Tạo hành lang pháp lý đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

Ngày 22/10, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe trình bày tờ trình, báo cáo thẩm tra và thảo luận tại tổ về các dự án luật: Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi); Viên chức (sửa đổi); Giáo dục đại học (sửa đổi); Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến thảo luận tại tổ. (Ảnh ĐĂNG ANH)

Đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm

Trình bày Tờ trình dự án Luật Viên chức (sửa đổi), Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự thảo Luật gồm 6 chương, 43 điều, giảm 19 điều so với luật hiện hành.

Theo đó, dự thảo Luật đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm; quy định rõ việc tuyển dụng, quản lý, bố trí, sử dụng viên chức phải căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm và năng lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của viên chức; không thực hiện việc thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.

Đồng thời, theo dự thảo Luật, công tác tuyển dụng viên chức được đổi mới theo hướng quy định rõ hình thức thi tuyển cạnh tranh, xét tuyển công khai, bình đẳng và hình thức tiếp nhận đối với nguồn nhân lực chất lượng cao. Các đơn vị sự nghiệp công lập được chủ động lựa chọn phương thức tuyển dụng phù hợp với ngành, lĩnh vực hoạt động, hướng tới mô hình quản trị chuyên nghiệp, hiện đại. Đối với các trường hợp là công chức, viên chức sang làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập mới thì thực hiện thủ tục chuyển công tác.

Thảo luận tại tổ, các đại biểu đánh giá cao dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) đã bổ sung nhiều điểm mới, tiến bộ. Đó là quản lý viên chức theo vị trí việc làm, phân rõ các nhóm chức danh gắn với thẩm quyền, trách nhiệm tương ứng, khắc phục tình trạng bình quân dàn trải trong trả lương, sử dụng viên chức. Cơ chế phân cấp, phân quyền được mở rộng, đi kèm với trách nhiệm giải trình rõ ràng hơn đối với người đứng đầu đơn vị sự nghiệp. Một điểm mới nữa là quy định về đánh giá viên chức theo hướng đa chiều, gắn với thu nhập, quản lý nhân sự, con người, bắt buộc cập nhật đánh giá lên hệ thống chung, giúp công khai minh bạch…

Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Đoàn Hưng Yên) cho rằng, cần bổ sung quy định viên chức không được lợi dụng vị trí, chức vụ để trục lợi; không được sử dụng thông tin bí mật nhà nước, bí mật công tác, tài sản công của cơ quan để phục vụ hoạt động ngoài công việc chính. Trong trường hợp vị trí công tác có yếu tố quản lý chuyên môn nhạy cảm (như y tế, giáo dục, tài chính, đất đai, khoa học) thì việc ký hợp đồng ngoài cần phải đặc biệt cẩn trọng, tránh xung đột lợi ích.

Một số đại biểu đề nghị, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung quy định cho phép viên chức ký hợp đồng lao động, ký hợp đồng dịch vụ, tham gia góp vốn, tham gia quản trị doanh nghiệp ngoài công lập theo hướng: Quy định rõ cơ chế khai báo, phê duyệt, danh mục bị cấm; quy định trách nhiệm của người đứng đầu trong kiểm soát và xử lý vi phạm (nếu có). Đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung (Đoàn Hải Phòng) đề nghị làm rõ hơn mối quan hệ giữa Luật Viên chức và Luật Cán bộ, công chức cũng như với các luật chuyên ngành khác để tránh sự chồng chéo trong hệ thống pháp luật.

