Tháo gỡ điểm nghẽn, nâng tầm doanh nghiệp AI Việt

DNVN - Ngày 09/10, Diễn đàn Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam - AI360 năm 2025 chính thức khai mạc tại Hà Nội, dưới sự bảo trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ và được tổ chức bởi Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA).

Với chủ đề “Xây dựng Doanh nghiệp và Xã hội Thông minh cùng AI", Diễn đàn AI360 đã quy tụ 300 đại biểu, bao gồm lãnh đạo các Bộ, ban, ngành, chuyên gia, và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ.

Chỗ đứng vững chắc của AI tại Việt Nam

Các báo cáo tại diễn đàn khẳng định những bước tiến đáng ghi nhận mà Việt Nam đã đạt được trên bản đồ AI toàn cầu. Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ), nhấn mạnh rằng Việt Nam đã liên tục vượt qua mức trung bình toàn cầu trong ba năm liên tiếp về Chỉ số Sẵn sàng AI toàn cầu. Theo Báo cáo 2024 của Oxford Insights, Việt Nam hiện đứng ở vị trí 59/193 quốc gia, lọt vào Top 5 các nước ASEAN.

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu tại diễn đàn.

Đặc biệt, niềm tin số tại Việt Nam đang ngày càng gia tăng mạnh mẽ. Theo World AI Index 2025 (WIN), Việt Nam xếp thứ 6 trong số 40 quốc gia, đứng thứ 3 toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI và thứ 5 về khả năng chấp nhận AI.

Thị trường AI tại Việt Nam được ghi nhận là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất trong khu vực. Dự báo thị trường sẽ đạt giá trị 1,52 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng ổn định 20% mỗi năm (hoặc khoảng 16% theo dự báo của Google). Sự phát triển mạnh mẽ này thể hiện rõ qua việc trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI trong năm 2024. Đặc biệt, đầu tư vào các doanh nghiệp AI trong nước đã tăng gấp 8 lần chỉ trong một năm, từ 10 triệu USD (2023) lên 80 triệu USD (2024).

Các ngành đi đầu trong việc cung cấp giải pháp AI tại Việt Nam bao gồm công nghệ thông tin (31%), tài chính-ngân hàng (22%), giáo dục (17%), thương mại điện tử và y tế (15%).

Điểm nghẽn và giải pháp trong phát triển AI

Mặc dù hệ sinh thái AI tại Việt Nam đã sẵn sàng cho những bước phát triển mạnh mẽ nhờ vào nguồn nhân lực trẻ và tiềm năng, các chuyên gia tại diễn đàn đã chỉ ra các "điểm nghẽn" cần được giải quyết.

Một trong những vấn đề lớn nhất là thiếu nhân lực chất lượng cao, vấn đề này ảnh hưởng đến 45% các doanh nghiệp cung cấp AI. Ngoài ra, 23% doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc phát triển cơ sở hạ tầng dữ liệu và tính toán, trong khi 30% lo ngại về việc thiếu hành lang pháp lý rõ ràng. Đặc biệt, 50% các đơn vị cung cấp AI cho biết dữ liệu thiếu hoặc không tiếp cận được bộ chuẩn, và 51% cơ sở đào tạo gặp phải vấn đề về chất lượng dữ liệu huấn luyện.

Báo cáo Thường niên Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam 2025 của Viện Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội cũng chỉ ra một "điểm nghẽn cốt lõi" trong chuỗi giá trị AI: sự chênh lệch lớn giữa đầu tư phát triển và đầu tư ứng dụng. Trong khi các doanh nghiệp cung cấp giải pháp đẩy mạnh quy mô dự án (phần lớn đầu tư từ 1 tỷ đến 3 tỷ đồng), chi phí dành cho AI của các đơn vị ứng dụng trong 5 lĩnh vực trọng yếu (Giáo dục, Y tế, Tài chính, Giao thông, Công nghiệp) lại chưa được chú trọng.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA, cho biết, VINASA đã xác định ba nhiệm vụ cấp thiết để tháo gỡ các điểm nghẽn hiện tại:

Giải quyết bài toán ứng dụng và quản trị: Tập trung chuyển đổi tư duy từ thử nghiệm (POC) sang tạo giá trị kinh doanh (Business Value).

Chuẩn hóa năng lực: Công bố Dự thảo Khung trưởng thành năng lực AI (STAIR), một công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp tự đánh giá và định hướng năng lực AI.

Xây dựng hệ sinh thái kết nối: Đưa AI từ phòng thí nghiệm đến thực tiễn, thông qua các hoạt động kết nối các thành phần trong hệ sinh thái giữa Chính phủ - Viện nghiên cứu - Doanh nghiệp và tổ chức ứng dụng.

Cục trưởng Nguyễn Khắc Lịch cho biết, chính phủ Việt Nam xác định trí tuệ nhân tạo là một trong những trụ cột của công nghiệp công nghệ số quốc gia. Bộ Khoa học và Công nghệ đang chuẩn bị trình dự thảo Luật AI - một bước tiến quan trọng để hoàn thiện thể chế và bảo đảm AI phát triển an toàn, minh bạch.

Để tạo dựng thị trường cho AI, chính phủ sẽ tăng chi tiêu công cho AI, Quỹ Đổi mới Công nghệ quốc gia (NATIF) sẽ hỗ trợ ứng dụng AI, và triển khai cơ chế mua sắm công ưu tiên giải pháp công nghệ số trong nước. Mục tiêu là biến thị trường trong nước thành bệ phóng để nâng tầm và phát triển doanh nghiệp AI Việt Nam.

Hiền Thảo

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/thao-go-diem-nghen-nang-tam-doanh-nghiep-ai-viet/20251009051916686