Trước "ngã rẽ sống còn" của nền kinh tế số 1, Fed sẽ làm gì?

(Dân trí) - Lần đầu tiên, Nhà Trắng vạch kế hoạch thay ghế chủ tịch Fed khi ông này vẫn còn đương chức. Trước áp lực từ ông Trump và một Fed chia rẽ, chính sách tiền tệ Mỹ đứng trước ngã rẽ sống còn.

Trong một động thái leo thang căng thẳng chưa từng có tiền lệ, cuộc đối đầu giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell đã không dừng lại ở những lời nói. 

Mở đầu tuần làm việc, Tổng thống Trump đăng tải lên mạng xã hội Truth Social một bức thư tay gửi thẳng đến Chủ tịch Powell. Kèm theo đó là một bảng so sánh lãi suất của Mỹ với các quốc gia khác, với một thông điệp viết tay ngắn gọn nhưng đanh thép: “Jerome! Ông như thường lệ lại chậm trễ”.

Trong bức thư, ông Trump cho rằng lãi suất của Mỹ nên nằm đâu đó giữa mức 0,5% của Nhật Bản và 1,75% của Đan Mạch, thay vì mức 4,25-4,5% hiện tại. "Ông nên hạ lãi suất thật mạnh. Hàng trăm tỷ USD đang bị mất đi", ông Trump viết. "Chúng ta đáng ra chỉ nên trả lãi suất 1%, hoặc thậm chí thấp hơn".

Tổng thống Trump "sốt ruột" với lãi suất (Ảnh: Reuters).

Kế hoạch thay thế Powell được khởi động

Nếu những ý kiến của ông Trump là “pháo hiệu” thì phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent trên Bloomberg TV chính là “lệnh xuất quân”.

Lần đầu tiên, một quan chức cấp cao của chính quyền đã phác thảo rõ ràng về lộ trình thay thế ông Powell khi nhiệm kỳ Chủ tịch của ông kết thúc vào tháng 5/2026. "Chúng tôi đã cân nhắc việc người được bổ nhiệm vào ghế đó có thể sẽ trở thành chủ tịch sau khi Jay Powell rời nhiệm sở vào tháng 5", ông Bessent tiết lộ.

Điều này có nghĩa là người kế nhiệm tiềm năng của ông Powell có thể được đưa vào Fed trước gần nửa năm, tạo ra một tình thế "chủ tịch chờ" ngay trong lòng ngân hàng trung ương. Dù ông Bessent bác bỏ rằng điều này sẽ gây ra sự nhầm lẫn, nhưng nó rõ ràng gửi đi một thông điệp mạnh mẽ, đó là quyền lực của Powell đang bị thách thức từ bên trong.

Vậy ai là những ứng viên tiềm năng cho chiếc ghế quyền lực này? Tổng thống Trump, trong một cuộc phỏng vấn cuối tuần, đã úp mở về 3 cái tên trong đầu và đặc biệt nhắc đến một người tên "Kevin".

Giới quan sát tin rằng "Kevin" chính là Kevin Warsh, một cựu Thống đốc Fed nổi tiếng với quan điểm cứng rắn. Ngoài ra, danh sách các ứng viên tiềm năng còn có Christopher Waller - Thống đốc Fed đương nhiệm, người gần đây đã phát tín hiệu ủng hộ việc cắt giảm lãi suất, Kevin Hassett - cựu Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, David Malpass - cựu Chủ tịch Ngân hàng Thế giới và chính Scott Bessent, dù ông khẳng định đang hài lòng với công việc hiện tại.

Sự xuất hiện của những cái tên này cho thấy chính quyền đang tìm kiếm một vị Chủ tịch Fed sẵn sàng tuân thủ đường lối chính sách của mình, đặt dấu chấm hết cho kỷ nguyên thận trọng của Jerome Powell.

Fed chia rẽ: Giữa búa của Nhà Trắng và đe của lạm phát

Trớ trêu thay, Fed đang bị kẹt giữa hai luồng ý kiến.

Một bên, dẫn đầu bởi các quan chức như Chủ tịch Fed chi nhánh Atlanta, ông Raphael Bostic, muốn giữ thái độ "kiên nhẫn". Họ cho rằng thị trường lao động vẫn mạnh và cần thêm thời gian để xem liệu các đợt áp thuế mới có làm lạm phát bùng phát trở lại hay không. "Tôi chỉ muốn hành động khi chắc chắn mình đang đi đúng hướng", ông Bostic nói.

Bên còn lại, đáng chú ý có Thống đốc Christopher Waller, lại cho rằng tác động của thuế quan lên lạm phát chỉ là "tạm thời" và Fed nên sớm cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế. Sự chia rẽ này đã được các ngân hàng đầu tư lớn như Goldman Sachs ghi nhận. Họ vừa thay đổi dự báo, cho rằng Fed có thể sẽ cắt giảm lãi suất ngay trong tháng 9 thay vì đợi đến cuối năm.

Giờ đây, mọi con mắt đều đổ dồn vào các dữ liệu kinh tế sắp tới. Báo cáo việc làm tháng 6 sẽ cho thấy "sức khỏe" của thị trường lao động. Dữ liệu lạm phát công bố vào tuần sau sẽ là chỉ báo quan trọng về áp lực giá cả. Đặc biệt, ngày 9/7 là thời điểm một số lệnh tạm hoãn thuế quan hết hiệu lực, có thể châm ngòi cho một đợt tăng giá mới.

Những con số này sẽ là yếu tố quyết định. Nếu kinh tế có dấu hiệu suy yếu rõ rệt, Fed sẽ có lý do chính đáng để cắt giảm lãi suất, làm dịu đi căng thẳng với Nhà Trắng. Ngược lại, nếu lạm phát vẫn dai dẳng, ông Powell sẽ phải đứng trước lựa chọn khó khăn, hoặc là giữ vững lập trường và đối mặt với phản ứng từ Tổng thống, hoặc là chiều lòng chính trị gia và đánh cược với sự ổn định của nền kinh tế.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/truoc-nga-re-song-con-cua-nen-kinh-te-so-1-fed-se-lam-gi-20250701101135401.htm