, coi chủ nghĩa Lênin là vũ khí không thể thay thế, đoàn kết tất cả những người yêu nước chân chính dựa trên lập trường cách mạng; hướng tới thành lập đảng cộng sản khi điều kiện cho phép. Từ đó, căn nhà số 13 đường Văn Minh, thành phố Quảng Châu, trở thành trụ sở của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên - căn cứ ngoài nước và trung tâm chỉ huy của cách mạng Việt Nam lúc bấy giờ.
Nói về sự ra đời của tờ báo đầu tiên của nền báo chí cách mạng Việt Nam, nhà nghiên cứu Lăng Đức Quyền nhấn mạnh, cùng với việc thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tờ báo Thanh niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên cũng được ra đời, do Hồ Chí Minh là người phụ trách chính. Đây là một tờ báo khổ nhỏ, in ronéo, phát hành mỗi tuần một số, với số lượng hơn 100 tờ/số, phát cho những người Việt Nam sinh sống ở Quảng Châu, và chuyển về trong nước, cũng như tới những người Việt Nam tại Thái Lan và Pháp thông qua các con tàu chở hàng viễn dương.
Từ số đầu tiên xuất bản ngày 21/6/1925 đến ngày 14/2/1930, tờ báo Thanh niên đã ra tổng cộng 202 số. Nội dung chủ yếu của tờ báo là vạch trần tội ác của thực dân Pháp, giới thiệu học thuyết của Lênin về giải phóng dân tộc, tuyên truyền về những nội dung và quan điểm trong tác phẩm “Đường Kách mệnh”.
Năm nay kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, cũng là tròn 100 năm kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh - người sáng lập và xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam, một cây bút lớn, người thầy của các thế hệ nhà báo Việt Nam - sáng lập tờ báo Thanh niên, tờ báo cách mạng đầu tiên của Việt Nam, tại thành phố Quảng Châu. Chuyên gia Lăng Đức Quyền đánh giá, việc Hồ Chí Minh sáng lập tờ báo Thanh niên, là sự kiện có ý nghĩa tiên phong, chưa từng có trong lịch sử, là dấu mốc quan trọng của nền báo chí và cả sự nghiệp cách mạng của Việt Nam, góp phần kêu gọi người dân Việt Nam đứng lên đấu tranh chống thực dân Pháp, chuẩn bị các điều kiện về dư luận cho sự thành lập của Đảng Cộng sản Việt Nam sau này.
Nơi biên tập, in ấn tờ báo Thanh niên trong Di tích trụ sở Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. (Ảnh: Nhân dân nhật báo)
Đóng góp xứng đáng cho sự nghiệp cách mạng
Là người có nhiều năm gắn bó với Việt Nam, ông Lăng Đức Quyền, từng du học tại Việt Nam vào những năm 60 của thế kỷ trước, sau khi vào làm việc tại Tân Hoa xã, được cử làm phóng viên thường trú tại Việt Nam trong thời gian dài, được tận mắt chứng kiến những năm tháng khói lửa chiến tranh chống Mỹ, thời kỳ đổi mới và hội nhập, mãi tới năm 1999 kết thúc nhiệm kỳ. Sau khi về nước, ông là chuyên gia nghiên cứu các vấn đề quốc tế, nhất là các vấn đề về Việt Nam và quan hệ Việt-Trung.
Trao đổi với phóng viên Báo Nhân Dân, ở độ tuổi ngoài 80, nhà báo Lăng Đức Quyền cho biết, trong suốt những năm thường trú tại Việt Nam, ông có dịp tiếp xúc nhiều nhà báo của Việt Nam, họ đã hợp tác, hỗ trợ hiệu quả cho công tác và cuộc sống của một phóng viên thường trú của Tân Hoa xã tại địa bàn. Đặc biệt là các nhà báo lão thành như nhà báo Đỗ Phượng (nguyên Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam) và nhà báo Hữu Thọ (nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân), đối với ông, họ vừa là những người anh, vừa là người bạn thân thiết.
Nói về vai trò, vị thế cũng như những đóng góp to lớn của nền báo chí cách mạng Việt Nam, nhà nghiên cứu Lăng Đức Quyền khẳng định, Việt Nam và Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng, đều là những nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, Đảng và Nhà nước đều coi trọng cao độ vai trò của mặt trận thông tin-báo chí và những người làm báo.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân thăm Khu di tích Trụ sở Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tại thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, tháng 8/2024. (Ảnh: TTXVN)
“Tôi đánh giá cao sự hy sinh quên mình và những cống hiến lớn lao của các cơ quan báo chí và các thế hệ người làm báo Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây; đánh giá cao sự nỗ lực không ngừng và đóng góp to lớn của các cơ quan báo chí và các thế hệ người làm báo Việt Nam đối với công cuộc đổi mới, hội nhập, xây dựng, hiện đại hóa đất nước trong suốt gần 40 năm qua. Đồng thời, tôi cũng kỳ vọng các đồng nghiệp Việt Nam sẽ có những đóng góp xứng đáng trong kỷ nguyên mới, phát triển, phồn vinh của dân tộc Việt Nam” - ông Lăng Đức Quyền chia sẻ.
Nói về những điểm tương đồng của nền báo chí hai nước Việt Nam-Trung Quốc, ông Lăng Đức Quyền nhấn mạnh, báo chí chính thống Việt Nam và Trung Quốc đều là những cơ quan tuyên truyền và định hướng dư luận dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, với tính chất, chức năng, nhiệm vụ tương đồng, có nhiều điểm chung và lợi ích gần gũi. Các cơ quan báo chí, truyền thông chính thống của hai nước có mối quan hệ hữu nghị lâu đời, sâu sắc và sự hợp tác chặt chẽ. Tuy đã về hưu gần 20 năm, nhưng hằng ngày, ông Lăng Đức Quyền vẫn thường xuyên tìm đọc báo chí chính thống của Việt Nam qua Internet, đặc biệt là website của Báo Nhân Dân, Thông tấn xã, Tạp chí Cộng sản, Báo Quân đội nhân dân…, để cập nhật những chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước Việt Nam cũng như tình hình trong nước và quan hệ đối ngoại của Việt Nam.
Tôi đánh giá cao sự hy sinh quên mình và những cống hiến lớn lao của các cơ quan báo chí và các thế hệ người làm báo Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây...
Nhà báo Lăng Đức Quyền chia sẻ và lấy làm vui mừng trước sự phát triển nhanh chóng của đất nước Việt Nam cũng như mối quan hệ hữu nghị, hợp tác ngày càng sâu sắc giữa hai nước Việt Nam-Trung Quốc; đồng thời, gửi tới những đồng nghiệp, những nhà báo Việt Nam lời nhắn nhủ “không quên nguyện ước ban đầu, khắc ghi sứ mệnh” của mình trong việc đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Việt Nam cũng như mối tình hữu nghị Việt-Trung trong kỷ nguyên mới.
Nguồn:https://nhandan.vn/special/bao-chi-cach-mang-viet-nam-hoc-gia-trung-quoc/index.html#source=home/zone-box-460585
![[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận và Đắk Nông](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/11/c3e736d90cda4fe78f96c9bfb68d4e0b)
![[Ảnh] Phiên họp thứ ba của Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/11/16cab51dafc741719485978eb3ed8ce3)
Bình luận (0)