Tăng cường cơ chế thu hút đầu tư, xã hội hóa hạ tầng hàng không

Thảo luận tại tổ về dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), một số đại biểu cho rằng, dự thảo Luật đề xuất chuyển phần quản lý an ninh hàng không từ Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) sang Bộ Công an là hợp lý, phù hợp với thực tiễn, bảo đảm an ninh quốc gia. Tuy nhiên, quy định này sẽ kéo theo các yêu cầu về nguồn lực, nhân sự, cơ sở dữ liệu, vật chất, chuyển giao như thế nào mà dự thảo Luật chưa quy định rõ, cho nên đề nghị cần quy định cụ thể hơn, phân rõ trách nhiệm trong quá trình điều hành.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Phòng) chỉ ra mâu thuẫn khi Luật Phòng không nhân dân (có hiệu lực từ 1/7/2025) yêu cầu đăng ký, cấp phép bay cho các thiết bị drone/flycam (vì lý do an ninh, quốc phòng), trong khi dự thảo Luật lại định hướng “phát triển vận tải hàng không tầm thấp dùng drone vận chuyển thương mại” và giao Chính phủ quy định chi tiết. Đại biểu đề nghị đánh giá kỹ để tránh chồng chéo hoặc bỏ sót việc quản lý…

Phát biểu ý kiến tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) cần có thêm các quy định đột phá để khuyến khích, thu hút đầu tư, xã hội hóa hạ tầng hàng không; tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật bảo đảm góp phần phát triển ngành hàng không hiện đại, an toàn, kinh tế hơn trong thời gian tới. Về tăng cường cơ chế thu hút đầu tư, xã hội hóa hạ tầng hàng không, Chủ tịch Quốc hội đánh giá, đây là vấn đề hết sức quan trọng để có thêm nguồn lực đầu tư nâng cấp, mở rộng hạ tầng hàng không; đồng thời đề nghị dự thảo Luật bổ sung quy định đột phá để khuyến khích đầu tư tư nhân và mô hình hợp tác công-tư, đặc biệt là với các sân bay địa phương, sân bay chuyên dụng…

Sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa

Thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, nhiều đại biểu tán thành với quy định sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về sách giáo khoa giáo dục phổ thông, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, nhất là đối với học sinh ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, nơi điều kiện kinh tế, cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên còn hạn chế.

Vấn đề sách tham khảo đang được cử tri quan tâm vì đây là những bộ sách đắt tiền, tạo gánh nặng chi phí cho phụ huynh học sinh nhưng hiệu quả còn hạn chế. Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa có quy định về việc giới thiệu và sử dụng sách tham khảo tại các trường học, điều này có thể tạo ra tiêu cực, cấu kết ăn chia trong việc phát hành. Do vậy, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) và một số ý kiến đề nghị ngành giáo dục quy định rõ nội dung này theo hướng quản lý sách tham khảo cụ thể, chặt chẽ hơn, tăng tính thiết thực và sự cần thiết, không để tái diễn tình trạng tiêu cực gây bức xúc dư luận như vừa qua.

Về Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), với việc dự thảo Luật bổ sung loại hình trung học nghề cùng bậc học với trung học phổ thông, nhiều đại biểu nêu rõ: Việc bổ sung mô hình mới xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn nhằm tạo điều kiện cho học sinh sau trung học cơ sở có thêm lựa chọn, vừa được tiếp tục học chương trình trung học phổ thông, vừa được học kỹ năng nghề, góp phần nâng cao hiệu quả phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh.

Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội đề nghị xác định rõ vị trí trung học nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân và trong các bậc của khung trình độ quốc gia, làm rõ căn cứ để trung học nghề là cấp học tương đương trung học phổ thông với các tiêu chí, chuẩn đầu ra.

Để thực hiện hiệu quả chủ trương này, cần xây dựng cơ chế “hợp đồng ba bên” giữa Nhà nước, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp, xác định rõ trách nhiệm chia sẻ chi phí đào tạo, đánh giá kết quả và cam kết tuyển dụng sau đào tạo; khuyến khích mô hình doanh nghiệp và trường nghề “đồng sở hữu” theo hướng doanh nghiệp góp vốn đầu tư, được quyền đồng quản lý chương trình đào tạo và sử dụng người học, bảo đảm đào tạo sát thực tiễn, nhu cầu và giải quyết việc làm ngay sau khi tốt nghiệp.

Nguồn: https://nhandan.vn/tao-hanh-lang-phap-ly-doi-moi-can-ban-toan-dien-giao-duc-va-dao-tao-post917300.html