Tách bạch mục tiêu để giảm áp lực cho học sinh và xã hội

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2025 đã khép lại hơn một tuần nay nhưng những tranh luận và băn khoăn trong dư luận vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Đặc biệt, sau khi nhiều thí sinh phản ánh đề thi năm nay, nhất là môn Toán và Tiếng Anh, có mức độ khó vượt quá khả năng của phần đông thí sinh, câu hỏi lớn lại một lần nữa được đặt ra: liệu đã đến lúc cần xem xét một cách nghiêm túc việc tách riêng kỳ thi tốt nghiệp THPT và kỳ tuyển sinh đại học?

Theo Bộ Giáo dục và đào tạo (GDĐT), đề thi năm nay vẫn bám sát Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018 và không vượt quá yêu cầu cần đạt. Bộ khẳng định, đề thi có tính phân hóa nhằm phục vụ tốt cho cả 2 mục tiêu xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh vào đại học. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia giáo dục và giáo viên cho rằng, việc một đề thi cùng lúc phải đảm nhiệm 2 chức năng: vừa đảm bảo chuẩn tối thiểu để xét công nhận tốt nghiệp, vừa có độ phân hóa đủ lớn để phục vụ tuyển sinh đại học là một nhiệm vụ đầy mâu thuẫn. Bởi lẽ, để phân loại tốt thí sinh giỏi, đề thi buộc phải đưa vào những câu hỏi có độ khó cao, trong khi nếu mục tiêu chỉ là xét tốt nghiệp thì những câu hỏi ấy sẽ trở thành rào cản gây hoang mang, áp lực lớn cho đại đa số học sinh.

Việc tách bạch 2 chức năng: công nhận tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học là một hướng đi cần được xem xét nghiêm túc trong bối cảnh hiện nay. Khi đó, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ trở về đúng nghĩa là một kỳ thi phổ cập, nhẹ nhàng, giảm áp lực cho đa số học sinh. Trong khi các trường đại học với quyền tự chủ ngày càng được mở rộng sẽ có thể thiết kế các bài thi riêng phù hợp với đặc thù ngành đào tạo, đồng thời đảm bảo tính phân hóa và công bằng trong tuyển chọn.

Trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy đổi mới giáo dục toàn diện, việc giữ mãi một kỳ thi “2 trong 1” đã bộc lộ nhiều bất cập. Nếu không sớm có sự điều chỉnh, hệ quả sẽ không chỉ là những giọt nước mắt sau kỳ thi, mà còn là sự lệch hướng trong định hình mục tiêu giáo dục: từ một hệ thống lấy con người làm trung tâm, sang một hệ thống chạy theo điểm số và thứ hạng.

Một nền giáo dục nhân văn không thể để học sinh bị vắt kiệt bởi những kỳ thi không phù hợp với mục tiêu học tập của các em. Việc tiếp tục gộp 2 chức năng trong một kỳ thi chung sẽ chỉ khiến áp lực đè nặng lên vai người học, đồng thời làm méo mó mục tiêu giáo dục phổ thông vốn phải ưu tiên phát triển toàn diện, chứ không chỉ đào tạo để đi thi. Đã đến lúc cần dũng cảm nhìn lại thực tế, lắng nghe tiếng nói từ học sinh và xã hội để đưa ra những quyết định hợp lý cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Minh Ngọc

 

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/202507/tach-bach-muc-tieu-de-giam-ap-luc-cho-hoc-sinh-va-xa-hoi-5e551a4/