|
Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của tác giả Gustave Dumoutier. (Ảnh: NHÃ NAM) |
Gustave Dumoutier đã dành phần thời gian cuộc đời để nghiên cứu và giới thiệu không ngừng nghỉ những nét đặc sắc, riêng biệt của văn hóa, phong tục Việt Nam. Sự nghiệp học thuật đồ sộ của Gustave Dumoutier không thể không kể đến hai công trình quan trọng “Tang lễ của người An Nam” và “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam”, đều đã được Nhã Nam ấn hành.
Cuốn sách “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” vừa được Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc, với cuộc trò chuyện chung quanh cuốn sách của hai diễn giả là nhà nghiên cứu Mai Anh Tuấn và nhà nghiên cứu Trần Trọng Dương.
Trên ban thờ, mỗi món đồ thờ tự, từ bát hương, đèn nến đến những đồ cúng phẩm đều mang những ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Theo đó, các biểu tượng thường gặp trên các món đồ cúng như chữ phúc, thọ, hình âm dương, hà đồ, lạc thư và nhiều hình tượng khác đã được học giả Gustave Dumoutier ghi chép cẩn thận trong cuốn sách của mình. Điều đặc biệt là tác giả không chỉ dừng lại ở việc mô tả bề ngoài, mà còn đi sâu tìm hiểu về những giá trị văn hóa, tâm linh ẩn chứa đằng sau mỗi vật phẩm.
Công trình khảo cứu ghi chép và diễn giải nhiều biểu tượng từ quen thuộc đến xa xưa như: Phúc và thọ, âm dương, rồng, hà đồ, lạc thư, long mã, hạc đậu lưng rùa, phượng, ngũ phúc, bát quái, long hổ đấu… và nhiều hình tượng khác.
Đi kèm diễn giải về ý nghĩa, học giả người Pháp Gustave Dumoutier còn ghi chép những ứng dụng của các biểu tượng này trong đời sống tín ngưỡng và thờ cúng của người Việt, những niềm tin và những điều kiêng kỵ. Nguồn gốc của những biểu tượng này cũng được nghiên cứu kỹ càng, đối chiếu với sử sách và được chú thích cặn kẽ để độc giả tiện tra cứu trong quá trình đọc.
|
Hai diễn giả Mai Anh Tuấn và Trần Trọng Dương. |
Giá trị của cuốn sách còn nằm ở hệ thống tư liệu hình ảnh minh họa phong phú, chi tiết về các món đồ thờ cúng của người Việt Nam cuối thế kỷ XIX, giúp các thế hệ sau có thể hình dung một cách cụ thể về đời sống tâm linh của người Việt hơn một thế kỷ trước. Những hình vẽ minh họa này là tài liệu lịch sử quan trọng trong việc nghiên cứu về văn hóa tín ngưỡng Việt Nam.
Với mỗi biểu tượng, học giả Gustave Dumoutier đều cẩn thận đưa vào từ một đến hai hình ảnh kèm theo để lưu giữ lại hình ảnh của biểu tượng đó từ hàng trăm năm trước, giúp độc giả nhiều thế hệ, ở nhiều thời kỳ có sự so sánh đối chiếu với giai đoạn của mình. Các hình vẽ trong sách được in sắc nét, tái hiện lại tốt nhất hình ảnh của đồ vật và biểu tượng từ hàng trăm năm trước, phần nào giúp độc giả thời nay có sự so sánh và đối chiếu với hình ảnh của biểu tượng đó trong bối cảnh hiện đại. Đi cùng với hình ảnh minh hoạ là chú thích chữ Nôm trong hình, góp phần diễn giải cho độc giả hiểu thêm về biểu tượng được khảo cứu.
Có nhiều biểu tượng đã được giữ vẹn nguyên qua nhiều thế hệ, đến nay vẫn còn mang đầy đủ những ý nghĩa sâu sắc như được ghi chép trong cuốn sách của Dumoutier.
Cuốn sách được thực hiện khá kỳ công và việc biên tập, chỉnh sửa cũng tốn rất nhiều thời gian. Để có được bản dịch chính xác và sát với thực tế nhất, các biên tập viên đã phải so sánh bản gốc tiếng Pháp, tra cứu các nội dung liên quan đến chữ Hán, Hán – Nôm, cũng như tìm hiểu, so sánh với thực tế hiện tại của những biểu tượng, phù hiệu được đề cập đến trong sách.
|
Đông đảo độc giả trẻ rất quan tâm đến những nội dung nghiên cứu của cuốn sách. |
Nhà nghiên cứu Mai Anh Tuấn cho biết, cuốn sách cùng hệ thống những hình minh họa vẽ lại hệ thống đồ thờ… cung cấp cho chúng ta một ý niệm về biểu tượng và phù hiệu của đồ thờ này. Đây là một cơ sở để chúng ta thực hiện các ấn phẩm, sản phẩm về đồ thờ, phù hiệu hay biểu tượng thờ hoặc trở thành tham chiếu để nhìn lại kỹ lưỡng hơn trong việc sản xuất các sản phẩm này. Ngoài ra, nhà nghiên cứu Mai Anh Tuấn cũng cho rằng, cuốn sách đã mở ra một cách hiểu, diễn giải về thế giới tín ngưỡng, tinh thần của người Việt.
Nhà nghiên cứu Trần Đức Dương cho rằng, cuốn sách rất có ý nghĩa trong việc tiến tới xây dựng hệ thống kho dữ liệu về các đồ án biểu tượng liên quan đến tín ngưỡng thờ cúng của người Việt từ xa xưa đến nay. Ngoài việc nghiên cứu ý nghĩa cơ bản của các biểu tượng trong các tôn giáo như rồng, rắn, chim…, cuốn sách còn có ý nghĩa trong việc đưa những tri thức từ văn hóa truyền thống ứng dụng vào đời sống hiện tại.
Kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam, đặc biệt trong văn hóa tâm linh luôn có những điều thú vị, cần được khám phá. Những cuốn sách như “Biểu tượng, phù hiệu và đồ thờ của người An Nam” của Gustave Dumoutier không chỉ ghi lại một phần phong tục tập quán, lối sống của người Việt Nam từ đầu thế kỷ 20, mà còn đem đến những ứng dụng hữu ích trong đời sống hiện nay.
Bình luận (0)