Trung Quốc tiến gần mục tiêu đổ bộ Mặt Trăng, thách thức vị thế của Mỹ

Trung Quốc thử nghiệm thành công hệ thống thoát hiểm tàu Mặt Trăng

Trong một bước đi chiến lược nhằm hiện thực hóa tham vọng đưa người lên Mặt Trăng, Trung Quốc vừa tiến hành thành công thử nghiệm hệ thống thoát hiểm và hạ cánh của Mạnh Châu (Mengzhou) – tàu vũ trụ có người lái thế hệ mới ngày 17/6.

Cuộc thử nghiệm do Văn phòng Kỹ thuật Không gian Có người lái Trung Quốc (CMSEO) tổ chức tại Trung tâm Phóng Vệ tinh Tửu Tuyền, miền tây bắc nước này.

Trong bài kiểm tra, tàu Mạnh Châu không được gắn với tên lửa phóng, nhưng được phóng lên nhờ hệ thống thoát hiểm khẩn cấp sử dụng nhiên liệu rắn. Sau khi tàu rời khỏi bệ phóng 20 giây, hệ thống 3 dù chính cùng đệm túi khí được kích hoạt, đưa hệ thống hạ cánh an toàn xuống mặt đất.

CMSEO tuyên bố thử nghiệm này là "hoàn toàn thành công", cho thấy hệ thống bảo vệ phi hành đoàn của tàu Mạnh Châu đạt hiệu suất an toàn cao.

Hệ thống thoát hiểm khẩn cấp là công nghệ quan trọng trong các chương trình không gian có người lái, giúp bảo vệ phi hành đoàn khi xảy ra sự cố trong giai đoạn phóng, vì đây là một trong những giai đoạn có tỷ lệ rủi ro cao nhất của sứ mệnh.

Công nghệ này đã từng cứu mạng nhiều phi hành gia, và là tiêu chuẩn bắt buộc của các cơ quan vũ trụ lớn như NASA, ESA hay Roscosmos.

Tàu vũ trụ Orion – phương tiện chủ lực trong sứ mệnh Artemis của Mỹ – cũng trải qua bài kiểm tra tương tự vào năm 2019. Việc Mạnh Châu hoàn tất bài kiểm tra này là bước tiến quan trọng để tiến tới các thử nghiệm ở độ cao lớn và sẵn sàng cho sứ mệnh Mặt Trăng có người lái đầu tiên của Trung Quốc trong thập niên tới.

Trung Quốc tăng tốc, thách thức vị thế dẫn đầu của NASA

Trung Quốc tiến gần mục tiêu đổ bộ Mặt Trăng, thách thức vị thế của Mỹ - 2 — Hình mô phỏng về phi hành gia đang cắm cờ Trung Quốc trên Mặt Trăng (Ảnh: Space).

Thành công của thử nghiệm Mạnh Châu không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn là lời tuyên bố chiến lược cho thấy Trung Quốc đang trở thành đối thủ ngày càng đáng gờm của NASA và các cường quốc vũ trụ khác.

Trong vòng chưa đầy 2 thập kỷ, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực khám phá không gian có người lái, bao gồm việc đưa trạm vũ trụ Thiên Cung vào hoạt động ổn định, thực hiện hàng loạt sứ mệnh Thần Châu với độ an toàn cao, và gần đây là sứ mệnh Sao Hỏa Thiên Vấn 1, giúp Trung Quốc trở thành quốc gia thứ 2 hạ cánh robot thành công lên Sao Hỏa chỉ trong một lần thử đầu tiên.

Đối với Mặt Trăng, các sứ mệnh Hằng Nga đã đưa Trung Quốc trở thành nước đầu tiên đưa tàu đổ bộ hạ cánh xuống mặt khuất của Mặt Trăng (Hằng Nga 4) và gần đây là Hằng Nga 6, vừa quay trở về với mẫu vật từ vùng địa chất cực nam.

Ngoài ra, kế hoạch in 3D gạch xây dựng bằng đất Mặt Trăng vào năm 2028 cũng thể hiện tầm nhìn dài hạn của nước này trong việc thiết lập căn cứ không gian lâu dài.

Trung Quốc tiến gần mục tiêu đổ bộ Mặt Trăng, thách thức vị thế của Mỹ - 3 — Vị thế của Mỹ trong lĩnh vực hàng không vũ trụ đang bị thách thức bởi Trung Quốc (Ảnh: NASA).

Trong khi đó, NASA – vốn đang là đơn vị đi đầu trong chương trình quay trở lại Mặt Trăng thông qua chương trình Artemis – lại đang đối mặt với nhiều khó khăn về ngân sách.

Kế hoạch năm 2026 của Nhà Trắng đề xuất cắt giảm đầu tư cho tàu Orion và hệ thống tên lửa SLS sau sứ mệnh Artemis 3, làm dấy lên hoài nghi về khả năng giữ đúng tiến độ trở lại Mặt Trăng vào năm 2027.

Khoảng trống chiến lược này đang tạo điều kiện để Trung Quốc tăng tốc và vượt lên, nhất là khi họ đồng thời phát triển cả tên lửa Trường Chinh 10 (Long March 10), tàu Mạnh Châu, và tàu đổ bộ Lanyue, nhằm hoàn thiện chuỗi công nghệ cần thiết cho sứ mệnh đưa người lên Mặt Trăng và quay trở về an toàn.

Sự cạnh tranh không gian giờ đây không còn là cuộc đua song phương Mỹ - Liên Xô như thời Chiến tranh Lạnh, mà là một cuộc đối đầu công nghệ - chiến lược đa cực.

Tại đó, Trung Quốc với mô hình phát triển mạnh mẽ, tập trung đầu tư vào các chương trình không gian quy mô lớn và tầm nhìn xa, đang dần tạo ra một hệ sinh thái khám phá vũ trụ độc lập, đe dọa vị thế thống trị lâu nay của Mỹ và phương Tây.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/trung-quoc-tien-gan-muc-tieu-do-bo-mat-trang-thach-thuc-vi-the-cua-my-20250618080713474.htm